Nauka niderlandzkiego: Tłumaczenie i analiza trzech dzieł Nescio po holendersku

Als zij ook eens dichten kon of–schrijven. (Gdyby tylko mogła pisać wiersze lub prozę; Als zij ook eens dichten kon of--schrijven – gdyby tylko mogła pisać wiersze lub prozę). Een boek over jonge liefde. (Książka o młodej miłości; Een boek over jonge liefde – książka o młodej miłości). Jonge liefde, daar las je toen veel van. (Młoda miłość, wtedy dużo o tym czytano; Jonge liefde – młoda miłość, daar las je toen veel van – wtedy dużo o tym czytano). En als ze 's avonds aan den IJseldijk lag, de fiets naast haar plat in 't gras, met een grasje in haar mond, dat ze om en om draaide en over 't water keek, waar 't zeil van een tjalk met geraas zakte langs den mast en slap viel, dan probeerde ze het. (A kiedy wieczorem leżała na wałach Ijssel, rower obok niej płasko na trawie, z źdźbłem trawy w ustach, które obracała i patrzyła na wodę, gdzie żagiel szalupy z hałasem opadał wzdłuż masztu i opadał bezwładnie, próbowała pisać; En als ze 's avonds aan den IJseldijk lag – a kiedy wieczorem leżała na wałach Ijssel, de fiets naast haar plat in 't gras – rower obok niej płasko na trawie, met een grasje in haar mond, dat ze om en om draaide – z źdźbłem trawy w ustach, które obracała, en over 't water keek – i patrzyła na wodę, waar 't zeil van een tjalk met geraas zakte langs den mast en slap viel – gdzie żagiel szalupy z hałasem opadał wzdłuż masztu i opadał bezwładnie, dan probeerde ze het – próbowała pisać). Maar er kwam niet veel. (Ale niewiele wychodziło; Maar er kwam niet veel – ale niewiele wychodziło). Ze werd wel heel week van binnen, haar hartje en haar longetjes werden zoo groot en zoo weemoedig vol. (Robiła się bardzo miękka w środku, jej serce i płuca stawały się takie wielkie i pełne melancholii; Ze werd wel heel week van binnen – robiła się bardzo miękka w środku, haar hartje en haar longetjes werden zoo groot en zoo weemoedig vol – jej serce i płuca stawały się takie wielkie i pełne melancholii). Ze voelde 't avondlandschap in haar ruggestreng van boven tot onder. (Czuła wieczorny krajobraz w swoim kręgosłupie od góry do dołu; Ze voelde 't avondlandschap in haar ruggestreng van boven tot onder – czuła wieczorny krajobraz w swoim kręgosłupie od góry do dołu). De koeien, die in 't water stonden en dronken en zichzelf zagen, 't rammelen van de ankerketting, 't licht dat opgetrokken werd aan den mast van de tjalk, ze brachten tranen in haar groote oogen. (Krowy, które stały w wodzie, piły i widziały siebie, brzęk łańcucha kotwicznego, światło, które było podnoszone na maszt szalupy, wywoływały łzy w jej dużych oczach; De koeien, die in 't water stonden en dronken en zichzelf zagen – krowy, które stały w wodzie, piły i widziały siebie, 't rammelen van de ankerketting – brzęk łańcucha kotwicznego, 't licht dat opgetrokken werd aan den mast van de tjalk – światło, które było podnoszone na maszt szalupy, ze brachten tranen in haar groote oogen – wywoływały łzy w jej dużych oczach). Maar er kwam niets. (Ale nic nie wychodziło; Maar er kwam niets – ale nic nie wychodziło). 't Grasje in haar mond spleet ze in de lengte met haar twee nageltjes, maar er kwam niets. (Źdźbło trawy w jej ustach rozdzielała wzdłuż dwoma paznokciami, ale nic nie wychodziło; 't Grasje in haar mond – źdźbło trawy w jej ustach, spleet ze in de lengte met haar twee nageltjes – rozdzielała wzdłuż dwoma paznokciami, maar er kwam niets – ale nic nie wychodziło).

