
Полная версия
The History of Freedom, and Other Essays
112
Fà ogni favor et gratia gli addimanda il Cardinale di Lorena, il consiglio del quale usa in tutte le più importanti negotiationi l' occorre di haver a trattar (Cusano to the Emperor, Rome, Sept. 27, 1572). – Conscia igitur Sua Dominatio Illma quorundam arcanorum Regni Galliae, creato Pontifice sibi in Concilio Tridentino cognito et amico, statuit huc se recipere, ut privatis suis rebus consuleret, et quia tunc foederati contra Thurcam, propter suspicionem Regi Catholico injectam de Orangio, et Gallis, non admodum videbantur concordes, et non multo post advenit nuncius mortis Domini de Colligni, et illius asseclarum; Pontifex justa de causa existimavit dictum Illmum Cardinalem favore et gratia sua merito esse complectendum. Evenit postmodum, ut ad Serenissimam Reginam Galliarum deferretur, bonum hunc Dominum jactasse se, quod particeps fuerit consiliorum contra dictum Colligni; id quod illa Serenissima Domina iniquo animo tulit, quae neminem gloriae socium vult habere; sibi enim totam vendicat, quod sola talis facinoris auctor, et Dux extiterit. Idcirco commorationem ipsius Lotharingiae in hac aula improbare, ac reprehendere aggressa est. Haec cum ille Illustrissimus Cardinalis perceperit, oblata sibi occasione utens, exoravit a Sua Sanctitate gratuitam expeditionem quatuor millia scutorum reditus pro suo Nepote, et 20 millia pro filio praeter sollicitationem, quam prae se fert, ut dictus Nepos in Cardinalium numerum cooptetur… Cum itaque his de causis authoritas hujus Domini in Gallia imminuta videatur, ipseque praevideat, quanto in Gallia minoris aestimabitur, tanto minori etiam loco hic se habitum id, statuit optimo judicio, ac pro eo quod suae existimacioni magis conducit, in Galliam reverti (Delfino, ut supra, both in the Vienna Archives).
113
Intiera Relatione della Morte dell' Ammiraglio.
114
Ragguaglio degli ordini et modi tenuti dalla Majesta Christianissima nella distruttione della setta degli Ugonotti Con la morte dell' Ammiraglio, etc.
115
Bib. Imp. F. Fr. 16, 139.
116
Maffei, Annali di Gregorio XIII., i. 34.
117
La nouvelle qui arriva le deuxième jour du présent par ung courrier qui estoit depesché secrétememt de Lyon par ung nommé Danes, secrétaire de M. de Mandelot … à ung commandeur de Sainct Anthoine, nommé Mr. de Gou, il luy manda qu'il allast advertir le Pape, pour en avoir quelque présant ou bienfaict, de la mort de tous les chefs de ceulx de la religion prétendue refformée, et de tous les Huguenotz de France, et que V.M. avoit mandé et commandé à tous les gouverneurs de se saisir de tous iceulx huguenotz en leurs gouvernemens; ceste nouvelle, Sire, apporta si grand contentement a S.S., que sans ce que je luy remonstray lors me trouvant sur le lieu, en presence de Monseigneur le C1 de Lorraine, qu'elle devoit attendre ce que V.M. m'en manderoit et ce que son nonce luy en escriroit, elle en vouloit incontinent faire des feux de joye… Et pour ce que je ne voulois faire ledict feu de joye la première nuict que ledit courrier envoyé par ledict Danes feust arrivé, ny en recevoir les congratulations que l'on m'en envoyoit faire, que premièrement je n'eusse eu nouvelles de V.M. pour sçavoir et sa voulanté et comme je m'avoys a conduire, aucuns commençoient desjà de m'en regarder de maulvais œills (Ferralz to Charles IX., Rome, Sept. 11, 1572; Bib. Imp. F. Fr. 16,040). Al corriero che porto tal nuova Nostro Signore diede 100 Scudi oltre li 200 che hebbe dall' Illustrissimo Lorena, che con grandissima allegrezza se n'ando subito a dar tal nuova per allegrarsene con Sua Santita (Letter from Rome to the Emperor, Sept. 6, 1572; Vienna Archives).
118
Charles IX. to Ferralz, Aug. 24, 1572; Mackintosh, iii. 348.
