Rus Şiiri Antolojisi

1804 yılında Moskova’ya yerleşmesinden iki yıl sonra ilk fablı yayımlandı. 1809’da Basni adlı (fabllardan oluşan) ilk kitabı dünya yüzü gördü ve kısa bir süre içinde büyük yankı uyandırdı. 1812 – 1841 yılları arasında Halk Kütüphanesi’nde çalıştı ve bu yıllarda kütüphanenin Rusça Bölümü’nün oluşturulması için çok büyük çabalar harcadı. Ülke genelinde sevgiyle anılan şair, zamanla birçok fıkra ve söylencenin kahramanı haline geldi, “Krilov Dede”ye dönüşen adı, V.A. Jukovski’nin söylemiyle ”şiirli bilgelik dersleri” olan fabllarla halkın belleğine silinmemek üzere kazındı. Onun birçok dizeleri hâlâ atasözü olarak kullanılmakta, kimileri de özlü sözler olarak dilden dile dolaşmaktadır. A.S. Puşkin, kendisinden önce yaşamış olan Krilov’a büyük bir saygıyla yaklaştı, onu “gerçek bir halk şairi” olarak değerlendirdi.

İvan Krilov 1809 – 1843 yılları arasında 200’den fazla fabl yazdı ve bunları 9 bölümde kitapçıklar halinde yayımladı. Konu ve anlatım biçimi yönünden Ezop ve Lafonten’le bazı ortak noktalar olmasına karşın onun fabllarının büyük çoğunluğundaki özgünlük asla göz ardı edilemez. Ayrıca şairin Rus dilinin gelişip sadeleşmesi yönündeki hizmetleri minnettar Rus ulusu tarafından günümüzde de saygıyla anılmaktadır.

1844 yılında ölen şairin P.K. Klodta tarafından yapılan ve Pe tersburg’unn yaz bahçesine 1855’te dikilen heykeli, başkente dikilen ilk yazar heykelidir.

ЛЯГУШКА И ВОЛ

Лягушка, на лугу увидевши Вола,Затеяла сама в дородстве с ним сравняться;Она завистлива была.И ну топорщиться, пыхтеть и надуваться."Смотри-ка, квакушка, что, буду ль я с него?" -Подруге говорит. "Нет, кумушка, далеко!" -"Гляди же, как теперь раздуюсь я широко.Ну, каково?Пополнилась ли я?" – "Почти что ничего". -"Ну, как теперь?" – "Все то ж". Пыхтела да пыхтелаИ кончила моя затейница на том,Что, не сравнявшися с Волом,С натуги лопнула – и околела.1807

КВАРТЕТ

Проказница-Мартышка,                 Осел,                 КозелДа косолапый МишкаЗатеяли сыграть Квартет.Достали нот, баса, альта, две скрипкиИ сели на лужок под липки,-Пленять своим искусством свет.Ударили в смычки, дерут, а толку нет."Стой, братцы, стой! – кричит Мартышка. –                                                                                                   Погодите!Как музыке идти? Ведь вы не так сидите.Ты с басом, Мишенька, садись против альта,       Я, прима, сяду против вторы;

KURBAĞA İLE ÖKÜZ

Kurbağa çayırda Öküz’ü görmüş,İri olduğu için kıskanmış onu,Tıpkı onun gibi olmaya karar vermişVe şişmeye başlamış içine çekerek soluğunu.“Bakın, vakvakçılar” demiş “ona benzedim mi ben hele?”Dostları hep bir sesten yanıtlamış: “Hiç bile!”“Peki öyleyse, bakın şimdi,İyice dolduruyorum ciğerlerimi.Ne dersiniz şiştim mi?” – “Yok yok, ne gezer.”“Ya bu sefer?” – “Hep aynı durum.” deyince, bizim şaklabanÖküz’e benzemek için daha çok inatlaşmışVe sonunda birdenbire çatlamışKendi bile hiç farkında olmadan.1807

