Ⴅეფხისტყაოსანი. Ⴒექსტის გამართვა ასომთავრულით – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე

Ⴚეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, გულო, ასჯერ დადაგულო?!»

Ⴒარიელისაგან თავის ამბის მბობა Ⴀვთანდილთანა

«Ⴈსმენდი, მოეც გონება ჩემთა ამბავთა სმენასა;

Ⴑაუბართა და საქმეთა ვითა ძლივ ვათქმევ ენასა!

Ⴈგი, ვინ ხელ-მქმნა, მოველი მისგან აროდეს ლხენასა,

Ⴅისგან შევუცავ სევდათა, სისხლისა ღვართა დენასა.

«Ⴈნდოეთს შვიდთა მეფეთა ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი:

Ⴄქვსი სამეფო Ⴔარსადანს ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი,

Ⴓხვი, მდიდარი, უკადრი, მეფეთა ზედა მფლობელი,

Ⴒანად ლომი და პირად მზე, ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი.

«Ⴋამა-ჩემი ჯდა მეშვიდე, მეფე მებრძოლთა მზარავი,

Ⴑარიდან ერქვა სახელად, მტერთა სრვად დაუფარავი;

Ⴅერვინ ჰკადრებდის წყენასა, ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი;

Ⴌადირობდის და იშვებდის საწუთრო-გაუმწარავი

«Ⴞალვა მოსძულდა, შეექმნა გულს კაეშანთა ჯარები.

Ⴇქვა: «Ⴜამიღია მტერთაგან ძლევით ნაპირთა არები,

Ⴗოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, მაქვს ზეიმი და ზარები»;

Ⴁრძანა: «Ⴜავალ და მეფესა Ⴔარსადანს შევეწყნარები»

«Ⴞალვა მოსძულდა, შეექმნა გულს კაეშანთა ჯარები.

Ⴇქვა: «Ⴜამიღია მტერთაგან ძლევით ნაპირთა არები,

Ⴗოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, მაქვს ზეიმი და ზარები»;

Ⴁრძანა: «Ⴜავალ და მეფესა Ⴔარსადანს შევეწყნარები».

«Ⴔარსადანს წინა დაასკვნა გაგზავნა მოციქულისა,

Ⴘესთვალა: «Ⴘენ გაქვს მეფობა Ⴈნდოეთისა სრულისა;

Ⴀწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე მეცა ვცნა ძალი გულისა,

Ⴑახელი დარჩეს ჩემისა ერთგულად ნამსახურისა».

«Ⴔარსადან შექმნა ზეიმი ამა ამბისა მცნობელმან.

Ⴘესთვალა: «Ⴖმერთსა მადლობა შევსწირე ხმელთა მფლობელმან,

Ⴐათგან ეგე ჰქმენ მეფემან, ჩემებრ Ⴈნდოეთს მჯდომელმან.

Ⴀწ მოდი, ასრე პატივ გცე, ვითა ძმამან და მშობელმან».

«Ⴄრთი სამეფო, საკარგყმო, უბოძა ამირბარობა.

Ⴇვით ამირბარსა Ⴈნდოეთს აქვს ამირ-სპასალარობა.

Ⴋეფე რა დაჯდა, არა სჭირს ხელისა მიუმცთარობა;

Ⴑხვად პატრონია, მართ ოდენ არა აქვს კეისარობა.

«Ⴇვით მეფემან მამა-ჩემი დაიჭირა სწორად თავსა.

Ⴇქვა: «Ⴙემებრი ამირბარი, ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!»

Ⴊაშქრობდის და ნადირობდის, აძლევდიან მტერნი ზავსა.

Ⴋას არა ვჰგავ ასრე, ვითა მე სხვა კაცი არა მგავსა.

«Ⴛე არ ესვა მეფესა და დედოფალსა მზისა დარსა,

Ⴝმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, მით აეხვნეს სპანი ზარსა.

Ⴅა, კრულია დღემცა იგი, მე მივეცი ამირბარსა!