119
Elle fust merveilheusement ayse d'entendre le discours que mondit neueu de Beauville luy en feist. Lequel, après luy avoir conté le susdit affayre, supplia sadicte Saincteté, suyvant la charge expresse qu'il avoit de V.M. de vouloir concéder, pour le fruict de ceste allegresse, la dispense du mariage du roy et royne de Navarre, datée de quelques jours avant que les nopces en feussent faictes, ensemble l'absolution pour Messeigneurs les Cardinaux de Bourbon et de Ramboilhet, et pour tous les aultres evesques et prélatz qui y avoient assisté… Il nous feit pour fin response qu'il y adviseroit (Ferralz, ut supra).
120
Pensasi che per tutte le citta di Francia debba seguire il simile, subitoche arrivi la nuova dell' esecutione di Parigi… A N.S. mi faccia gratia di basciar i piedi in nome mio, col quale mi rallegro con le viscere del cuore che sia piaciuto alla Dio. Mtà. d' incaminar nel principio del suo pontificato si felicemente e honoratamente le cose di questo regno, havendo talmente havuto in protettione il Rè e Regina Madre che hanno saputo e potuto sbarrare queste pestifere radici con tanta prudenza, in tempo tanto opportuno, che tutti lor ribelli erano sotto chiave in gabbia (Salviati, Desp. Aug. 24; Theiner, i. 329; Mackintosh, iii. 355).
121
Sexta Septembris, mane, in Senatu Pontificis et Cardinalium lectae sunt literae a legato Pontificio e Gallia scriptae, admiralium et Huguenotos, destinata Regis voluntate atque consensu, trucidatos esse. Ea re in eodem Senatu decretum esse, ut inde recta Pontifex cum Cardinalibus in aedem D. Marci concederet, Deoque Opt. Max. pro tanto beneficio Sedi Romanae orbique Christiano collato gratias solemni more ageret (Scriptum Roma missum in Capilupi, 1574, p. 84). Quia Die 2a praedicti mensis Septembris Smus D.N. certior factus fuerat Colignium Franciae Ammiralium a populo Parisien occisum fuisse et cum eo multos ex Ducibus et primoribus Ugonotarum haereticorum eius sequacibus Rege ipso Franciae approbante, ex quo spes erat tranquillitatem in dicto Regno redituram expulsis haereticis, idcirco Stas Sua expleto concistorio descendit ad ecclesiam Sancti Marci, praecedente cruce et sequentibus Cardinalibus et genuflexus ante altare maius, ubi positum fuerat sanctissimum Sacramentum, oravit gratias Deo agens, et inchoavit cantando hymnum Te Deum (Fr. Mucantii Diaria, B.M. Add. MSS. 26,811).
122
Après quelques autres discours qu'il me feist sur le contentement que luy et le collége des Cardinaux avoient receu de ladicte execution faicte et des nouvelles qui journellement arrivoient en ceste court de semblables exécutions que l'on a faicte et font encore en plusieurs villes de vostre royaume, qui, à dire la vérité, sont les nouvelles les plus agréables que je pense qu'on eust sceu apporter en ceste ville, sadicte Saincteté pour fin me commanda de vous escrire que cest évènement luy a esté cent fois plus agréable que cinquante victoires semblables à celle que ceulx de la ligue obtindrent l'année passée contre le Turcq, ne voulant oublier vous dire, Sire, les commandemens estroictz qu'il nous feist à tous, mesmement aux françois d'en faire feu de joye, et qui ne l'eust faict eust mal senty de la foy (Ferralz, ut supra).
123
Tutta Roma stà in allegria di tal fatto et frà i più grandi si dice, che 'l Rè di Francia ha insegnato alli Principi christiani ch' hanno de simili vassalli nè stati loro a liberarsene, et dicono che vostra Maestà Cesara dovrebbe castigare il conte Palatino tanto nemico della Serenissima casa d' Austria, et della Religione cattolica, come l'anni passati fece contra il Duca di Sassonia tiene tuttavia prigione, che a un tempo vendicarebbe le tante ingiurie ha fatto detto Palatino alla Chiesa di Dio, et poveri Christiani, et alla Maestà Vostra et sua Casa Serenissima sprezzando li suoi editti et commandamenti, et privarlo dell' elettione dell'Imperio et darlo al Duca di Baviera (Cusano to the Emperor, Rome, Sept. 6, 1572; Vienna Archives).
