İdikut Roman

“Sana güvenirim aygırım, bir tek sana güvenirim! İkimiz memleketimize kaçalım! Duyuyor musun?” diye onun kulağına fısıldadı. Tekrar etrafına baktı, kimseyi görmeyince ata binip kaçtı.

Ertesi gün Kıtanlar onu kovaladılar, izini takip ederek peşinden koştular, ama yakalayamadılar. Bavurçuk Art Tekin tehlikeli kumluklardan, susuz çöllerden, uçsuz bucaksız yemyeşil otlaklardan geçip İdikut Devleti’nin kışlık başkenti Turfan şehrine geldi ve Hayır İhsan Mabedine rahip kılığında girip Budanın kutlu üstadı Atay Sali’nin yanına geldi, tazimden sonra,

– Ben Bavurçuk Art Tekin! Kıtan’dan kaçıp geldim. Beni sakla! dedi.

Atay Sali önderliğinde Turfan rahipleri “Kıtan’a ceza!” naralarıyla ayaklanmıştı. Bavurçuk Art Tekin’in cesaret ve yiğitliğini gören üstat ona hayran oldu.

– Aferin sana oğlum! Halk seni bekliyordu. İdikut’u kendi eline al! Ben seni ibadethanede saklayacağım. Turfan’da bir ordu kurmak lazım! dedi heyecanla.

– Tus Taygu seni kaçırınca bırak gitsin demez. Benim rahiplerim de bir büyük güç sayılır. Onların eline silah verip askeri eğitimden geçir, Tus Taygu’nun İdikut’taki müfettişi Şaykım bunu duymuş ise… dedi ve biraz durdu, – Her şeyi gözetlemek ve felaketi önlemek lazım. Fırsatı kaçırmamak gerek… Şehzadem! Baban İyen Tömür şimdi Beşbalık’ta. Buda tavafı için hazırlık yapıyor. Başında bir tehlike bulutu var. Baban senin İdikut tahtını ele geçirmek için mücadele edeceğini biliyor! dedi rahip.

– Onun sağ taraf tarkanı kim? diye sordu Bavurçuk Art Tekin.

– Kendi adamı! dedi üstat.

– Kamuoyunu belirleme görevlisini mi kast ediyorsunuz? diye sordu Bavurçuk.

– İşte o şehzadem, Yangıntar Tarkan. İdikut’ta onun yetkisi çok. Halk menfaatini düşünen, iradeli, vicdanlı ve soylu insanlar zindanda yatıyor! dedi rahip.

Bavurçuk Art Tekin düşüncelere daldı. Atay Sali önceleri yaşanmış kargaşa ve feleketleri ona detaylı olarak anlattı. Bu, onu derinden etkiledi. Turfan’daki ordu Bavurçuk Art Tekin tarafından ele geçirilse ve yeniden düzenlense, İyen Tömür’ün tahtının devrileceğini düşünen üstat şehzadenin bu hareketini destekleyeceğini söyledi, fakat Bavurçuk Art Tekin üstadın masum halkın kanının dökülmesini istemediğini hissediyordu ve bunun için ihtiyatlı davranmak gerektiğini düşündü. Atay Sali şehzadenin yiğitliği ve azimli olduğunu bildiği için yine de onu uyardı.

– Beyhude kan dökmek ve devleti parçalamaktan daha büyük günah yoktur! dedi.

Bavurçuk Art Tekin bu uyarıyı doğru buldu.

– Babamın halk içindeki itibarı nasıl? diye sordu Atay Sali’ye.

– Halk hakanın yeni beylerine iyi gözde bakmıyor, sen gittikten sonra öyle oldu.

– Halk yanılmaz! dedi şehzade üstadın sözünü onaylayarak

– Hiç kimse yılanı yanında saklamaz! dedi.

– İdikut Devletinin sabık ve sadık hizmetkârları… Onların şan ve şöhretini, halk arasındaki kıymetini çiğnemek çok kötü bir şeydir, şehzadem! Sen halk çocuğusun! Halka faydalı işleri yapacaksın. Orduda disiplini sağla devletin güvenliği için hareket et. Bu fikrimi makul görüyor musun? diye sordu rahip.

– “Babanın evladı olmaktansa vatanın evladı ol.” diye bir söz vardır, vatan ve halk için hizmet kılmak bizim görevimizdir. Sen bana güvendiysen asla ihanet etmeyeceğim! dedi Bavurçuk Art Tekin.