KUARTET

Uyanık Maymun – yaramazlar kralı,                       Eşekle                         Teke        Ve çarpık bacaklı AyıKendilerince, bir kuartet oluşturalım, demişler.Islak çimen üzerinde – notalar önlerinde,        İki keman, viyola ve kontrbas ellerinde,        Sanatıyla dünyayı mest etmek istemişler.Yaylar yüklenmiş, teller gıcırdamış, ama ses ne gezer:“Öyle değil, kardeşler!” demiş Maymun,                                                         “Hele bir durun!Böyle müzik mi yapılır? Önce düzgün oturun.Sen, kontrbasınla viyolanın önüne geç, sevgili Ayı’m,Ben, birinci keman, karşısında olmalıyım ikincisinin,Тогда пойдет уж музыка не та:    У нас запляшут лес и горы!"    Расселись, начали Квартет;    Он все-таки на лад нейдет."Постойте ж, я сыскал секрет?-Кричит Осел,– мы, верно, уж поладим,    Коль рядом сядем".Послушались Осла: уселись чинно в ряд;А все-таки Квартет нейдет на лад.Вот пуще прежнего пошли у них разборы                           И споры,          Кому и как сидеть.Случилось Соловью на шум их прилететь.Тут с просьбой все к нему, чтоб их решить сомненье."Пожалуй,– говорят,– возьми на час терпенье,Чтобы Квартет в порядок наш привесть:И ноты есть у нас, и инструменты есть,          Скажи лишь, как нам сесть!" -"Чтоб музыкантом быть, так надобно уменье      И уши ваших понежней,-      Им отвечает Соловей,-      А вы, друзья, как ни садитесь;      Всё в музыканты не годитесь".1811

ЛЕБЕДЬ, ЩУКА И РАК

Когда в товарищах согласья нет,На лад их дело не пойдет,И выйдет из него не дело, только мука.Однажды Лебедь, Рак, да ЩукаВезти с поклажей воз взялись,Müziğimizi öyle bir duyuralım ki, dağlar taşlar inlesin!”        Yer değişip yerleşmişler, ama ne yazık      Aletlerden bu sefer de çıkmamış hiç gık.      “Anladım bu işin sırrı nedir,”      Diye haykırmış bu defa Eşek,      “Başarılı olmak için tek tek      Bir sıraya dizilip oturmamız gerekir.”      Eşek’in buyruğuna uymuşlarsa da hemen,                               Beklenen ses çıkmamış kuartet müziğinden.      Üstelik aralarında daha büyük bir hırsla herkes                               Tartışmaya başlamış bu kez      Kimin nasıl oturması gerektiği üzerine.Derken Bülbül gelmiş bir yerden onların gürültülerine.Ona bu işe el atması için yalvarmışlar bir sesten.“ N’olursun,” demişler “bizi biraz dinlesen,Belki anlarsın kuartetimizin kusuru nedir.Notalarımız da, enstrümanlarımız da yerindedir,Ama dizilişi yapamıyoruz belki, kim bilir?”“Müzikçi olmak için,” demiş Bülbül gülerek,                ”Önce ses gerek, duyarlı kulak gerek,                 Yani en gerkeli olan tek şey: yetenek!.                Ama, dostlar, anlaşılan sizinkisi nafile,                Müzikçi olunmaz salt yer değişmekle.”1811

KUĞU, TURNABALIĞI VE YENGEÇ

Dostlar arasında anlaşma yoksa,Onların yaptığı iş de yürümez aslaVe başarısızlıkla karşılaşılır her girişimde.Kuğu, Turnabalığı ve Yengeç günün birindeYüklü bir arabayı çekmeye kalkışmışlarИ вместе трое все в него впряглись;Из кожи лезут вон, а возу все нет ходу!Поклажа бы для них казалась и легка:Да Лебедь рвётся в облака,Рак пятится назад, а Щука тянет в воду.Кто виноват из них, кто прав, – судить не нам;Да только воз и ныне там.1814