124
The Bull, as published in Paris, is printed by Strype (Life of Parker, iii. 197). La prima occasione che a ciò lo mosse fù per lo stratagemma fatto da Carlo Nono Christianissimo Rè di Francia contra Coligno Ammiraglio, capo d' Ugonotti, et suoi seguaci, tagliati a pezzi in Parigi (Ciappi, Vita di Gregorio XIII., 1596, p. 63).
125
Vasari to Borghini, Oct. 5, 1572; March 5, 1573; to Francesco Medici, Nov. 17, 1572; Gaye, Carteggio d' Artisti, iii. 328, 366, 341.
126
Indubitatamente non si osservarà interamente, havendomi in questo modo, punto che torno dall' audienza promesso il Rè, imponendomi di darne conto in suo nome a Nostro Signore, di volere in breve tempo liberare il Regno dalli Ugonotti… Mi ha parlato della dispensa, escusandosi non haver fatto il Parentado per ultro, che per liberarsi da suoi inimici (Salviati, Desp. Sept. 3, Sept. 2, Oct. 11, 1572).
127
Si vede che l' editto non essendo osservato ne da popoli, ne dal principe, non è per pigliar piede (Salviati, Desp. Sept. 4). Qual Regina in progresso di tempo intende pur non solo di revocare tal editto, ma per mezzo della giustitia di restituir la fede cattolica nell' antica osservanza, parendogli che nessuno ne debba dubitare adesso, che hanno fatto morire l' ammiraglio con tanti altri huomini di valore, conforme ai raggionamenti altre volte havuti con esso meco essendo a Bles, et trattando del parentado di Navarra, et dell' altre cose che correvano in quei tempi, il che essendo vero, ne posso rendere testimonianza, e a Nostro Signore e a tutto il mondo (Aug. 27; Theiner, i. 329, 330).
128
Desp. Sept. 2, 1572.
129
The reply of Boccapaduli is printed in French, with the translation of the oration of Muretus, Paris, 1573.
130
Troverà le cose cosi ben disposte, che durarà poca fattica in ottener quel tanto si desidera per Sua Beatitudine, anzi haverà più presto da ringratiar quella Maestà Christianissima di cosi buona et sant' opera, ha fatto far, che da durare molta fatica in persuaderli l' unione con la Santa Chiesa Romana (Cusano to the Emperor, Rome, Sept. 6). Sereno (Comment. della guerra di Cipro, p. 329) understands the mission in the same light.
131
Omnes mulas ascendentes cappis et galeris pontificalibus induti associarunt Rmum D. Cardinalem Ursinum Legatum usque ad portam Flaminiam et extra eam ubi factis multis reverentiis eum ibi reliquerunt, juxta ritum antiquum in ceremoniali libro descriptum qui longo tempore intermissus fuerat, ita Pontifice iubente in Concistorio hodierno (Mucantii Diaria). Ista associatio fuit determinata in Concistorio vocatis X. Cardinalibus et ex improviso exequuti fuimus (C. Firmani Diaria, B.M. Add. MSS. 8448).
132
Mette in consideratione alla Santità Sua che havendo deputato un Legato apostolico sù la morte dell' ammiraglio, et altri capi Ugonotti, ha fatti ammazzare a Parigi, saria per metterla in molto sospetto et diffidenza delli Principi Protestanti, et della Regina d' Inghilterra, ch' ella fosse d' accordo con la sede Apostolica, et Principi Cattolici per farli guerra, i quali cerca d' acquettar con accertarli tutti, che non ha fatto ammazzar l' ammiraglio et suoi seguaci per conto della Religione (Cusano to the Emperor, Sept. 27).
133
Salviati, Desp. Sept. 22, 1572.
134
Charles IX. to S. Goard, Oct. 5, 1572; Charrière, iii. 330. Ne poteva esser bastante segno l' haver egli doppo la morte dell' Ammiraglio fatto un editto, che in tutti i luoghi del suo regno fossero posti a fil di spada quanti heretici vi si trovassero, onde in pochi giorni n' erano stati ammazzati settanta milla e d' avantaggio (Cicarelli, Vita di Gregori XIII.; Platina, Vite de' Pontefici, 1715, 592).