– Evet! Senin böyle diyeceğini biliyordum, şehzadem! dedi rahip.

Bavurçuk Art Tekin Turfan’da bir ay içinde yeniden kurmuş olduğu ordudaki askerlerinin hepsinin sadadakatine inanmadı. Bu durum askeri talim sırasında belli oldu. Bu durum prensi endişeye sürükledi.

“Bavurçuk Art Tekin kaçaktır. İki devleti savaşa sokacak. Babasından tahtı söküp alacakmış! Kıtan’a karşı savaşmak mümkün değil! Bu tekin bencil! Han babasını mahcup etti! Ona pek güvenmeyiniz !” gibi dedikodu ve sözleri duydukça öfkesi arttı. Askerlerine talim verirken, savaş sanatını öğretirken onlara sordu.

– Bana güvenmeyen kimdir?

– Ben! diye bir asker safın önüne çıktı.

– Ben sana güvenmiyorum şehzadem!

Bavurçuk Art Tekin’in duruşu hiç değişmedi.

– Daha kim var? diye sordu.

Kimseden ses çıkmadı. Bavurçuk Art Tekin ıslık çalan ok ve yayını alıp, – Bu oku kime ve neye fırlatsam siz de hiç tereddüt etmeden ona ok atınız. Bunu bana gösterdiğiniz sadakat olarak kabul ediyorum! dedi.

Bavurçuk Art Tekin, Atay Sali’nin bindiği ata doğru ok attı.

– Ya siz? Neden bakıp duruyorsunuz? diye bağırdı Bavurçuk Art Tekin.

– Sen neden atmıyorsun? diye bağırdı kendine güvenmeyen o askere.

O asker ata ok atamadı, ata kıyamamıştı. Bavurçuk Art Tekin, emrine baş kaldıran bu askerin kellesini uçurdu.

– İstirahat ediniz! Yarın yine Yargol kenarında sesli ok ve yay talimine devam edeceğiz! dedi ve onları uyardı.

– Bundan böyle emrime uymayan ve isyan edenlerin akıbeti ölümdür!

– Baş üstüne! Emrinizi yerine getireceğiz! diye bağırdı askerler hep birden.

Prens, Tanrıdağ tepesinde askerî talim düzenledi. Yanına binecek bir at getirdiler, ama ona binmedi. Kundurasıyla taş ve kumlara ayak basarak, başını dik tutup, sakin adımlarla dağa doğru yürüdü. Yürürken karızlardan4 birinin içine inip buz gibi soğuk tatlı sudan doya doya içti ve oradan çıkıp yoluna devam etti.

Turfan’da tam bir ay rüzgârlı geçmişti. O gün sabahleyin rüzgâr kesildi. Şehir tabiatın hışmından kurtuldu. İdikut halkı, yer altı evlerinden yavaş yavaş çıkmaya başladılar. Kapı ve pencereleri açık kalmış evlerine girdiler, çoluk çocuklarıyla beraber sevinçlerinden adeta bayram ettiler. Kutsal Turfan, Astana, Karahoca şehirleri şafak ışığında bambaşka bir güzelliğe büründü. Tanrıdağ tepelerinde savrulup oynayan kumlar durdu ve şimdi onlar güneş ışığını emerek uyuyor gibi yatıyordu. Öğle vaktinde toprak ateş kesildi ve Tanrıdağ ateşdağına dönüştü, sanki kumlar ufacık birer kömür ateşi gibi yanmaya başladı. Bu Turfan’da beklenen aşırı sıcak günlerin işaretiydi.

Bir gün sabahleyin Atay Sali, Bavurçuk’un yanına geldi. Bavurçuk üstadını sıcak bir selamla karşıladı ve onun bu vakitte mabedini bırakıp buraya gelmesinin mutlaka bir sebebi olduğunu düşündü.

– Şehzadem, şehzadem! diye etrafına bakındı rahip, – Ordusuyla beraber Beşbalık’tan gelmiş!

– Kim o? diye sordu Bavurçuk endişeli bir tavırla ve elini üstadın omzuna koydu.

– Söyle, kimmiş o?

– Yeni baş Tarkan! Yangıntar!

Bavurçuk biraz sakinleşip

– Demek ki, burada casuslar var. Onlar benim geldiğimi ve ordu kurmakta olduğumu duymuş!

