Latin Amerika Mitolojisi

Daha basit hikâyelerden biri (en azından aktarılan haliyle basit) Tarascan tanrısı Tucupacha hakkındadır. “Onu her şeyin yaratıcısı olarak görüyorlar,” der Herrera. “Yaşam ve ölümü, iyi ve kötü talihi verdiğine inanırlar ve sıkıntıya düştüklerinde, orada olduğuna inandıkları gökyüzüne bakarak ona seslenirler.” Bu tanrı önce cenneti, yeri ve cehennemi yarattı sonra çamurdan bir erkek ve bir kadın yarattı ama bu insanlar yıkanırken yok oldular. Tanrı bu defa cüruf ve metal kullanarak bir insan çifti yaptı ve dünya bu insanlarla nüfuslandı. Ama tanrı bir sel gönderdi. Selde rahip Tex-pi’yi ve karısını tohumlarla ve hayvanlarla birlikte gemi benzeri bir kütük içinde yüzdürerek korudu. Texpi, Nuh’un yaptığı gibi kuşlar göndererek karayı keşfetti. Bu anlatılan efsane, büyük ihtimalle tamamen yerli değildir.

Tarz olarak daha ilkel ve biçim olarak daha ilginç olanı, Fray Gregorio García tarafından anlatılan Mixtec kozmogonisidir ve bu efsane şöyle başlar: “Karanlık ve belirsizlik yıllarında ve günlerinde, henüz günlerin ve yılların olmadığı bir zamanda dünya karanlığa gömülmüş bir keşmekeşti; pislik ve balçığın yüzdüğü suyla kaplıydı.” Boşluğu olumsuzlamayla, zamanın başlangıcını ise mezheplerinin yokluğuyla tanımlama çabasıyla bu çıkış, Yaratılış ii’deki yaratılış anlatısını ve benzer Babil kozmogonisini çarpıcı bir şekilde andırır. Üçünde de kullanılan olumsuz üslup, insan düşüncesinin ilk kez soyutlamalarla boğuşmak için mücadele ettiği, onları düşünce alanının sınırlandırılmasından ziyade bir aşındırma süreciyle tanımlamaya çalıştığı aşama için esasen doğrudur. Mixtec hikâyesi bir grup olay örgüsüyle gelişir. 1) Puma yılanı ve Jaguar Yılanı (bu karakterde, kuşkusuz gündüz göğünün sarımsı kahverengi göğünü ve gecenin yıldızlı kubbesini temsil eder) olarak da bilinen Geyik Tanrısı ve Geyik Tanrıçası (geyik doğurganlığın bir sembolüdür) deniz uçurumunun üzerinde sihirli bir şekilde bir falez yükselterek zirvesine gökkubbenin dayandığı bir balta yerleştirmişlerdir. 2) Burada, Göklerin Durduğu Yerde yüzyıllarca yaşadılar ve iki erkek çocuk yetiştirdiler (Dokuz Yılan Rüzgârı ile Dokuz Mağara Rüzgârı). Bu çocuklar kendilerini kartal ve yılana dönüştürme, hatta katı yapıların içinden geçme gücüne sahipti. Bu iki çocuğun üst ve alt dünyayı simgeledikleri aşikârdır. Bunlar, Amerikan kozmogonisinde yaygın olan yaratıcı ikizlerin bir örneğinden ibarettir. 3) Kardeşler kurban ve kefaret, çiçek ve meyve ekimini başlattılar ve atalarının tanrılarına, ışığın görünmesine, suyun yeryüzünden ayrılmasına ve kuru toprağın örtüsünden kurtulmasına izin vermesi için adak ve dualarla yalvardılar. 4) Dünya insanlarla doluydu ama bir sel bu İlk Halkı yok etti ve dünya “Her Şeyin Yaratıcısı” tarafından eski haline geri getirildi.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «Литрес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

1

15. yüzyılda ortaya çıkan iki ya da üç Latin yelkenine sahip olan yelkenli bir gemi türüdür. (ç.n.)

2

Mayaların Klasik Kiçece kaleme alınan kutsal kitabıdır. Adı “zamanların kitabı” ya da “olayların kitabı” anlamına gelen Popol-Vuh, Mayalarda kadim zamanlardan beri aktarılagelmiş sözlü geleneğin yazıya geçirilmesiyle oluşmuştur. (e.n.)

3

Tanrı’nın şeklen insana benzetilmesi tavrına verilen isim. (ç.n.)

4

15. yüzyılda ortaya çıkan iki ya da üç Latin yelkenine sahip olan yelkenli bir gemi türüdür. (e.n.)

5

Hıristiyanlıkta Tanrı’nın aktif olarak yer aldığına inanılan kutsal ayinlere verilen addır. Hıristiyanlık inancına göre sakrament Tanrı’nın kutsamasını, merhametini, lütfunu iştirak eden inananlara ulaştıran veya görünmeyen gerçekliği temsil eden görünen semboldür. (ç.n.)