135
Il tengono quasiche in filo et il necessitano a far cose contra la sua natura e la sua volontà perche S. Sta è sempre stato di natura piacevole e dolce (Relatione di Gregorio XIII.; Ranke, Päpste, App. 80). Faict Cardinal par le pape Pie IV., le 12e de Mars 1559, lequel en le créant, dit qu'il n'avoit créé un cardinal ains un pape (Ferralz to Charles IX., May 14, 1572).
136
Smus Dominus Noster dixit nullam concordiam vel pacem debere nec posse esse inter nos et hereticos, et cum eis nullum foedus ineundum et habendum … verissimum est deteriores esse haereticos gentilibus, eo quod sunt adeo perversi et obstinati, ut propemodum infideles sint (Acta Concistoralia, June 18, 1571; Bib. Imp. F. Lat. 12, 561).
137
Ogni giorno faceva impiccare e squartare ora uno, ora un altro (Cantù, ii. 410).
138
Legazioni di Serristori, 436, 443.
139
Elle desire infiniment que vostre Majesté face quelque ressentement plus qu'elle n'a faict jusques à ceste heure contre ceux qui lui font la guerre, comme de raser quelques-unes de leurs principales maisons pour une perpétuelle mémoyre (Rambouillet to Charles IX., Rome, Jan. 17, 1569; Bib. Imp. F. Fr. 17,989).
140
Pius V. to Catherine, April 13, 1569.
141
Pius V. to Charles IX., March 28, 1569.
142
Sa Saincteté m'a dict que j'escrive à vostre majesté que icelle se souvienne qu'elle combat pour la querelle de Dieu, et que ceste à elle de faire ses vengeances (Rambouillet to Charles IX., Rome, March 14, 1569; Bib. Imp. F. Fr. 16,039). Nihil est enim ea pietate misericordiaque crudelius, quae in impios et ultima supplicia meritos confertur (Pius V. to Charles IX., Oct. 20, 1569).
143
Correspondance de Philippe II., ii. 185.
144
Inspirato più d' un anno fa di esporre la vita al martirio col procurare la liberatione della religione, et delle patria per mezzo della morte del tiranno, et assicurato da Theologi che il fatto saria stato meritorio, non ne haveva con tutto ciò mai potuto ottenere da superiori suoi la licenza o dispensa… Io quantunque mi sia parso di trovarlo pieno di tale humiltà, prudenza, spirito et core che arguiscono che questa sia inspiratione veramente piuttosto che temerità o legerezza, non cognoscendo tuttavia di potergliela concedere l' ho persuaso a tornarsene nel suo covento raccommandarsi a Dio et attendere all' obbedienza delli suoi superiori finchè io attendessi dallo assenso o ripulsa del Papa che haverei interpellato per la sua santa beneditione, se questo spirito sia veramente da Dio donde si potrà conjetturare che sia venendo approvato da Sua Stà, e perciò sarà più sicuro da essere eseguito… Resta hora che V.S. Illma mi favorisca di communicare a S.B. il caso, et scrivermene come la supplico quanto prima per duplicate et triplicate lettere la sua santa determinatione assicurandosi che per quanto sarà in me il negotio sarà trattato con la debita circumspetione (Sega, Desp. Paris, Jan. 23, 1591; deciphered in Rome, March 26).
145
Ferralz to Charles IX., Nov. 18, Dec. 23, 1572.
146
De Castro, De Justa Haeret. Punitione, 1547, p. 119. Iure Divino obligantur eos extirpare, si absque maiori incommodo possint (Lancelottus, Haereticum quare per Catholicum quia, 1615, p. 579). Ubi quid indulgendum sit, ratio semper exacta habeatur, an Religioni Ecclesiae, et Reipublicae quid vice mutua accedat quod majoris sit momenti, et plus prodesse possit (Pamelius, De Relig. diversis non admittendis, 1589, p. 159). Contagium istud sic grassatum est, ut corrupta massa non ferat antiquissimas leges, severitasque tantisper remittenda sit (Possevinus, Animadv. in Thuanum; Zachariae, Iter Litterarium, p. 321).
147
Principi saeculari nulla ratione permissum est, haereticis licentiam tribuere haereses suas docendi, atque adeo contractus ille iniustus… Si quid Princeps saecularis attentet in praeiudicium Ecclesiasticae potestatis, aut contra eam aliquid statuat et paciscatur, pactum illud nullum futurum (R. Sweertii, De Fide Haereticis servanda, 1611, p. 36).