– Evet şehzadem! İyen Tömür’e bu haberi aktaranlar var. Muhterem şehzadem, Yangıntar seni öldürecek mi? Yoksa elini ayağını bağlayıp götürecek mi? Seni götürürse beni de götürüp darağacına çekecek galiba? dedi rahip.

Bavurçuk Art Tekin sükunetini korumaya çalışarak, – Üstadım, sabretmen gerek! diye cevap verdi.

– Yeni askerler sana tam baş eğmedi, bunu biliyorum! diye mukabele etti rahip.

– Üstat! Ben hepsini biliyorum. Neticede askerleri kendime riayet ettireceğim. Şimdilik onlar beni, ben onları denemek aşamasındayız! dedi Bavurçuk.

– Evet! Şimdi ben ne yapacağım? dedi Atay Sali ve ellerini bağlayıp bir emir bekliyormuş gibi durdu.

– Sen, Hayır İhsan Mabedine git. Gelenler beni sorarsa askerlerle beraber Yargol sahilinde olduğumu söyle. Yangıntar isterse benim yanıma gelsin!

– Peki, öyle söyleyeyim şehzadem! diyerek rahip ibadethaneye doğru gitti.

Bavurçuk Art Tekin, Turfan-İdikut surlarının dışında üzüm, şeftali ve kayısıyla bezenmiş bahçeli güzel bir evde oturuyordu. Evde üstüne zırh, başına miğfer giydi. Atay Sali’nin hediye ettiği, kılıfı altın ve renkli mücevherlerle bezenmiş, adeta bir sanat eseri olan kılıcını yanına bağladı. Yanısıra güzel yapılmış sadağını astı. Ok ve yayını aldı. Coşkulu adımlarla avluya çıkıp atına bindi. Yalkundağ tepesindeki mabet harabelerinde, Kumdağ’da, karız vadilerinde, Bezeklik mağaralarında yaşamakta olan, Tuyuk Bin Evleri, yani Buda mağaraları altından akan ırmak kıyısında çadır kurup bekleyen askerlerini toplayıp onları Yargol çarşısına götürdü.

Şehzade bugün askerlerini bir kez daha denedi. Şehzade, topladığı bu askerlere Yargol altındaki büyük nehir sahilinde, çalılar arasında, mağara üzerinde bir birleriyle kılıç kullanma ve mızrak atma talimine başladı. Sonra atlarından inip birebir dövüşme talimine geçtiler. Derken İdikut hakanının gönderdiği Yangıntar Tarkan az sayıda askerle geldi.

– İdikut askerleri! Biraz istirahat edin! Hepiniz çalılardan çıkıp Yargol tepesinde sıraya geçin! diye emir verdi Bavurçuk Art Tekin. O Yangıntar’a selam vermeden kendi askerleri önünde tepeye çıkıp, at üzerinde mağrur bir edayla durdu. Askerler hemen sıraya dizildi. Bavurçuk Art Tekin Beşbalık’tan gelen askerler ile başlarındaki kişiyi tanıtmadı. Oldukça yüksek bir ata binen kısa boylu bir bey atını şehzadenin önünde ileri geri koşturup, sonra durdu.

– Bu zatı âlileri kutlu İdikut İyen Tömür tahtının paha biçilmez cevheri, Tarkanı! diye övmeye başladı.

Tarkan, atta kibirli bir şekilde oturarak Bavurçuk’a aşikâre sövmeye başladı.

– Ben âli zat kutlu İyen Tömür’ün kutsal fermanıyla geldim. Bavurçuk Art Tekin âli zatın gönlünü kırdı. “Bavurçuk benim oğlum değildir!” dedi cenab. Bu bir kaçak haydut! Kıtan ile dostluğumuzu bozan bir hain! Kıtan şimdi bize çok kızıyor, bize savaş açmaya hazır. Siz ona güvenmeyin! Ben şimdi onu tutuklayıp döneceğim. Beşbalık’ta zindan başı beni bekliyor. Zindanda senin yerin hazır!. İdikut hanı adına sizi uyarıyorum! Bize asker, ordu gerekmez! Dağılınız, herkes kendi işine baksın! dedi ve Beşbalık’tan gelen askerlere, – Bavurçuk’u tutuklayın! Haini tutuklayın! diye emir verdi.