Ze stond op. (Wstała; Ze stond op – wstała). Aan de bleeke lucht schenen de sterren, 't water rimpelde en warrelde en draaide en stroomde alsof er geen Dora stond in den kleureloozen zomeravond. (Na bladej niebie świeciły gwiazdy, woda marszczyła się, wirując, kręciła się i płynęła, jakby nie było tam Dory w bezbarwny letni wieczór; Aan de bleeke lucht schenen de sterren – na bladej niebie świeciły gwiazdy, 't water rimpelde en warrelde en draaide en stroomde – woda marszczyła się, wirując, kręciła się i płynęła, alsof er geen Dora stond in den kleureloozen zomeravond – jakby nie było tam Dory w bezbarwny letni wieczór). Een zware wagen kraakte moeizaam over den grindweg in de verte. (Ciężki wóz mozolnie skrzypiał po żwirowej drodze w oddali; Een zware wagen kraakte moeizaam over den grindweg in de verte – ciężki wóz mozolnie skrzypiał po żwirowej drodze w oddali). Weemoed steeg op uit 't duisterende land, 't water hield nog wat licht. (Smutek unosił się z ciemniejącej ziemi, woda jeszcze trzymała trochę światła; Weemoed steeg op uit 't duisterende land – smutek unosił się z ciemniejącej ziemi, 't water hield nog wat licht – woda jeszcze trzymała trochę światła).

Toen strekte ze de handen uit, maar er was niemand die antwoordde. (Potem wyciągnęła ręce, ale nikt nie odpowiedział; Toen strekte ze de handen uit – potem wyciągnęła ręce, maar er was niemand die antwoordde – ale nikt nie odpowiedział). Toen wist ze niet of ze sterven wilde of leven en reed langzaam op haar fiets naar huis terug, waar moeder zat te gapen met 't Nieuws van den Dag onder de petroleumlamp en haar bril op de punt van haar neus. (Wtedy nie wiedziała, czy chce umrzeć, czy żyć, i powoli pojechała na rowerze z powrotem do domu, gdzie matka siedziała ziewając z "Wiadomościami Dnia" pod lampą naftową i okularami na czubku nosa; Toen wist ze niet of ze sterven wilde of leven – wtedy nie wiedziała, czy chce umrzeć, czy żyć, en reed langzaam op haar fiets naar huis terug – i powoli pojechała na rowerze z powrotem do domu, waar moeder zat te gapen met 't Nieuws van den Dag – gdzie matka siedziała ziewając z "Wiadomościami Dnia", onder de petroleumlamp en haar bril op de punt van haar neus – pod lampą naftową i okularami na czubku nosa). Zoo keek ze Dora strak aan. (Tak patrzyła na Dorę surowo; Zoo keek ze Dora strak aan – tak patrzyła na Dorę surowo). Daarna zette ze haar bril af, vouwde 'm op, voelde op de krant naar 't huisje er van en bukte omdat 't andere stuk wel onder tafel zou liggen. (Potem zdjęła okulary, złożyła je, poczuła na gazecie ich etui i schyliła się, bo druga część leżała pewnie pod stołem; Daarna zette ze haar bril af – potem zdjęła okulary, vouwde 'm op – złożyła je, voelde op de krant naar 't huisje er van – poczuła na gazecie ich etui, en bukte omdat 't andere stuk wel onder tafel zou liggen – i schyliła się, bo druga część leżała pewnie pod stołem). "Hier moe." (Tutaj, mamo; "Hier moe." – tutaj, mamo). Toen stond moe op, vouwde gapend de krant dubbel, keek op 't wekkertje dat op den schoorsteen stond en zei geeuwend: "Kwart-over tienen." (Potem matka wstała, ziewając złożyła gazetę na pół, spojrzała na zegar na kominku i ziewając powiedziała: "Kwadrans po dziesiątej"; Toen stond moe op – potem matka wstała, vouwde gapend de krant dubbel – ziewając złożyła gazetę na pół, keek op 't wekkertje dat op den schoorsteen stond – spojrzała na zegar na kominku, en zei geeuwend: "Kwart-over tienen." – i ziewając powiedziała: "Kwadrans po dziesiątej").