148
Ad poenam quoque pertinet et odium haereticorum quod fides illis data servanda non sit (Simancha, Inst. Cath. pp. 46, 52).
149
Si nolint converti, expedit eos citius tollere e medio, ne gravius postea damnentur, unde non militat contra mansuetudinem christianam, occidere Haereticos, quin potius est opus maximae misericordiae (Lancelottus, p. 579).
150
De Rozoy, Annales de Toulouse, iii. 65.
151
Alva to Philip, June 5, 1565; Pap. de Granvelle, ix. 288; Comment. de Monluc, iii. 425.
152
Charles IX. to Mondoucet, Aug. 31, 1572; Compte Rendu, iv, 349.
153
Bulletins de Bruxelles, xvi. 256.
154
Granvelle to Morillon, Sept. 11, 1572; Michelet, p. 475.
155
Floquet, iii. 137.
156
Walsingham to Smith, Nov. 1, 1572; Digges, p. 279. Ita enim statutum ab illis fuit die 27 Octobris (Beza, Dec. 3, 1572; Ill. vir. Epp. Sel. 621). La Mothe, v. 164; Faustino Tasso, Historie de nostri tempi, 1583, p. 343.
157
Discorso di Monsignor Terracina à Gregorio XIII.; Thesauri Politici Contin. 1618, pp. 73-76.
158
Infin che ne viverà grande, o picciolo di loro, mai non le mancheranno insidie (Lettere del Muzio, 1590, p. 232).
159
Coupez, tronquez, cisaillez, ne pardonnez à parens ny amis, princes et subiets, ny à quelque personne de quelque condition qu'ils soient (D'Orléans, Premier advertissement des Catholiques Anglois aux François Catholiques, 1590, p. 13). The notion that Charles had displayed an extreme benignity recurs in many books: "Nostre Prince a surpassé tout mesure de clémence" (Le Frère de Laval Histoire des Troubles, 1576, p. 527).
160
Serranus, Comment. iv. 51.
161
Bouges, Histoire de Carcassonne, p. 343.
162
Sommaire de la Félonie commise á Lyon. A contemporary tract reprinted by Gonon, 1848, p. 221.
163
On this point Smith may be trusted rather than Parker (Correspondence, p. 399).
164
Bulletins de Bruxelles, xvi. 249.
165
Qui è venuto quello che dette l' archibusata all' ammiraglio di Francia, et è stato condotto dal Cardinal di Lorena et dall' Ambasciator di Francia, al papa. A molti non è piaciuto che costui sia venuto in Roma (Prospero Count Arco to the Emperor, Rome, Nov. 15, 1572; Vienna Archives).
166
Zuñiga to Philip, March 4, 1573; Arch. de l'Empire, K. 1531, B. 35, 70. Zuñiga heard it from Lorraine.
167
Sattler, Geschichte von Würtemberg, v. 23.
168
Audio quosdam etiam nostralium theologorum cruentam istam nuptiarum feralium celebrationem pertinaciae Gallorum in semel recepta de sacramentalibus mysteriis sententia acceptam referre et praeter illos pati neminem somniare (Steinberger to Crato, Nov. 23, 1572; Gillet, Craio von Crafftheim, ii. 519).
169
Heppe, Geschichte des deutschen Protestantismus, iv. 37, 47, 49.
170
Hachfeld, Martin Chemnitz, p. 137.
171
Sunt tamen qui hoc factum et excusare et defendere tentant (Bullinger to Hotoman, Oct. 11, 1572; Hotoman, Epis. 35).
172
Nec dubium est melius cum ipsis actum fuisse, si quemadmodum a principio instituerant, cum disciplinam ecclesiasticam inroduxere, viros modestos et piae veraeque reformationis cupidos tantum in suos coetus admisissent, reiectis petulantibus et fervidis ingeniis, quae eos in diros tumultus, et inextricabilia mala coniecerunt (Dinothus, De Bello Civili, 1582, p. 243).
173
Beza to Tilius, July 5, 1572; Ill. vir. Epp. Sel. 607.