МАРТЬШКА И ОЧКИ

Мартышка к старости слаба глазами стала;             А у людей она слыхала,Что это зло еще не так большой руки:Лишь стоит завести Очки.Очков с полдюжины себе она достала;Вертит Очками так и сяк:То к темю их прижмет, то их на хвост нанижет,То их понюхает, то их полижет;Очки не действуют никак.«Тьфу пропасть! – говорит она, – и тот дурак,            Кто слушает людских всех врак;            Всё про Очки лишь мне налгали;             А проку на-волос нет в них».Мартышка тут с досады и с печали             О камень так хватила их,            Что только брызги засверкали.…………………К несчастью, то ж бывает у людей:Как ни полезна вещь, – цены не зная ей,Невежда про неё свой толк все к худу клонит;А ежели невежда познатней,            Так он её ещё и гонит.1815Hem de ona olanca gücüyle yapışmışlar.Nefessiz kalsalar da, kımıldamamış araba,Sanıldığı kadar ağır bile değilmiş oysa.Yengeç geri geri çekmiş, Turnabalığı suya,Kuğu ise kanat açıp yönelmiş ufuklara.Suçlu kim, suçsuz kim -bundan bize ne-Ama araba durmakta hâlâ yerli yerinde.1814

MAYMUN İLE GÖZLÜK

Zor görür olmuş Maymun, ihtiyarlayalı beri;Ama insanlardan birileriBunun büyük bir felaket olmadığını söylemiş,            Bir çif gözlük almalısın, demiş.O da tutmuş bir düzine gözlük edinmiş.Evirip çeviriyormuş onları ilgi ile:Kâh tepesine takıyor, kâh kuyruğuna bağlıyormuş,Bazen kokluyormuş, bazen de yalıyormuş,Ne ki deva bulamamış derdine.“Tüh, Allah kahretsin!” demiş “Kim ki, el sözüne inanır,            Dünyanın en zavallı budalasıdır:            Gözlüklerle ilgili söylenenler hep yalan,                 Ben onlardan görmedim hiçbir yarar”                 Köpürmüş Maymun hınçtan, gazaptan…            Vurmuş gözlüğü taşa gücünün yettiği kadar            Ve tuz buz etmiş camlarını, ışıl ışıl parlayan.……………..Ne yazık ki insanlarda da durum pek farklı değil:Örneğin bir şeyin değerini bilmeyen sefil,Her şeyi kendince tartışır ve ısrar eder;              Üstelik iktidar sahibiyse bu cahil              Hep kendi bildiğinin peşinden gider.1815

ВОДОПАД И РУЧЕЙ

Кипящий Водопад, свергался со скал,Целебному ключу с надменностью сказал(Который под горой едва лишь был приметен,Но силой славился лечебною своей):“Не странно ль это? Ты так мал, водой так беден,А у тебя всегда премножество гостей?Не мудрено, коль мне приходит кто дивиться;К тебе зачем идут?” – “Лечиться”, -Смиренно прожурчал Ручей.1816

СЛОН В СЛУЧАЕ

Когда-то в случай Слон попал у Льва.В минуту по лесам прошла о том молва,И, так как водится, пошли догадки,Чем в милость втерся Слон?Не то красив, не то забавен он;Что за прием, что за ухватки!Толкуют звери меж собой.«Когда бы», говорит, вертя хвостом, Лисица:«Был у него пушистый хвост такой,Я не дивилась бы».– «Или, сестрица»,Сказал Медведь: «хотя бы по когтямОн сделался случайным:Никто того не счел бы чрезвычайным:Да он и без когтей, то всем известно нам».—«Да не вошел ли он в случай клыками?»Вступился в речь их Вол:«Уж не сочли ли их рогами?» —«Так вы не знаете»,– сказал Осел,

ŞELALE İLE DERE

Kayalıklardan akan Şelale bakınıp dört yanınaGururla konuşmuş şifalı suların kaynağına(Ki belli belirsizmiş yamacında dağların,ama şifa gücüyle dillendirmiş ününü):“Biraz tuhaf değil mi, bunca azken suların,Bu kadar çok konuğun güldürmesi yüzünü?Söyler misin anlamını bu coşkun duyguların,Bu sonsuz yığılmaların?” – “Devasıyım acıların,”Diye söylemiş billur Dere mütevazı sözünü.1816

