Қазақ тілі

Үлгі:

А.с. бауырларым

І.с. бауырларымның

Б.с. бауырларыма

Т.с. бауырларымды

Ж.с. бауырларымда

Ш.с. бауырларымнан

К.с. бауырларыммен

100 тапсырма

С существительными әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін с притяжательными окончаниями в Табыс септік и глаголами көру, бағу, сыйлау, құрметтеу, қадірлеу, жақсы көру, сағыну, тәрбиелеу, аяу, жек көру в Жедел өткен шақ (очевидное прошедшее время) образовать словосочетания.

I. мен (кімді? нені?) бауырымды (не істедім?) оқыттым

II. сен (кімді? нені?) бауырыңды (не істедің?) оқыттың

Сіз (кімді? нені?) бауырыңызды (не істедіңіз?) оқыттыңыз

III. ол (кімді? нені?) бауырын (не істеді?) оқытты

I. біз (кімді? нені?) бауырымызда (не істедік?) оқыттық

II. сендер (кімді? нені?) бауырларыңды (не істедіңдер?) оқыттыңдар

сіздер (кімді? нені?) бауырларыңызды (не істедіңіздер?) оқыттыңыздар

III. олар (кімді? нені?) бауырларын (не істеді?) оқытты

Могут ли прилагательные (сын есім) быть отрицательными?

101 тапсырма

Попробуйте образовать прилагательные с отрицательным признаком

от данных адал, ажарлы, азғын, айрықша, айтулы, ақсары, аласа, арық, ашуланшақ, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз бағалы, бай, байсалды, бақытты, балтаңдай, батыл, беделді, бейтаныс, белгілі, белгісіз, биік, бүкір, білімді, білімсіз, ғашық, дөрекі, дүлей, егде, еңбекқор, ерекше, ересек, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жеңілтек, жетік, жомарт, жуан, жүдеу, жігерлі, кәрі, кедей, көңілді, көңілсіз, көңілшек, күншіл, күшті, кішіпейіл, қайырымды, қара, торықарапайым, қаһарлы, қорқақ, құрметті, мақтаншақ, мейірімді, момын, мырза, өкпелегіш, өкпешіл, пысық, сабырлы, сараң, семіз, сенімді, сұлу, сүйкімді, сымбатты, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, тентек, тоқмейілді, толық, тынымсыз, ұқыпсыз, ұқыпты, шыдамды, шыншыл

үлгі:

адал – адал емес

ажарлы – ажарсыз

102 тапсырма

У каких из данных прилагательных есть антонимы?

адал, ажарлы, азғын, айрықша, айтулы, ақсары, аласа, арық, ашуланшақ, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз бағалы, бай, байсалды, бақытты, балтаңдай, батыл, беделді, бейтаныс, белгілі, белгісіз, биік, бүкір, білімді, білімсіз, ғашық, дөрекі, дүлей, егде, еңбекқор, ерекше, ересек, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жеңілтек, жетік, жомарт, жуан, жүдеу, жігерлі, кәрі, кедей, көңілді, көңілсіз, көңілшек, күншіл, күшті, кішіпейіл, қайырымды, қара, торықарапайым, қаһарлы, қорқақ, құрметті, мақтаншақ, мейірімді, момын, мырза, өкпелегіш, өкпешіл, пысық, сабырлы, сараң, семіз, сенімді, сұлу, сүйкімді, сымбатты, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, тентек, тоқмейілді, толық, тынымсыз, ұқыпсыз, ұқыпты, шыдамды, шыншыл

Үлгі:

шыншыл – өтірікші (правдивый – лжец)

Порядок присоединения аффиксов к корню:

Есть форма настоящего времени, обозначающая беспрерывное действие, долгий процесс. Как она образуется?