İki asker kelepçe ve zincirleri alıp Bavurçuk Art Tekin’e yaklaştılar.

– Attan kendin inecek misin yoksa biz mi indirelim? dediler, dalga geçerek.

Bavurçuk Art Tekin attan inmedi. Tarkana sövmedi. Sakince durdu ve askerlerine döndü, – İdikut’un kaderi bunların elinde. Yani devletin geleceği bunların gücüne, kahramanlığına, kısacası halkın bu evlatlarına bağlıdır. Sana ordu gerekmez, cenabı İyen Tömür’e de. Ama bana gerek. Zindanda yatmakta olan Tora Kaya’ya, Bulad Kaya’ya gerek. Aç kalmış ve giysileri yok kimselere, yeni İdikut devletine ordu gerek! Seni uyarıyorum, bundan böyle İdikut kukla bir hakan değildir.

– Bırak şimdi, gevezelik etme! İn attan! diye bağırarak iki asker iki taraftan koşturup geldi.

Şehzade attan indi, önünde dimdik duran iki askerin boyunlarından tuttu ve güçlü eliyle boğup biraz sonra bıraktı. Onlar bayılmıştı, yere düştüler. Bavurçuk ıslık çalan ok ve yayını Tarkan’a yöneltti ve onun atını öldürdü. Diğer askerler dehşete kapılarak atlarını geri çevirdiler, arkalarına bakmadan kaçtılar. Askerler, – Kutlu Yiğit! Bavurçuk çok yaşa! diye bağırıp her tarafı inlettiler.

Yükselen yüzlerce ses Turfan şehrinden de geçti. Bavurçuk Art Tekin bundan hoşnut oldu ve şükretti.

Bavurçuk kendisinin kurmuş olduğu bu ordunun cesurluk, kahramanlık ve cengâverliklerini bir gün kendine göstereceğine inanıyordu. Ama şimdilik bu halleri görmedi. Şehzade çevik bir şekilde atına binip askerlerine yöneldi.

– Vatandaşlarım! Ben adam öldürdüm! dedi sesini yükseltti, sesinde hiçbir korku yoktu, yine eskisi gibi soğukkanlıydı. Ama suratında haşyet vardı, – Cenabı İyen Tömür’ün ‘saltanat tacının pahasız cevheri’

Tarkan’ın kafasını koparttım. İdikut babam beni affetmez. Belki de Kıtan’a tekrar sürgün eder. Belki derimi yüzüp içini samanla doldurup tulum yapar. Ceza çok. Ben yalnız kaldım! Ama vatan ve onun mutluluğu için her bir canın her yerde her zaman kendini kurban etmeye hazır olması gerek. Ben sizden öyle bir mertlik bekliyorum. Bugün ben memleketim olan Beşbalık’a tek başıma gidiyorum. Ama siz hazırlıklı olun! Zırh, miğfer, sadak, ok, yay, mızrak, kılıç, kalkan ve baltaları yanınızdan asla ayırmayın! Bu mübarek vatanı, İdikut devletini korumak bizim kutsal görevimizdir. Şimdi ekmek başkalarının ağzında, giysi başkaların üzerinde, biz ise aç ve çıplağız! diye konuştu.

Ne var ki askerler onun sözüne bir türlü kulak asmadı.

– Elveda vatandaşlarım!

Bavurçuk Art Tekin kendini teskin etmeye çalışsa da bu ayrılık, belki onlardan ebedi ayrılık acısı yüreğini sızlattı.

Beni takip etmeyin!

Askerler şaşırıp bir birine baktılar. Şehzade ise bindiği atı mahmuzlayıp bir iki kırbaç vurdu…

Ertesi gün rahip Atay Sali’yle vedalaştı.

– Başını tehlikeye sokuyorsun, nasıl bir durumla karşılaşacaksın bilmem? İyen Tömür ahmak olsa da hilekar ve kurnaz bir adam. Aklından geçeni dile getirdiğinde dikkat et. Ölürsen de halk önünde öl. Halk seni görsün! Budamız seni korusun!” diye öğüt veren Atay Sali’ye, – Elveda üstadım! Senin iyilik ve yardımını hiç unutmayacağım! dedi Bavurçuk.

– Bırak bu lafları! Abartıyorsun! İyiliği senden bekliyorum. Burhan Budalarımız seni ölümden korusun! Kendine iyi bak! diye mukabele etti rahip.