FİL OLAYI

Fil’in Aslan’a rastgele konuk olduğu an,Dedikodularla sarsıldı baştan başa orman;Başladı çeşitli tahminler ve yorumlar:Fil, Aslan’ın gönlünü nasıl kazanmış olabilir?Cazibesi varsa, acaba nedir?Ne demek bu kabuller, bu acayip oyunlar?Sonsuz oranlamaları başladı hayvanların.“Bari,” dedi uzun kuyruklu Tilki,“Gür ve yumuşak bir kuyruğu olsa anlarımVe hiç şaşmam.” – “Ya da,” deyip Ayı dikildi,“En azından, canım kardeşim,Tırnakları olsaydı öyle kocaman,Onu her tarafta şöhretli yapan.Tırnaksızlığına hep tanıklık etmişim.Yoksa dişleriyle mi parladı ünü?”Öküz de söz aldı bu tartışmada:“Dişleri belki de boynuz gibi görüldü.”Eşek de kulaklarını sallayıp bu aradaУшами хлопая: «чем мог он полюбиться,И в знать добиться?А я так отгадал —Без длинных бы ушей он в милость не попал».Нередко мы, хотя того не примечаем,Себя в других охотно величаем.1816

ЛЕВ СОСТАРЕВШИЙСЯ

Могучий Лев, гроза лесов,Постигнут старостью, лишился силы:Нет крепости в когтях, нет острых тех зубов.Чем наводил он ужас на врагов,И самого едва таскают ноги хилы.А что всего больней,Не только он теперь не страшен для зверей,Но всяк, за старые обиды Льва, в отмщенье,Наперерыв ему наносит оскорбленье:То гордый конь его копытом крепким бьет,То зубом волк рванет,То острым рогом вол боднет.Лев бедный в горе толь великом,Сжав сердце, терпит всё и ждет кончины злой,Лишь изъявляя ропот свойГлухим и томным рыком.Как видит, что осёл туда ж, натужа грудь,Сбирается его лягнутьИ смотрит место лишь, где б было побольнее.«О, боги!» возопил, стеная, Лев тогда:«Чтоб не дожить до этого стыда,Пошлите лучше мне один конец скорее!Как смерть моя ни зла:Всё легче, чем терпеть обиды от осла».Dedi ki: “Nasıl bilmezsiniz Fil’in niye sevildiğiniVe seçkinler arasına nasıl kabul edildiğini?Bunun bence tek açıklaması vardır –Fil’i saygın kıldıran o uzun kulaklardır.”Başkasından söz ederken biz, çoğu zaman,Kendimizi yüceltiyoruz ayırdında olmadan.

YAŞLI ASLAN

Ormanların korkulu rüyası AslanYaşlandıkça yitirmeye başlamış kudretiniYoksun kalmış dişlerinden, tırnaklarından –Dehşete düşüren tüm rakipleriniVe artık iyice bezmiş ağrıyan bacaklarından.Hastalıklar iyice musallat olmuş canınaDüşmanları ise, önceki korkuları bir yana,Öç almaya bile başlamışlar Aslan’danYedikleri hakaretler için bir zaman:Mağrur at tekme atıyormuş kıçına,Aç kurt sık sık düşüyormuş peşine,Öküz boynuz saplıyormuş döşüne.Çok acı çekiyormuş Zavallı AslanVe kaçınılmaz sonunu böyle beklerkenYorgun sesler çıkarıyormuş istemeyerektenKendini savunurcasına kimi zaman.Bir gün karşısında bir de Eşek dikleşmiş,Onu şöyle dikkatlice seyretmiş,Niyeti çifte atıp canını incitmekmiş.“Ey Tanrım,” diye inlemiş Aslan, “sana ne yaptımKi bana utançların en büyüğünü yaşattın!Al benim canımı, bitsin bu rezil iş!Eşek hakaretine katlanmaktansa benÖlmeyi tercih ederim hemen.