174
Quoties autem ego haec ipse praedixi! quoties praemonui! Sed sic Deo visum est, iustissimis de causis irato, et tamen servatori (Beza to Tilius, Sept. 10, 1572, 614). Nihil istorum non iustissimo iudicio accidere necesse est fateri, qui Galliarum statum norunt (Beza to Crato, Aug. 26. 1573; Gillet, ii. 521).
175
Ut mihi quidem magis absurde facere videantur quam si sacrilegas parricidas puniendos negarent, quum sint istis omnibus haeretici infinitis partibus deteriores… In nullos unquam homines severius quam in haereticos, blasphemos et impios debet animadvertere (De Haereticis puniendis, Tract. Theol. i. 143, 152).
176
Epist. Theolog. 1575, p. 338.
177
Beza to Wittgenstein, Pentecost, 1583; Friedländer, 143.
178
Lobo de Silveis to De Thou, July 7, 1616; Histoire, xv. 371; J.B. Gallus, Ibid. p. 435.
179
Le Cardinal Barberini, que je tiens pour Serviteur du Roy, a parlé franchement sur ceste affaire, et m'a dit qu'il croyoit presqu'impossible qu'il se trouve jamais remede, si vous ne la voulez recommencer; disant que depuis le commencement jusqu'à la fin vous vous estes monstré du tout passionné contre ce qui est de l'honneur et de la grandeur de l'Église, qu'il se trouvera dans vostre histoire que vous ne parlez jamais des Catholiques qu'avec du mépris et de la louange de ceux de la religion; que mesme vous avez blasmé ce que feu Monsieur le président de Thou vostre père avoit approuvé, qui est la S. Barthelemy (De Brèves to De Thou, Rome, Feb. 18, 1610; Bib. Imp. F. Dupuy, 812).
180
Crudelitatisne tu esse ac non clementiae potius, pietatisque putas? (Resp. ad Ep. Casauboni, 1612, p. 118).
181
Quae res uti Catholicae Religioni sublevandae opportuna, ita maxime jucunda Gregorio accidit (Hist. Pontif. Gregori XIII., p. 30).
182
Histoire d'Orléans, pp. 421, 424.
183
Germain to Bretagne, Rome, Dec. 24, 1685; Valery, Corresp. de Mabillon, i. 192.
184
Du Molinet, Hist. S. Pont. per Numismata, 1679, 93; Buorranni, Numismata Pontificum, i. 336.
185
Annali d'Italia ad ann. 1572.
186
Si huviera respirado mas tiempo, huviera dado a entender al mundo, que avia Rey en la Francia, y Dios en Israel (Vida de S. Francisco De Borja, 446).
187
Vita di Sisto V., i. 119.
188
Quo demum res evaderent, si Regibus non esset integrum, in rebelles, subditos, quietisque publicae turbatores animadvertere? (Apparatus Eruditionis, vii. 503; Piatti, Storia de' Pontefici XI., p. 271).
189
Per le notizie che ricevette della cessata strage (Moroni, Dizionario di Erudizione Ecclesiastica, xxxii. 298).
190
[1868.]
191
Kirchengeschichte, iii. 211.
192
The Rambler, March 1862.
193
"Le vrai principe de Luther est celui-ci: La volonté est esclave par nature… Le libre examen a été pour Luther un moyen et non un principe. Il s'en est servi, et était contraint de s'en servir pour établir son vrai principe, qui était la toute-puissance de la foi et de la grâce… C'est ainsi que le libre examen s'imposa au Protestantisme. L'accessoire devint le principal, et la forme dévora plus ou moins le fond" (Janet, Histoire de la Philosophie Morale, ii. 38. 39).
194
"If they prohibit true doctrine, and punish their subjects for receiving the entire sacrament, as Christ ordained it, compel the people to idolatrous practices, with masses for the dead, indulgences, invocation of saints, and the like, in these things they exceed their office, and seek to deprive God of the obedience due to Him. For God requires from us this above all, that we hear His Word, and follow it; but where the Government desires to prevent this, the subjects must know that they are not bound to obey it" (Luther's Werke, xiii. 2244). "Non est, mi Spalatine, principum et istius saeculi Pontificum tueri verbum Dei, nec ea gratia ullorum peto praesidium" (Luther's Briefe, ed. De Wette, i. 521, Nov. 4, 1520). "I will compel and urge by force no man; for the faith must be voluntary and not compulsory, and must be adopted without violence" ("Sermonen an Carlstadt," Werke, xx. 24, 1522).