– Ya ölüm ya görüm! dedi Bavurçuk ve alaca başlı aygırının yönünü Beşbalık’a çevirdi.

O, ok gibi fırlayıp gözden kaybolduktan sonra Atay Sali,

– Seni ölümden kurtaracağız! dedi ve elini salladı,

– Biz de gideceğiz!

Aradan bir gün geçtikten sonra Atay Sali, sabahleyin Bavurçuk’un askerlerinin önüne düşüp Beşbalık’a doğru hareket etti.

ESRARENGİZ ORDU

Bavurçuk Art Tekin beş büyük kapısı olan Beşbalık surlarını dolaşmadan, kendisinin iyi bildiği, hakana mahsus olan içteki şehir kapısı önüne gelip durdu. Kapı muhafızları asık suratıyla kılıç ve mızraklarını çıkarıp sordular.

– Kimsin?

Bavurçuk yüzünü gösterdi.

– Ben Bavurçuk Art Tekin, şehzade! Neden beni tanımadınız? diye bağırdı

– Aç şu kapıyı!

– Bavurçuk! Bavurçuk Art Tekin gelmiş! dediler ve mızraklarını indirdiler.

– Sizi öldü diye haber getirdi bir haberci!

– Öldüm ve dirildim! dedi Bavurçuk dalga geçip

– Han sarayına girmem gerek!

– Bizde böyle bir yetki yok. Kapıcı başını çağırayım!

Genç muhafız kapıyı azıcık aralayıp içeri girerek kapıcı başını getirdi. Muhafızlar sessiz beklemekteydi. Kapıcı başı uzun boylu, dal gibi ince, saçını kazıtmış bir adamdı. Bavurçuk’u görünce kaşlarını çattı, gözleri kızarıp dudakları mosmor kesildi. Sadece yüzünde değil vücudunda bile bir damla kan yokmuş sanki kemikten ibaret gibi soğuk ve kaskatı bir adamdı. O, aniden Bavurçuk’un elini tutmaya yeltendi ama Bavurçuk çevik bir hareketle onun elini ters çevirdi. O uzun ayağını vücuduyla beraber hareket ettirip darbe indirmeye çalışırken Bavurçuk da ayağıyla hızlıca darbeyle karşılık verdi. Kapıcı başı kılıcını çıkardı, Bavurçuk onun elmas nakışlı kılıç tutan koluna bir tekme indirdi. Kapıcı başının kolu sızladı parmakları fitil gibi yumuşayıp avucunda hiç güç kalmayınca kılıç yere düştü.

– Yeter artık! dedi Bavurçuk hiddetten başı dönmüş şekilde kapıcı başını sert bir şekilde uyarıp

– Ben seninle dövüşmeye, kılıç oynamaya gelmedim. Cenabı zat İdikut babam İyen Tömür huzuruna geldim. Eğer sözüme kulak vermezsen kafanı keserim. Şimdi git, ona söyle, bana izin versin! dedi.

Kapıcı başı Bavurçuk Art Tekinden korktu.

Gururu kırılmış, gözleri açılıp kalmıştı.

– Tamam, şehzadem, tamam! diyerek geri dönüp içeriye doğru yürüdü.

Kapıcı başı beklenmedik bu olayı İyen Tömür’e detaylıca anlattı. İyen Tömür sanki ateşe ayak basmış gibi irkildi. Bir şey söylemek istedi ama elini göğsüne koyup birden bire yığılıp kaldı. Biraz sonra yüzüne kan geldi, kesilmiş nefesi tekrar canlandıktan sonra gür bir sesle bağırdı.

– Girsin! Ne bekliyorsun! Hemen girsin!

– Baş üstüne, hakanım!

Kapıcıbaşı el bağlayıp geriye çekildi.

– Haberci yalan söylemiş! diye düşündü hakan öfkelenip, – O haini bulup darağacına çekmek lazım. Evet, hemen idam etmek lazım. Bavurçuk’u da idam etmek gerek! diye söylendi.

Bavurçuk Art Tekin girdi ve babasının önünde baş eğip diz çökerek oturdu. Uzak süren ayrılıktan sonra İyen Tömür başını çevirip oğluna dik dik baktı. Ama oğlu babasına özlemle bakıyordu.

Yumuşak bir sesle mırıldanıp

– Seni özledim baba! dedi.