ВОЛКИ И ОВЦЫ

Овечкам от Волков совсем житья не стало,И до того, что наконецПравительство зверей благие меры взялоВступиться в сп_а_сенье Озец, -И учрежден Совет на сей конец.Большая часть в нем, правда, были Волки;Но не о всех Волках ведь злые толки.Видали и таких Волков, и многократ, -Примеры эти не забыты, -Которые ходили близко стадСмирнехонько – когда бывали сыты.Так почему ж Волкам в Совете и не быть?Хоть надобно Овец оборонить,Но и Волков не вовсе ж притеснить!”Вот заседание в глухом лесу открыли;Судили, думали, рядилиИ, наконец, придумали закон.Вот вам от слова в слово он:“Как скоро Волк у стада забуянитИ обижать он Овцу станет,То Волка тут властна Овца,Не разбираючи лица,Схватить за шиворот и в суд тотчас представить,В соседний лес иль в бор”.В законе нечего прибавить, ни убавить.Да только я видал: до этих пор, -Хоть говорят, Волкам и не спускают, -Что будь Овца ответчик иль истец,А только Волки все-таки ОвецВ леса таскают.1832

KURTLARLA KOYUNLAR

Çekmediği kalmamıştı Koyunların KurtlardanEn sonunda iş ta oraya erdiki, hayvanlar hükümeti, ürkerek bu durumdan,Koyunları kurtarmaya karar verdiVe hemen bir Kurul tertiplendi.Eh, gerçi çoğunluğu Kurtlar oluşturdular,Tüm Kurtlar için değildi çünkü dedikodular.Örneğin onlardan kimileri,Karınları tok olduğu zaman,Rahatsız etmeden sürüleriSakince yürüyorlarmış arkalarından.Böylesi Kurtlar Kurul’a niye girmesinler ki?Koyunların hakları korunacak besbelli,ama Kurtlara da sınır getirilmemeli.Bu havada başladı ormanda celse:Konuşuldu, tartışıldı hem de nefes nefese;Bir kanunda karar kılındı en sonundaSatır satır şunlar yer aldı bu kanunda:“Kurt, sürünün ortasında, şayetEderse herhangi bir Koyuna hakaret,Anında hakarete uğrayan o KoyunCesaretle yakasına yapışıp onunKomşu ormanın ya da çamlığınMahkemesine başvurma hakkına sahiptir.”Kurcalanmaya ihtiyacı yok bu yasanın.Ama bugüne dek içimi hep şu soru kemirir:Kurtlara karşı bunca yasak getirilirkenVe davacıyken, niye hep davalıdır Koyunlar,Ormana götüren olmaları gerekirken onlar,Hâlâ götürülüyor olmaları neden?1832

КУКУШКА И ПЕТУХ

“Как, милый Петушок, поешь ты громко, важно!” -“А ты, Кукушечка, мой свет,Как тянешь плавно и протяжно:Во всем лесу у нас такой певицы нет!”“Тебя, мой куманек, век слушать я готова”.“А ты, красавица, божусь,Лишь только замолчишь, то жду я, не дождусь,Чтоб начала ты снова -Отколь такой берется голосок?И чист, и нежен, и высок!..Да вы уж родом так: собою невелички,А песни, что твой соловей!”“Спасибо, кум; зато, по совести моей,Поешь ты лучше райской птички,На всех ссылаюсь в этом я”.Тут Воробей, случась, примолвил им: “Друзья!Хоть вы охрипните, хваля друг дружку, -Все ваша музыка плоха!..”За что же, не боясь греха,Кукушка хвалит Петуха?За то, что хвалит он Кукушку.1834

ВЕЛЬМОЖА

Какой-то в древности ВельможаС богато убранного ложаОтправился в страну, где царствует Плутон.Сказать простее, – умер он;И так, как встарь велось, в аду на суд явился.Тотчас допрос ему: “Чем был ты? где родился?”