Ⴋეფემ ბრძანა: «Ⴘვილად გავზრდი, თვით ჩემივე გვარი არსა»

«Ⴋეფემან და დედოფალმან მიმიყვანეს შვილად მათად,

Ⴑაპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა ლაშქართა და ქვეყანათად,

Ⴁრძენთა მიმცეს სასწავლელად ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად;

Ⴋოვიწიფე, დავემსგავსე მზესა თვალად, ლომსა ნაკვთად.

«Ⴀსმათ, მითხრობდი, რაცა სცნა ჩემგან ამბობა ცილისა.

Ⴞუთისა წლისა შევიქმენ მსგავსი ვარდისა შლილისა;

Ⴝირად არ მიჩნდის ლომისა მოკლვა, მართ ვითა სირისა;

Ⴀრა ჰგაოდის Ⴔარსადანს მისი არა-სმა შვილისა.

«Ⴀსმათ, შენცა ხარ მოწამე ჩემისა ფერ-მიხდილისა,

Ⴋზესა მე ვსჯობდი შვენებით, ვით ბინდსა ჟამი დილისა;

Ⴈტყოდეს ჩემნი მნახავნი: «Ⴋსგავსია Ⴄდემს ზრდილისა».

Ⴀწ მაშინდლისა ჩემისა სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა.

«Ⴋე ხუთისა წლისა ვიყავ, დაორსულდა დედოფალი».

Ⴄსე რა თქვა, ყმამან სულთქნა, ცრემლით ბრძანა: «Ⴘობა ქალი».

Ⴃაბნედასა მიეწურა, Ⴀსმათ ასხა გულსა წყალი;

Ⴇქვა: «Ⴋაშინვე მზესა ჰგვანდა, აწ მედების ვისგან ალი!

«Ⴜიგნი წიგნსა ეწეოდა, დედოფალი ოდეს შობდა,

Ⴋოციქული – მოციქულსა, Ⴈნდოეთი სრულად სცნობდა;

Ⴋზე და მთვარე განცხრებოდეს, სიხარულით ცა ნათობდა;

Ⴗოვლი არსად შემოსრული მხიარული თამაშობდა.

«Ⴕება არ ითქმის ენითა, აწ ჩემგან ნაუბარითა.

Ⴔარსადან დაჯდა ხარებად ზეიმითა და ზარითა;

Ⴗოვლგნით მოვიდეს მეფენი ნიჭითა მრავალ-გვარითა.

Ⴑაჭურჭლე გასცეს, აივსნეს ლაშქარნი საბოძვარითა

«Ⴑაშობელი გაიყარა, ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა.

Ⴋართ მაშინვე ჰგვანდა იგი მზისა შუქთა ნასამალსა.

Ⴅუყვარდით და სწორად ვუჩნდით მეფესა და დედოფალსა.

Ⴀწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი დაუდაგავს გული ალსა!»

Ⴗმა დაბნდა, რა სახელისა ხსენებასა მიეწურა;

Ⴀვთანდილსცა აეტირა, მისმან ცეცხლმან გულსა ჰმურა;

Ⴕალმან სულად მოაქცია, მკერდსა წყალი დააპკურა.

Ⴇქვა: «Ⴈსმენდი, მაგრა ჩემი სიკვდილისა დღე დასტურ ა.

«Ⴋას ქალსა Ⴌესტან-Ⴃარეჯან იყო სახელად ხმობილი.

Ⴘვიდისა წლისა შეიქმნა ქალი წყნარი და ცნობილი,

Ⴋთვარისა მსგავსი, შვენებით მზისაგან ვერ-შეფრობილი;

Ⴋისსა ვით გასძლებს გაყრასა გული ალმასი, წთობილი!

«Ⴈგი ასრე მოიწიფა, მე შემეძლო შესლვა ომსა;

Ⴋეფე ქალსა ვით ხედვიდა მეფობისა ქმნისა მწთომსა,

Ⴋამასავე ხელთა მიმცეს, რა შევიქმენ ამა ზომსა;

Ⴅბურთობდი და ვნადირობდი, ვით კატასა ვხოცდი ლომსა.

«Ⴋეფემან სახლი ააგო, შიგან სამყოფი ქალისა;

Ⴕვად ფაზარი სხდა, კუბო დგა იაგუნდისა, ლალისა,

Ⴉარზედა ბაღჩა, საბანლად სარაჯი ვარდის წყალისა;

Ⴈგი მუნ იყვის, მედების ვისგან სახმილი ალისა!