Op haar kamertje kleedde Dora zich uit en rook de geur van haar eigen warme schoone lichaampje. (W swoim pokoju Dora się rozebrała i poczuła zapach swojego ciepłego, czystego ciałka; Op haar kamertje kleedde Dora zich uit – w swoim pokoju Dora się rozebrała, en rook de geur van haar eigen warme schoone lichaampje – i poczuła zapach swojego ciepłego, czystego ciałka). En een groot verlangen vulde haar opnieuw, zooals 't avondlijke land haar met een groot verlangen had vervuld, en ook de donkere rivier, die uitliep in een punt, die even lichtte waar i zich wendde en verdween. (I wielkie pragnienie ponownie ją wypełniło, tak jak wieczorna ziemia wypełniała ją wielkim pragnieniem, a także ciemna rzeka, która kończyła się w punkcie, która na chwilę rozświetlała się tam, gdzie się skręcała i znikała; En een groot verlangen vulde haar opnieuw – i wielkie pragnienie ponownie ją wypełniło, zooals 't avondlijke land haar met een groot verlangen had vervuld – tak jak wieczorna ziemia wypełniała ją wielkim pragnieniem, en ook de donkere rivier, die uitliep in een punt – a także ciemna rzeka, która kończyła się w punkcie, die even lichtte waar i zich wendde en verdween – która na chwilę rozświetlała się tam, gdzie się skręcała i znikała). Maar wat 't was, wist ze niet. (Ale czym to było, nie wiedziała; Maar wat 't was, wist ze niet – ale czym to było, nie wiedziała).

En in eens zag ze alles weer voor zich in 't donker van de kamer, 't water met de tjalk die geankerd lag met z'n licht in de mast, de koeien aan 't water aan den overkant, dichterbij. (I nagle zobaczyła wszystko ponownie przed sobą w ciemności pokoju, wodę z szalupą zakotwiczoną ze światłem na maszcie, krowy przy wodzie po drugiej stronie, bliżej; En in eens zag ze alles weer voor zich in 't donker van de kamer – i nagle zobaczyła wszystko ponownie przed sobą w ciemności pokoju, 't water met de tjalk die geankerd lag met z'n licht in de mast – wodę z szalupą zakotwiczoną ze światłem na maszcie, de koeien aan 't water aan den overkant, dichterbij – krowy przy wodzie po drugiej stronie, bliżej). Ze zag dat de avond niet viel, maar opkroop uit 't land, voor 't eerst gaf ze zich daarvan rekenschap. (Zobaczyła, że wieczór nie zapadał, ale wspinał się z ziemi, po raz pierwszy zdała sobie z tego sprawę; Ze zag dat de avond niet viel – zobaczyła, że wieczór nie zapadał, maar opkroop uit 't land – ale wspinał się z ziemi, voor 't eerst gaf ze zich daarvan rekenschap – po raz pierwszy zdała sobie z tego sprawę). En ze zag vooral 't end van de rivier, de bocht, die in een punt uitliep, waar een groenige lichte plek in 't water was, daar waar de oever rondboog. (I widziała przede wszystkim koniec rzeki, zakręt, który kończył się w punkcie, gdzie była zielonkawa jasna plama w wodzie, tam gdzie brzeg się zaokrąglał; En ze zag vooral 't end van de rivier – i widziała przede wszystkim koniec rzeki, de bocht, die in een punt uitliep – zakręt, który kończył się w punkcie, waar een groenige lichte plek in 't water was – gdzie była zielonkawa jasna plama w wodzie, daar waar de oever rondboog – tam gdzie brzeg się zaokrąglał). En ze hoorde 't verre kraken van den zwaren wagen over den grindweg. (I usłyszała odległe skrzypienie ciężkiego wozu na żwirowej drodze; En ze hoorde 't verre kraken van den zwaren wagen over den grindweg – i usłyszała odległe skrzypienie ciężkiego wozu na żwirowej drodze).

"God, als 't eens waar was, dat U mij lief heeft," zei ze kinderlijk. ("Boże, gdyby to było prawdą, że mnie kochasz," powiedziała dziecinnie; "God, als 't eens waar was, dat U mij lief heeft" – "boże, gdyby to było prawdą, że mnie kochasz," zei ze kinderlijk – powiedziała dziecinnie).