GUGUKKUŞU İLE HOROZ

“Sevgili Horoz’um, ne güzel ötüyorsun sen!”“Ah, canım Gugukkuşu’m, benim gözümün nuru,Kıvrak sesin ne de hoş çınlamakta bir bilsen,Bir şarkıcı olarak tek sensin ormanların gururu!”“Ben seni, ciğerparem, ömür boyu dinlerim!”“Ah, güzelim, Tanrı şahidim olsun, inan,Şarkına ara verdiğin anSabırsız beklemekten gerilir sinirlerim….Nerden bu ses, bunca temiz?Hem kıvrak, hem yumuşak, hem tiz!…Soyun böyle senin, büyümesen de,Şarkın kıskandırır bülbülü bile!”“Sağ ol, canım, şimdi vicdan sesimi dinle:Cennet kuşundan da hoş bir tını var sendeVe herkes destekliyor doğruluğunu.”“Dostlar!” dedi Karga, sesi hınç dolu,Birbirinizi överken sesiniz parçalandı,Oysa sizin müziğiniz oldukça kaba!”Gugukkuşu Horoz’u över miydi acaba,Eğer Horoz da ona övgü yağdırmasaydı?1834

ASİLZADE

Eski çağlarda Asilzade’nin biriTerk edip locasının bulunduğu yeriPluton’un krallığına gitmek için yola revan olmuş.Açıkçası – yaşam süresi dolmuş.Cehennemde sorguya çekmişler onuÖğrenmek için “kim” ve “nereli” olduğunu.“Родился в Персии, а чином был сатрап;Но так как, живучи, я был здоровьем слаб,То сам я областью не правил,А все дела секретарю оставил”.“Что ж делал ты?” – “Пил, ел и спалДа все подписывал, что он ни подавал”.“Скорей же в рай его!” – “Как! где же справедливость?” -Меркурий тут вскричал, забывши всю учтивость “Эх, братец! -отвечал Эак, -Не знаешь дела ты никак.Не видишь разве ты? Покойник был дурак!Что, если бы с такою властьюВзялся он за дела, к несчастью, -Ведь погубил бы целый край!..И ты б там слез не обобрался!Затем-то и попал он в рай,Что за дела не принимался”.Вчера я был в суде и видел там судью.Ну, так и кажется, что быть ему в раю!1834“İran’da doğdum, valilikti görevim,Ama hayattayken çok cılızdı bedenim,Yönetici yetkilerimi ben bu sebepleSekreterlerime devrettim bile bile.”“Ya sen ne yaptın?” – “Yedim, içtim ve yattımGetirilen evraklara sadece imza attım.”“Hemen cennete gitsin!” – “Ne?” diye kükremişMerkür, nezaketi unutup, “yaptığınız yanlış iş!”“Eh, kardeşim,” demiş Eak,“Sen bu işte çok yenisin, bana bak.Karşındaki bu rahmetli – bir ahmak!Yetkilerini kullanıp çalışsaydı, o belki-Allah muhafaza- her şeyi berbat ederdi.Gözyaşlarına boğarak için içinElden çıkarırdı tüm memleketi!Bu yüzden, yani çalışmadığı içinO cenneti tepe tepe hak etti.”Dün mahkemedeydim, bir mahkûm gördüm orda,Zannımca cennete gideceklerden birisiydi o da.1834

С. В. Александрович, Квартет, 1895-1898. S.

V. Aleksandroviç, Kuartet, 1895-1898.

ВАСИЛИЙ ЖУКОВСКИЙ

VASİLİ JUKOVSKİ

(1783 – 1852)

Çağının seçkin şair, çevirmen ve eleştirmenlerinden biri olarak bilinen Vasili Andreeviç Jukovski, 29 Ocak 1783’te Tula ilinin Mişenskoye köyünde dünyaya geldi. Yerli toprak ağalarından A.İ. Bunin ile tutsak Türk kızı Saliha’nın evlilikdışı çocuğudur. Jukovski, babası daha hayattayken, Tula’da önce özel bir öğrenci yurdunda, sonra da halk okulunda öğrenim görmeye başladı. O yıllarda kız kardeşi Varvara Afanasieva Yuşkova’nın sık sık müzikal geceler düzenlendiği ve Karamzin’le Dmitriyev’den şiirler okunan evinde yaşadı. Bu etkinlikler onda, çok erken yaşta, edebiyata karşı büyük bir ilgi uyandırdı.