– Bırak! diye haykırdı! Babasının gözleri çakmak çakmaktı.

– Ben senin baban değilim! dedi hiddetle.

Bavurçuk, babasının rahmet ve şefkatini değil, katilin cezasını vermesini bekliyordu. Babasının ne düşündüğü belli oldu. Ne olursa olsun Bavurçuk, babasından vazgeçmedi ve ebediyen vazgeçmeyecekti. Ama Bavurçuk kendi derdini, babasının izlediği yolun halkı çıkmazlara sokacağını anlatmaya çalıştı.

– Sözümü reddetme baba! Bu benim seninle son görüşmem ve son sözümdür. Ben kendimi bir aslan olarak görürüm. Sana göre benim boynumda zincir vardır. Ama bunu kalbim asla kabul etmez. Bu bir gerçek. Herkesin sığınacak bir kutsal ağacı olurmuş, seninki karaağaç, rahmetli annemin ise ceviz ağacı… Evet, benim ağacım ise halktır. Ben ona sığınırım… Ben intikam almaya, kin beslemeye gelmedim. Seninle devlet davası gütmeyi kendim için bir noksanlık görmüyorum. Sen beni affetmeyeceksin, bunu biliyorum. Halk senden neler beklemişti, biliyor musun? Bilmiyorsun. Hatalarını, kusurlarını düzeltmezsen bu halk seni asla bağışlamaz. Sen bu devletin kötü bir rehberi olduğunu hiç düşündün mü? Her şeyi fenalığa dönüştürmüşsün. Devlet içinde asalak beyler çoğalmış.

Bavurçuk Art Tekin’in sözünü hiç dinlemeyen İyen Tömür onun sözünü kesti.

– Benim değersiz cevherim Tarkan’ı gördün mü?

– Gördüm, onu öldürdüm.

Buna inanmayan İyen Tömür bir kahkaha attı, gözlerinden yaş geldi.

– Ha ha ha! Pah! Pah! Onun gibi bir aslanı öldürmüş! Bu lafına hiç inanmam. Hepsi yalan! Hepsi boş laf! Ancak, Kıtan’dan kaçıp geldiğin doğru. Kan döküleceği de doğru.

Bavurçuk Art Tekin kendini tuttu.

– İnsan için tac giymek şart değil. Evet, sen onun farkında değilsin. Halbuki namus ve vicdan sahibi olmak, millete karşı kendi sorumluluğunu bilmek şarttır. Ben rehine verildim. Bu benim için hakaret. Kaçtığım doğru! Onlara direnebilen gücümüz, ordumuz var. Bundan böyle Kıtan, İdikut’un düşmanıdır. Sen artık Kıtan’la teke tek savaşacaksın… Şimdi çağır! Zindancıbaşını çağır!

İyen Tömür sustu ve ona baktı, sonra zindancıbaşını çağırdı. Adam sallana sallana girdi ve kazan gibi göbeğine ellerini koyup, ciddi bir tarzda emir bekledi.

– Bavurçuk’un el ve ayaklarını bağla! Götürüp Zindana at! Yarın halk önünde darağacına çekilsin! Ben de göreceğim, ben olmadan öldürmeyin. Bu çok tehlikeli bir hain! Dikkat et! Kaçmasın!

– Baş üstüne! Emrinizi yerine getireceğim! dedi zindancıbaşı el bağlayıp. Adamın suratı karardı. Gözakı, ölmüş öküzün gözü gibi büyüdü ve neredeyse yuvasından çıkacak gibi oldu.

– Yürü, önüme düş! diyerek Bavurçuk’un arkasına geçti.

– Baba! Babacığım! dedi Bavurçuk Art Tekin ve dışarı yürürken rol yapar gibi durup arkasına döndü, babasının bu fermanını kabul etmiş gibi göründü. Atay Salinin fikriyle Bavurçuk Art Tekin’in fikrinde bir benzerlik yaşandı.

– Ne yazık ki ölümümü üstadım göremeyecek, askerlerim göremeyecek, görselerdi, ne güzel olurdu.