103 тапсырма

Образовать простую форму настоящего времени с суффиксами —уда/-уде от глаголов кездесу, қатынасу, сөйлесу, жүздесу, келісу, қыдыру, көмектесу, бару, алу, айту, болу, келу, проспрягать

104 тапсырма

Прочитать глаголы, запомнить их значение:

әзірле (у) – готовить

біт (у) – заканчиваться

дамыт (у) – развивать

есепте (у) – считать

жырла (у) – воспевать

зертте (у) – изучать

кеңес (у) – советоваться

марапатта (у) – награждать

ойлан (у) – задуматься, обдумывать

өзгерт (у) – изменять, изменить

пайдалан (у) – пользоваться

рахаттан (у) – наслаждаться

өткіз (у) – проводить

ретте (у) – упорядочить

тамашала (у) – любоваться

ұйымдастыр (у) – организовать

шұғылдан (у) – заниматься

105 тапсырма

Образовать отрицательную форму настоящего времени на —уда/ -уде данных глаголов:

әзірлеу, біту, дамыту, есептеу, жырлау, зерттеу, кеңесу, марапаттау, ойлану, өзгерту, пайдалану, рахаттану, өткізу, реттеу, тамашалау, ұйымдастыру, шұғылдану

үлгі:

айту – айтуда-айтпауда

Көсемше

106 тапсырма

Мына етістіктерді дауыстап оқыңыз, мағынасын түсініңіз, есте сақтаңыз:

апар (у) – отнести, отвезти

асық (асығу) – торопиться

әкел (у) – принести

бағыну (у) – подчиниться

бар (у) – пойти, поехать

бат (у) – погрузиться, утонуть

бер (у) – дать, отдать

беріл (у) – посвятить себя, отдаться

ер (у) – последовать за…

ерегіс (у) – разозлиться, затаить злобу

еркеле (у) – ждать от старшего особенно ласкового, участливого

отношения к себе

жағын (у) – подлизываться, льстить, угодничать

жаз (у) – писать

жақ (жағу) – намазывать (на что-то), угодить (кому-либо)

жалын (у) – умолять, взмолиться

жапсыр (у) – прилепить

жарас (у) – подходить, соответствовать, быть к лицу

жет (у) – добраться, доехать, долететь

жинал (у) – собираться

жұмса (у) – отправить с поручением

жүгір (у) – бежать

жүз (у) – плыть

жүкте (у) – поручить, грузить

жылжы (жылжу) – двигаться

зекі (зеку) – прикрикнуть

зырла (у) – мчаться

кел (у) – прийти

кет (у) – уйти

көшір (у) – простить

кір (у) – войти

қайт (у) – вернуться

қара (у) – смотреть

қатыс (у) – участвовать

қой (қою) – поставить, перестать

қуыр (у) – жарить

құла (у) – упасть

мін (у) – подняться, залезть

отыр (у) – сесть, сидеть

сал (у) – положить, класть

тапсыр (у) – поручить

тарат (у) – раздать

төле (у) – заплатить

түс (у) – спуститься, слезть

ұрыс (у) – ругать

ұсын (у) – протянуть

ұш (у) – лететь, летать

үйрет (у) – учить, научить

үлгер (у) – успеть

хабарла (у) – сообщить

шақыр (у) – звать, приглашать

шаш (у) – разбрасывать, ронять

шық (шығу) – выходить

ызылан (у) – сердиться, рассердиться

ымда (у) – показать знаками

іл (у) – повесить (вещь, предмет), навесить

107 тапсырма

От данных глаголов образовать варианты деепричастных форм:

апару, асығу, әкелу, бағыну, бару, бату, беру, берілу, еру, ерегісу, еркелеу, жағыну, жазу, жағужалыну, жапсыру, жарасу, жету, жиналу, жұмсау, жүгіру, жүзу, жүктеу, жылжу, зеку, зырлау, келу, кету, көшіру, кіру, қайту, қарау, қатысу, қою, қуыру, құлау, міну, отыру, салу, тапсыру, тарату, төлеу, түсу, ұрысу, ұсыну, ұшу, үйрету, үлгеру, хабарлау, шақыру, шашу, шығу, ызылану, ымдау, ілу

Үлгі:

апару-апарып-апара-апарғалы

Какими бывают сложные формы глагола?

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «Литрес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.