«Ⴃღე და ღამე მუჯამრითა ეკმეოდის ალვა თლილი;

Ⴆოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბაღჩას ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი.

Ⴃავარ იყო და მეფისა, ქვრივი, Ⴕაჯეთს გათხოვილი,

Ⴋას სიბრძნისა სასწავლელად თვით მეფემან მისცა შვილი

«Ⴑრა ედგა მოფარდაგული ოქსინოთა და შარდითა;

Ⴅერვინ ვხედევდით, შეიქმნა პირითა მინა-ვარდითა;

Ⴀსმათ და ორნი მონანი ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა;

Ⴋუნ იზრდებოდის ტანითა, გაბაონს განაზარდითა.

«Ⴇხუთმეტისა წლისა ვიყავ, მეფე მზრდიდა ვითა შვილსა;

Ⴃღისით ვიყვი მას წინაშე, გამიშვებდის არცა ძილსა;

Ⴛალად ლომსა, თვალად მზესა, ტანად ვჰგვანდი Ⴄდემს ზრდილსა,

Ⴑროლასა და ასპარეზსა აქებდიან ჩემგან ქმნილსა.

«Ⴋოსრნის მხეცნი და ნადირნი ისარმან ჩემგან სრეულმან;

Ⴋერმე ვიბურთი მოედანს, მინდორით შემოქცეულმან;

Ⴘევიდი, შევქმნი ნადიმი, ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან;

Ⴀწ საწუთროსა გამყარა პირმან ბროლ-ბადახშეულმან!

«Ⴋამა მომიკვდა, მოვიდა დღე სიკვდილისა მისისა;

Ⴕმნა გაუცუდდა ფარსადანს ნიშატისა და ნიშისა;

Ⴋათ გაეხარნეს, ვის ზარი დალევდის მისგან შიშისა;

Ⴄრთგულთა შექმნეს ვაება, მტერთა – ხსენება იშისა.

«Ⴋე წელიწდამდის ბნელსა ვჯე საწუთრო-გაცუდებული,

Ⴃღისით და ღამით ვვაებდი, ვერვისგან სულ-დაღებული;

Ⴂაყვანად ხასნი მოვიდეს, მითხრეს მეფისა მცნებული,

Ⴄბრძანა: «Ⴘვილო Ⴒარიელ, ნუ ხარ შავითა ღებული.

«Ⴙვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ დაგვაკლდა სწორად თავისა».

Ⴀსი ებოძა საჭურჭლე, ებრძანა ახდა შავისა,

Ⴁოძება მისეულისა სრულისა საკარგავისა:

«Ⴘენ გქონდეს ამირბარობა, ქმნა მისვე საურავისა»

«Ⴀვენთი, დამწვეს მამისა სახმილთა დაუშრტობელთა;

Ⴓკუნით გამომიყვანეს ხასთა მათ წინა მდგომელთა;

Ⴂამოსლვისათვის ზეიმი შექმნეს Ⴈნდოეთს მფლობელთა,

Ⴘორს მომეგებნეს, მაკოცეს პატივით ვითა მშობელთა.

«Ⴋათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს, პატივს მცემდეს ძისა დარად,

Ⴋის ხელისა საურავი მათ ორთავე მითხრეს წყნარად;

Ⴓრჩ ვექმენ და მისეულთა წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად.

Ⴀრ მომეშვნეს, დავჰმორჩილდი, თაყვანის-ვეც ამირბარად.

«Ⴀღარა ვიცი, დამვიწყდეს, თუცა დიადი წელია;

Ⴂიამბო ჩემი ამბავი, განა რაზომცა ძნელია!

Ⴚრუ და მუხთალი სოფელი მიწყივ ავისა მქმნელია,

Ⴋისთა ნაკვესთა წინწალი დამეცეს ხანგრძლად მწველია»

Ⴀმბავი Ⴒარიელის გამიჯნურებისა

Ⴉვლა დაიწყო თქმა ამბისა მან, რა ხანი მოიტირა:

«Ⴃღესა ერთსა მე და მეფე მოვიდოდით, გვენადირა;

Ⴋიბრძანა, თუ: «Ⴕალი ვნახოთ», ხელი ხელსა დამიჭირა.