Nitekim, henüz on bir yaşındayken, o, Camillu, Yahut Roma’nın Kurtarılışı adlı bir trajedi kaleme aldı. 1802 yılında Moskova Üniversitesi’ni bitirdikten sonra Mişensko’daki soylular yurduna döndü. Burada ciddi edebiyat çalışmalarına başladı ve Thomas Gary’ın “Köy Mezarlığında Yazılan Ağıt” başlıklı şiirini İngilizceden çevirdi ve N. M. Karamzin’in ünlü Vestnik Evropıy (Avrupa Gazetesi)’da yayımladı. Böylece çevirmenlik kariyerini de başlatan Jukovski, bu dönemde Gottfried Burger, Walter Scoot, Robert Southey ve George Byron gibi daha birçok ünlü yazarı Rus okurlarına tanıtmış oldu. Bunlarla koşut olarak eski Yunan şairi Homeros’un başyapıtı Odysseia’yı (1849) da çevirdi.

Napolyon saldırısına karşı verilen büyük savaş yıllarında askerlik hizmetine alınan Jukovski, 1815 yılında kraliçe Mariya Fedorovna tarafından sarayda saygın bir göreve getirildi, 1917’de prenses Charlotte (daha sonraki yıllarda imparator I.Nikolay’ın eşi imparatoriçe Aleksandra Fedorovna)’un öğretmenliğine atandı, 1826 yılında ise, gelecekte tahta geçecek olan, Rusya imparatoru II. Aleksandr’ın eğitimciliğine getirildi. Bu durumdan yararlanan Jukovski, başta M. Y. Lermontov ve T. G. Şevçenko olmak üzere nice nice şaire maddi ve manevi desteklerde bulundu. Özellikle A. S. Puşkin için birkaç kez devreye girmesi gerekti. Evinde sıkı sık Krilov, Griboedov, Glinka, Briullov gibi ünlü sanatçıları ağırladı.

Yazmış olduğu “Lyudmila”, “Svetlana”, “Leonora”, “Kassandra” vb. baladlarıyla (1808-1812) Rus şiirinde romantizm akımının öncüsü olan Jukovski, edebiyatın etiksel aydınlatıcı gücüne tüm içtenliğiyle inandığı için, yaratıcılığında sürekli “okurları zihinsel ve ahlaksal yönden aydınlatmak” ilkesine bağlılık gösterdi.

Jukovski, Rus edebiyatına yapmış olduğu büyük, özverili ve sürekli hizmetlerinden dolayı, 1827 yılında Petersburg Bilimler Akademisi üyeliğine kabul edildi, 1841 yılında ise “akademisyen” unvanıyla onurlandırıldı. Aynı yıl Akademi’deki görevinden istifa edip Almanya’ya yerleşti ve ressam dostu E. R. Reytern’in 20 yaşındaki kızı Elizabet Reytern (1821-1856)’le evlendi.

Ömrünün son 12 yılını Düsseldorf ve Frankfurt am Main kentlerinde yeni edindiği dost ortamlarında geçirdi. Ülkesine geri dönmeyi her ne kadar istediyse de, eşinin bazı sağlık sorunları nedeniyle bunu gerçekleştiremedi ve 24 Nisan 1852’de Baden-Baden’de yaşama veda etti. Naaşı Rusya’ya götürülerek Petersburg’taki Aleksandr Nevski mezarlığına gömüldü.

Yaşamının son yıllarını özellikle Nal ve Damayanti (1837-1841), eski Hint destanı Mahabharata (1846), Firdevsi’nin Şahname’si vb. doğu edebiyatlarının klasik yapıtlarını çevirmeye adadı.