İyen Tömür, bir elini altın kemerine dayayıp perişan bir halde nereye bakacağını bilemeden şaşkın bir halde kaldı. Odaya bir sessizlik çöktü. Bu sükûnet sanki hakikatin üstünlüğünü ilan ediyormuş gibi geldi ona…

Ertesi gün Beşbalık’ta bunaltıcı bir hava vardı. Bavurçuk Art Tekin’in ellerine kelepçe ve ayaklarına pranga takılmıştı. İki cellât onu sürükleyerek geliyordu. Bavurçuk Art Tekin’i görmek için Beş-balık sokaklarında ve şehir surlarında büyük bir kalabalık oluşmuştu. İşte infaz vakti geldi. İyen Tömür halkın önüne çıktı. Bavurçuk Art Tekin, kara bulut gibi gelmekte olan askerleri gördü. Öleceğim diye ağlamadı, aksine sevincinden gözlerine yaş doldu. Askerlerin önünde Atay Sali geliyordu. Onlar ipleri sarkmış darağacını kuşattılar. Askerlerin zırh, miğfer, kılıç, mızrak, kalkan ve baltaları güneş ışığında parlıyordu. Bindikleri atlar huysuzlanıp, başlarını silkeleyip, kişneyip, yerinde oynayıp duruyordu. Bunlar neden buradalar? Bu olay İyen Tömür’ü telaşa düşürdü. Ama bunun sebebini Bavurçuk’u idam ettikten sonra soruşturmayı uygun buldu. O başını salladı. Zindancı başı biraz öne çıkıp endişeyle bekleyen halkın önünde fermanı okudu.

– Kutlu İdikut İyen Tömür’ün fermanı! diye okumaya başladı ve herkesin yüreğine korku saldı, yüksek sesle okumaya devam etti.

– Kıtanlardan kaçan hain, İdikut’un tarkanını öldüren katil Bavurçuk Art Tekin darağacına çekilip cezalandırılsın! dedi ve biraz durakladıktan sonra imza ile ferman sahibini okuyuverdi.

– İmza, İdikut İyen Tömür.

Ortalık derin bir sessizliğe büründü. Herkesin gözü Bavurçuk Art Tekin’e dikildi. Başına miğfer, üzerine zırh giymiş İki cellât gelip Bavurçuk’un ellerindeki kelepçe, ayaklarındaki prangayı boşalttı. Kaçmasını önlemek için boynuna kement geçirdi. Başını bir kara tahtaya soktu. Bavurçuk Art Tekin birden haykırdı, – Elimde sesli ok ve yayım yok! Varsa bana verin, ne olur! Kendi kendimi hedef alacaktım. Atmıyor musunuz? dedi mağrur halde askerlerine.

Askerler bu defa da Bavurçuk Art Tekin’in fermanını dinlemedi. Bu yüzden Bavurçuk Art Tekin kendi kendini öldüremedi. Aksine onlar nice bin ok ve yayla İyen Tömür’ü hedefe aldılar.

– Kutlu Yiğit! Bavurçuk Art Tekin! İdikut Bavurçuk! diye haykırdı askerler.

Bavurçuk Art Tekin’in başına geçirilmiş kara bir maske vardı, etrafında neler olduğunu göremiyordu. O sadece sesli ok ve yayın ıslığını duydu ve endişeye kapıldı. Kendisinin keşfettiği sesli ok ve yay kendi yüreğini delmedi, acı vermedi. “Kimi hedef aldı acaba?” diye merak etti. Boynundaki kement ve yüzünü kapatan maskeyi birisi çözdü.

– Hemen, şimdi! diyen sesten bu kişinin üstadı Atay Sali olduğunu anladı.

– Kim öldü?

– İyen Tömür! İdikut!

Bavurçuk Art Tekin’in vücudunu bir titreme kapladı, sonra çocuk gibi sesini koyverdi ve ağlamaya başladı.

– Ah babam! Onu neden öldürdünüz?

– Halkın hükmü böyle! dedi Atay Sali ve onu çocuğu gibi bağrına bastı, kıvırcık saçlarını okşadı

– Bundan böyle senin baban da annen de halktır! diyerek teselli etti.

Ötede bir yerde, ıslık çalan okun isabet ettiği İyen Tömür uzanmış yatıyordu. Yanında kimse yoktu. Bavurçuk Art Tekin titreyen ayaklarıyla oraya, babasının cesedi yanına adım adım yaklaştı, açık kalmış gözlerini usulca kapattı. Cesedini yavaşça kaldırıp kucağına aldı ve hasretle yüzünü onun yüzüne değdirdi, bağrına sıkıca bastı. Yaş dolmuş gözlerini yumdu. Üç dört asker gelip darağacını ateşe verdiler. Zindancıbaşı askerlere uzun uzun yalvardı, yakındı, feryat etti, sonra sesi kesildi.