Ⴋის ჟამისა მხსენებელი მე სულდგმული არ გიკვირა?!

«Ⴁაღჩა ვნახე უტურფესი ყოვლისავე სალხინოსა:

Ⴋფრინველთაგან ხმა ისმოდა უამესი სირინოსა;

Ⴋრავლად იყო სარაჯები ვარდის წყლისა აბანოსა.

Ⴉარსა ზედა მოჰფარვიდა ფარდაგები ოქსინოსა».

Ⴋეფემან ახმა დურაჯთა მითხრა მიტანად ქალისა,

Ⴂამოვუხვენ და წავედით ჩემად სადებლად ალისა;

Ⴋაშინ დავიწყე გარდახდა მე საწუთროსა ვალისა.

Ⴀლმასისა ხამს ლახვარი ლახვრად გულისა სალისა!

«Ⴅიცოდი, სწადდა არვისგან ნახვა მის მზისა დარისა,

Ⴋე გარე ვდეგ და მეფემან შევლო ფარდაგი კარისა;

Ⴅერას ვხედევდი, ოდენ ხმა მესმოდა საუბარისა.

Ⴀსმათს უბრძანა გამოხმა დურაჯთა ამირბარისა

«Ⴀსმათ ფარდაგსა აზიდნა, გარე ვდეგ მოფარდაგულსა;

Ⴕალსა შევხედენ, ლახვარი მეცა ცნობასა და გულსა.

Ⴋოვიდა, მივსცნე დურაჯნი, მთხოვა ცეცხლითა დაგულსა.

Ⴅამე, მას აქათ სახმილსა დავუწვავ ნიადაგულსა!

«Ⴀწ წარხდეს იგი ნათელნი, მზისაცა მოწუნარენი!»

Ⴋისი ვერ გაძლო ხსენება, დაბნდა და სულთქნა მწარენი;

Ⴗმა და Ⴀსმათი ტიროდეს, ხმას სცემდეს იგი არენი,

Ⴝმუნვით თქვეს: «Ⴋკლავნი ცუდ ქმნილან, ვა, გმირთა მემუქარენი!»

Ⴀსმათმან წყალი დაასხა, ცნობად მოვიდა ტარია,

Ⴃიდხან ვერა თქვა, სევდამან გული შეუპყრა, დარია;

Ⴃაჯდა და მწარედ სულთ-ითქვნა, ცრემლი მიწასა გარია,

Ⴇქვა: «Ⴙემგან მისი ხსენება, ვამე, რა დიდი ზარია!

«Ⴋიმნდონი საწუთროსანი მისთა ნივთთაგან რჩებიან,

Ⴈშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ ბოლოდ ვერ მოურჩებიან;

Ⴅაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, რომელნი ეურჩებიან.

Ⴈსმენდი ჩემთა ამბავთა, თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან.

«Ⴃურაჯნი მივსცენ, გავიღე სხვა ვერა გზაღა თავისა,

Ⴃავეცი, დავბნდი, წამიხდა ძალი მხართა და მკლავისა,

Ⴐა სულად მოვე, შემესმა ხმა ტირილისა და ვისა:

Ⴂარე მომრტყმოდეს ჯალაბნი, ვითა ჩამსხდომნი ნავისა.

«Ⴘიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა ტურფითა საგებელითა,

Ⴆედ დამტიროდეს მეფენი ცრემლითა უშრობელითა,

Ⴎირსა იხოკდეს ხელითა, ღაწვისა გამპობელითა.

Ⴋუყრნი მოასხნეს, სენითა მთქვეს გამაბელზებელითა

«Ⴋე რა მნახა თვალ-ახმული, მეფე ყელსა მომეხვია,

Ⴚრემლით მითხრა: «Ⴘვილო, შვილო, ცოცხალ ხარ-ღა? Ⴑიტყვა თქვია!»

Ⴋე პასუხი ვერა გავეც, ვითა შმაგი, შევკრთი დია,

Ⴉვლა დავეცი დაბნედილი, გულსა სისხლი გარდმეთხია.