ПЕСНЯ

Мой друг, хранитель-ангел мой,О ты, с которой нет сравненья,Люблю тебя, дышу тобой;Но где для страсти выраженья?Во всех природы красотахТвой образ милый я встречаю;Прелестных вижу – в их чертахОдну тебя воображаю.Беру перо – им начертатьМогу лишь имя незабвенной;Одну тебя лишь прославлятьМогу на лире восхищенной:С тобой, один, вблизи, вдали,Тебя любить – одна мне радость;Ты мне все блага на земли;Ты сердцу жизнь, ты жизни сладость.В пустыне, в шуме в городскомОдной тебе внимать мечтаю;Твой образ – забываясь сном,С последней мыслию сливаю;Приятный звук твоих речейСо мной во сне не расстается;Проснусь – и ты в душе моейСкорей, чем день очам коснется.Ах! мне ль разлуку знать с тобой?Ты всюду спутник мой незримый;Молчишь – мне взор понятен твой,Для всех других неизъяснимый;Я в сердце твой приемлю глас;Я пью любовь в твоем дыханье…Восторги, кто постигнет вас,Тебя, души очарованье?

ŞARKI

Ey sevgilim, koruyucu meleğim,Benzersizdir bu güzellik, sendeki,Uğrunda habire yanan benliğimAşkını sözlere nasıl döksün ki?Koca doğa seni övüp şükretsin –İzlerini görüyorum her yönde,Baş döndüren cazibeye sahipsinGüzelliğin en güzeli yüzünde.Kalemim adını yazar sadeceSenin eşsiz, unutulmaz adını;Lirim de tutkunla inler gün geceEy ömrümün en şahane kadını –Yakında da olsan, uzağımda da.Seni sevmek – sevinçlerin sevinci,Sen ki, benim her şeyimsin dünyada:Ömrümün canısın, canımın içi.Kentin sükûtu da, şamatası daBana hep sesini aratır senin;Her gece uykumun rüya faslındaEndamın – tacıdır fikirlerimin.Sesini duyarım, mucize gibi,Bana can alıcı şeyler söyleyen;Senle dolu hissederim kendimiUyanınca sabah, şafaktan erken.Ah, nasıl yaşarım ben senden uzak?Sen benim tanrısal ciğerparemsin.Suskun konuşmanı dünyada ancakAnlayan tek kişi benim, bilirsin.O sessiz ses, içimdedir her zaman,Aşkımın sihridir onun soluğu…Ürpert beni, ey bitimsiz heyecan,Onun cemalini ruhuma doku.Тобой и для одной тебяЖиву и жизнью наслаждаюсь;Тобою чувствую себя;В тебе природе удивляюсь.И с чем мне жребий мой сравнить?Чего желать в толь сладкой доле?Любовь мне жизнь – ах! я любитьЕще стократ желал бы боле.1808

ЦВЕТОК

РомансМинутная краса полей,Цветок увядший, одинокой,Лишён ты прелести своейРукою осени жестокой.Увы! нам тот же дан удел,И тот же рок нас угнетает:С тебя листочек облетел -От нас веселье отлетает.Отъемлет каждый день у насИли мечту, иль наслажденье.И каждый разрушает часДрагое сердцу заблужденье.Смотри… очарованья нет;Звезда надежды угасает…Увы! кто скажет: жизнь иль цветБыстрее в мире исчезает?1811Ben senle ve senin için varım hepYaşamaktan haz duyarım böyleceYalnız sensin beni ben yapan sebepVe tüm doğa sende birleşmiş bence.Daha güzel kader nasıl düşlenir?Bundan daha tatlı bir şey olur mu?Benim için yaşam sevda demektirVe ben yüzlerce kez isterim onu.1808

ÇİÇEK

(Romans)Ey, kırların güzelliği,Küs çiçek, sen, sen değilsin,Zalim güzün hoyrat eliCazibeni çalmış senin.Bizim sonumuz da aynı!Heyhat, kader çok zalimdir:Yakar senin yaprağını,Bizden sevinci eksiltir.Her geçen gün içimizdeHayal, istek… söner bir bir,Ama yok olurken bileKalp aldanış içindedir.Tansık, gizem… hepsi düştür;Umut yıldız gibi kayar…Heyhat! Çiçek, ya da ömürHızla nasıl kaybolurlar?1811