Atay Sali, Bavurçuk Art Tekin’in yanına gelip,

– Sabret, çok üzülme. Bu adam kendi kabrini kazmış. Bak, cenabı Bavurçuk Art Tekin! diyerek eliyle işaret etti

– Başını çevir, o tarafa bir bak, işte geliyor!

Bavurçuk Art Tekin başını kaldırıp baktı. Tora Kaya, Bulad Kaya, Tarkan Bilge Buka gibi muhterem zatlar geliyordu.

– İşte senin yiğitlerin! Onları kurtardılar! dedi Atay Sali.

Bavurçuk Art Tekin bir şey demedi. Giysileri yıpranmış, sakal bıyıkları uzamış, toprak rengine bürünmüş masum insanlar Bavurçuk Art Tekin’le görüşüp, baş sağlığı dilediler ve mateme iştirak ettiler. Akıllı bir adam olan Tora Kaya, – Sen hiçbir şeyden korkmayan cesur bir aslansın, boynun bükülmesin! Halk seni bekliyordu. Kendi derdinden daha büyük bir dert var! O da halkın derdidir. Onların bağımsızlık ve hürriyet derdi var. Biz seninle beraberiz! Biz seninle olmaktan şeref duyuyoruz! dedi.

Bavurçuk Art Tekin onun güzel söz ve düşüncelerinden memnun oldu. Aslında İdikut onu aydınlatmıştı…

Bavurçuk Art Tekin babasını Beşbalık kabristanına değil başka bir yere ya da rahmetli annesinin yanına defnetmeyi düşündü. Babası için bir yün gömlek dokuttu, ayağına kilimden bir çorap giydirdi. Tabip ve eczacıları getirip, ebedi saklansın diye babasının cesedini mumyalattı ve onu Astana kabristanlığına törensiz bir şekilde gömdü.

Kabir taşına “İdikut İyen Tömür, Halk gazabının kurbanı” diye yazıldı.

GİZLİ DERT

Bavurçuk Art Tekin İdikut Devletinin İdikutu olarak tahta geçti, bu sebeple yapılan kutlama töreninde İdikut halkı şöyle dedi, – Türk sülalesinden İdikut olan hakanımız, hanımız, efendimiz, halkın amiri, Tanrı temsilcisi İyen Tömür’ün oğlu Bavurçuk Art Tekin’den biz çok memnunuz. Tanrı onu yüceltsin. Ona uzun ömür versin ve mutlu yaşatsın. Ona eşsiz bir saltanat ve istikrar versin. Onun toprağını genişletsin ve zenginleştirsin. İdikut halkı onun hayır ihsanı ve iyiliğinden yıldız gibi parlasın, saadet bulsun. Onun gayesi gerçekleşip Uygurlar huzur bulsun. Tanrı onun gazabına uğrayan düşmanlarını zelil ve perişan etsin!

Bavurçuk Art Tekin İdikut devletine İdikut olduktan sonra halkın durumunu yakından öğrenmek için uzun bir yolculuğa çıktı. Tora Kaya ve Tarkan Bilge Buka da ona eşlik etti. İdikut’un atlı muhafızları eşliğinde yola çıktılar. Turfan halkı ve onların toprağı nice yıldır soğuk ve şiddetli rüzgâr, kar fırtınası ve yağmur görmemişti. Yazın İdikut’ta insan tahammülünü aşan aşırı sıcaklar oluyordu. Özellikle bu sene insanlar hep bodrumlarda yaşadı. Kuşlar uçsa kanatları yandı. Bu yüzden bu yerlerde dolaşan hayvanlardan ceylan, ak samur, yabani eşek, Tibet öküzü, kuşlardan ise kartal, şahin, çakırdoğanlar Turfan civarında gezinip duruyordu, hepsi Tanrıdağ sularına susamış da hiçbir şeyden korkmadan, çekinmeden su arıyor, su bulunca hep beraber başlarını sokup su içiyordu. İdikut Bavurçuk Art Tekin’e refakat eden devlet erbabı da subaşına gelip durdular. Bindikleri atlar, ağzına takılan gemler çıkartılmamasına rağmen dudaklarını suya gömmüş adeta suyu sömürüyorlardı.