«Ⴑრულნი მუყრნი და მულიმნი მე გარე შემომცვიდიან;

Ⴋათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, ყოველნი იკითხვიდიან;

Ⴋტერ-დაცემული ვეგონე, არ ვიცი, რას ჩმახვიდიან.

Ⴑამ დღემდის ვიყავ უსულოდ, ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან.

«Ⴀქიმნიცა იკვირვებდეს: «Ⴄსე სენი რაგვარია?

Ⴑამკურნალო არა სჭირს რა, სევდა რამე შემოჰყრია».

Ⴆოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, სიტყვა მცთარი წამერია.

Ⴃედოფალი ზღვასა შეიქმს, მას რომ ცრემლი დაუღვრია.

«Ⴑამსა დღესა დარბაზს ვიყავ, არ ცოცხალი, არცა მკვდარი;

Ⴋერმე ცნობა მომივიდა, მივჰხვდი რასმე მიუმხვდარი;

Ⴅთქვი, თუ: «Ⴠაი, რაშიგან ვარ მე, სიცოცხლე-გარდამხდარი!»

Ⴇმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი.

«Ⴅთქვი, თუ: «Ⴖმერთო, ნუ გამწირავ, აჯა ჩემი შეისმინე,

Ⴋომეც ძალი დათმობისა, ცოტად ვითმე აღმადგინე,

Ⴀქა ყოფა გამამჟღავნებს, სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!»

Ⴋანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, გული წყლული გავარკინე.

«Ⴋე წამოვჯე. Ⴋეფისაგან კაცი დია მოვიდოდა.

Ⴀხარებდეს: «Ⴜამოჯდაო», დედოფალი გამორბოდა;

Ⴋეფე მორბის თავ-შიშველი, არ იცოდა, რას იქმოდა,

Ⴈგი Ⴖმერთსა ადიდებდა, სხვა ყველაი უჩუმოდა

«Ⴈქით და აქათ მომისხდეს, მახვრიტეს სახვრეტელია;

Ⴋე მოვახსენე: «Ⴎატრონო, გული აწ უფრო მრთელია;

Ⴚხენსა შეჯდომა მწადიან, ვნახნე წყალნი და ველია».

Ⴚხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, მეფე ჩემთანა მვლელია.

«Ⴂამოვედით, მოვიარეთ მოედანს და წყლისა პირსა;

Ⴙემსა მივე, დავაბრუნვე, მეფე მომყვა სახლთა ძირსა.

Ⴘინა მივე, უარ გავხე, სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა;

Ⴅთქვი, თუ: «Ⴋოვკვდე, ბედი ჩემი ამის მეტსა რასღა ღირსა!»

«Ⴆაფრანის ფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან,

Ⴂული უფრორე დამიჭრა ათიათასმან დანამან.

Ⴑაწოლს მეკარე შემოდგა, მოლარე გაიყვანა მან:

Ⴅთქვი, თუ: «Ⴐა იცის ამბავი, ნეტარ, ან იმან, ან ამან?»

«Ⴋონააო Ⴀსმათისი». – «Ⴐა იცისო», ვარქვი, «ჰკითხე».

Ⴘემოვიდა, სააშიკო წიგნი მომცა, წავიკითხე;

Ⴂამიკვირდა, სხვად ვითამცა ვქმენ გულისა მწველთა სითხე?

Ⴋისგან ეჭვი არა მქონდა, სევდად მაწვა გულსა მით ხე.

«Ⴋე გამიკვირდა: «Ⴑით ვუყვარ, ანუ ვით მკადრებს თხრობასა?

Ⴋიუყოლობა არ ვარგა, დამწამებს უზრახობასა,

Ⴙემგან იმედსა გარდასწყვედს, მერმე დამიწყებს გმობასა».

Ⴃავწერე, რაცა პასუხად ჰმართებდა აშიკობასა.

«Ⴃღენი გამოხდეს და გული უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა,

Ⴅეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა, მინდორს თამაშად მავალთა;

Ⴃარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა დამიწყეს მოსლვა მრავალთა,

Ⴋაშინ დავიწყე გარდახდა სოფლისა ლხინთა და ვალთა

«Ⴋათ ვერა მარგეს, მე გულსა ბინდი დამეცა ბნელისა,

Ⴑხვამან ვერავინ შემატყო დება ცეცხლისა ცხელისა;

Ⴑისხლი დამწამეს; მეფემან ბრძანა გახსნევა ხელისა.