En ze droomde dien nacht, dat Ee wandelde met Coba op een wei, zij in een wit linnen mantelpakje en hij heelemaal in wit flanel, met een omgeslagen rand aan zijn broek en een platten stroohoed op en bruine schoenen. (I tej nocy śniła, że Ee spacerował z Cobą po łące, ona w białym lnianym garniturze, a on całkowicie w białym flanelu, z wywiniętym brzegiem spodni i płaskim słomianym kapeluszem oraz brązowymi butami; En ze droomde dien nacht – i tej nocy śniła, dat Ee wandelde met Coba op een wei – że Ee spacerował z Cobą po łące, zij in een wit linnen mantelpakje – ona w białym lnianym garniturze, en hij heelemaal in wit flanel – a on całkowicie w białym flanelu, met een omgeslagen rand aan zijn broek – z wywiniętym brzegiem spodni, en een platten stroohoed op en bruine schoenen – oraz płaskim słomianym kapeluszem i brązowymi butami). En dat ze tegen elkaar lachten en hij haar zoende op haar mond, vier zoenen achter elkaar en dat ze zich lachend losmaakte. (I że śmiali się do siebie, a on pocałował ją w usta, cztery pocałunki z rzędu, a ona śmiejąc się, oderwała się od niego; En dat ze tegen elkaar lachten – i że śmiali się do siebie, en hij haar zoende op haar mond – a on pocałował ją w usta, vier zoenen achter elkaar – cztery pocałunki z rzędu, en dat ze zich lachend losmaakte – a ona śmiejąc się, oderwała się od niego). En dat zij, Dora, op haar zuster toeliep en haar armen om haar hals sloeg en haar hoofd tegen haar schouder legde en zei: "Coba wat ben je toch lief." (I że ona, Dora, podeszła do swojej siostry, objęła ją ramionami i położyła głowę na jej ramieniu, mówiąc: "Coba, jaka jesteś kochana."; En dat zij, Dora, op haar zuster toeliep – i że ona, Dora, podeszła do swojej siostry, en haar armen om haar hals sloeg – objęła ją ramionami, en haar hoofd tegen haar schouder legde – i położyła głowę na jej ramieniu, en zei: "Coba wat ben je toch lief." – mówiąc: "Coba, jaka jesteś kochana."). En toen stond daar in eens haar moeder, nu met haar bril boven op haar voorhoofd en zei, "dertien minuten over half twee." (A wtedy nagle stała tam jej matka, teraz z okularami na czole, i powiedziała: "trzynaście minut po wpół do drugiej."; En toen stond daar in eens haar moeder – a wtedy nagle stała tam jej matka, nu met haar bril boven op haar voorhoofd – teraz z okularami na czole, en zei, "dertien minuten over half twee." – i powiedziała: "trzynaście minut po wpół do drugiej.").

VII. Artistieke inspiratie – Artystyczna inspiracja

Intusschen liep 't beminde dichtertje kalmpjes als een net burgerheertje zijn wegje af naar z'n graf en op 't Damrak en op 't Rokin en in heel Amsterdam en overal ging 't verkeer z'n gang, alsof er aan 't dichtertje niets gelegen was. (Tymczasem ukochany poeta spokojnie szedł swoją drogą do grobu jak porządny obywatel, a na Damraku, na Rokinie i w całym Amsterdamie ruch toczył się swoim rytmem, jakby poeta nie miał żadnego znaczenia; Intusschen liep 't beminde dichtertje kalmpjes als een net burgerheertje zijn wegje af naar z'n graf – tymczasem ukochany poeta spokojnie szedł swoją drogą do grobu jak porządny obywatel, en op 't Damrak en op 't Rokin en in heel Amsterdam en overal ging 't verkeer z'n gang – a na Damraku, na Rokinie i w całym Amsterdamie ruch toczył się swoim rytmem, alsof er aan 't dichtertje niets gelegen was – jakby poeta nie miał żadnego znaczenia).