Ⴂავიხსენ ფარვად პატიჟთა, არვისგან საეჭველისა.

«Ⴞელ-გახსნილი, სევდიანი, საწოლს ვიყავ თავის წინა;

Ⴙემი მონა შემოვიდა, შევხედე, თუ თქვას: რა მინა.

«Ⴋონააო Ⴀსმათისი»; შემოყვანა ვუთხარ შინა.

Ⴂულსა შინა დავუზრახე: «Ⴐა მპოვაო, ანუ ვინა?!»

«Ⴋონამან წიგნი მომართვა, მე წავიკითხე ნებასა;

Ⴜიგნსა შევატყევ, ლამობდა შეყრისა მოსწრაფებასა;

Ⴎასუხად ვსწერდი: «Ⴏამია, მართალ ხარ გაკვირვებასა;

Ⴋოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ მოსლვისა დაზარებასა».

«Ⴂულსა ვარქვი, თუ: «Ⴊახვარნი ეგე ვით დაგაღონებენ?

Ⴀმირბარი ვარ, ხელმწიფე, სრულად ინდონი მმონებენ;

Ⴀზრად შეიქმენ, საქმესა ათასჯერ შეაწონებენ,

Ⴇუ შეიგებენ, მე მათთა არეთა არ მარონებენ».

«Ⴉაცი მოვიდა მეფისა: «Ⴑწადსო ამბისა სმინება».

Ⴋოყვანა ვუთხარ; ებრძანა: «Ⴕმნაცა სისხლისა დინება?»

Ⴋე ვჰკადრე: «Ⴞელი გავიხსენ, დამიწყო მოჯობინება,

Ⴜინაშე მოვალ, ამისთვის კვლა უფრო მმართებს ლხინება».

«Ⴃარბაზს მივე. Ⴋეფე ბრძანებს: «Ⴀმის მეტსა ნუ იქმ, აბა!»

Ⴚხენსა შემსვა უკაპარჭო, წელთა არა არ შემაბა,

Ⴘეჯდა, ქორნი მოუტივნა, დურაჯები დაინაბა,

Ⴋშვილდოსანნი გასაგანნა, იტყოდიან: «Ⴘაბა, შაბა!»

«Ⴘინა დავსხედით ნადიმად მას დღესა მინდორს რებულნი;

Ⴋომღერალნი და მუტრიბნი არ იყვნეს სულ-დაღებულნი;

Ⴋეფემან გასცნა მრავალნი თვალნი, ღარიბად ქებულნი.

Ⴀუვსებელნი არ დარჩეს მას დღესა მათნი ხლებულნი.

«Ⴅეცდებოდი, არა მცალდა სევდისაგან თავის კრძალვად;

Ⴅიგონებდი, ცეცხლი უფრო მედებოდა გულსა ალვად;

Ⴙემნი სწორნი წავიტანენ, ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად,

Ⴘევქმენ სმა და ნადიმობა პატიჟთა და ჭირთა მალვად.

«Ⴋოლარემან შინაურმან ყურსა მითხრა ნაუბარი:

«Ⴕალი ვინმე გიკითხავსო: «Ⴈნახვისა ამირბარი?»

Ⴆეწარითა მოუბურავს პირი, ბრძენთა საქებარი»;

Ⴅარქვი: «Ⴑაწოლს შეიყვანე, ჩემგან არის ნახმობარი».

«Ⴀვდეგ, მსხდომნი ნადიმობით აემზადნეს ასაყრელად;

«Ⴘადი» – ვუთხარ, – ნუ ასდგებით, მოვალ ხანთა დაუზმელად»;

Ⴂამოვე და საწოლს შევე, მონა დადგა კარის მცველად.

Ⴂული მივეც თმობა-ქმნათა აუგისა საკრძალველად.

«Ⴉარსა შევდეგ, ქალი წინა მომეგება, თაყვანის-მცა;

Ⴋითხრა: «Ⴋოსლვა თქვენს წინაშე კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმცა!»

Ⴂამიკვირდა, მიჯნურისა თაყვანება ექმნა ვისმცა?

Ⴅთქვი: «Ⴀრ იცის აშიკობა; თუმც იცოდა, წყნარად ზისმცა!»

«Ⴘევე, დავჯე ტახტსა ზედა; ქალი მოდგა ნოხთა პირსა,

Ⴙემსა ახლოს დასაჯდომად თავი მისი არ აღირსა;

Ⴅარქვი: «Ⴋანდა რად ჰზი შენ, თუ სიყვარული ჩემი გჭირსა?»

Ⴋან პასუხი არა მითხრა, ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა

«Ⴋითხრა: «Ⴃღე ეგე სირცხვილად მედების გულსა ალობა:

Ⴂგონია, ჩემგან წინაშე მაგისთვის მომავალობა,

Ⴋაგრა აწ მიდებს იმედსა შენგან ცდისაღა მალობა.

Ⴀმას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, მაკლია Ⴖმრთისა წყალობა».

«Ⴀდგა, მითხრა: «Ⴇქვენს კრძალვასა ჩემგან ცნობა უბნევია;

Ⴌუ მეჭვ, რაცა პატრონისა ბრძანებასა უთქმევია;

Ⴄზომ დიდი შემართება გულსა მისსა უთნევია,

Ⴀმან წიგნმან გაგაგონოს, ჩემთვის რაცა უთქმევია»

Ⴜიგნი Ⴌესტან-Ⴃარეჯანისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი

«Ⴉწიგნი ვნახე, მისი იყო, ვისი მდაგავს ალი გულსა

Ⴋოეწერა მზისა შუქსა: «Ⴌუ დაიჩნევ, ლომო, წყლულსა;

Ⴋე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა.

Ⴀწ Ⴀსმათი მოგახსენებს ყველაკასა ჩემგან თქმულსა».

«Ⴁედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია?

Ⴑჯობს, საყვარელსა უჩვენნე საქმენი საგმირონია!

Ⴞატაეთს მყოფნი ყველანი ჩვენნი სახარაჯონია,

Ⴀწ მათნი ჯავრნი ჩვენზედა ჩვენგან არ დასათმონია!

«Ⴘენგან ჩემისა ქმრობისა წინასცა ვიყავ მნდომია,

Ⴋაგრა აქამდის საუბრად კვლა ჟამი არ მომხდომია;

Ⴛოღან ხელ-ქმნილსა გიჭვრეტდი კუბოსა შიგან მჯდომია,

Ⴋანდა, ყველაი მასმია, რაცა შენ გარდაგხდომია.

«Ⴋართლად გითხრობ, მომისმინე ესე, რაცა მოგახსენე:

Ⴜა, შეები ხატაელთა, თავი კარგად გამაჩვენე;

Ⴂიჯობს, ცუდად ნუღარა სტირ, ვარდი კვლამცა რად დასტენე?

Ⴋზემან მეტი რაღა გიყოს, აჰა, ბნელი გაგითენე!»

«Ⴀსმათი მეუბნებოდა უშიშრად, არ მეკრძალოდა;

Ⴙემი რა გითხრა, რა ვიყავ, ლხინი რა დამეთვალოდა!

Ⴂული მი და მო მიარდა, კრთებოდა და მელალოდა;

Ⴋუნ პირი ჩემი გაბროლდა და ღაწვი გამელალოდა»

Ⴜიგნი Ⴒარიელისა საყვარელთანა

«Ⴇვალთა დავიდევ უსტარი მე მისგან მონაწერია.

Ⴎასუხად ვსწერდი: «Ⴋთვარეო, შენმცა მზე ვით მოგერია?

Ⴋე Ⴖმერთმან იგი ნუ მომცეს, რაც არა შენი ფერია!

Ⴑიზმრად მგონია, დარჩომა ჩემი ვერ დამიჯერია».

«Ⴀსმათს ვუთხარ: «Ⴋე პასუხსა ამის მეტსა ვერ მივჰხვდები;

Ⴄსე ჰკადრე: «Ⴐათგან მზეო, ჩემთვის ნათლად აღმოჰხდები,

Ⴀჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, ამას იქით აღარ ვბნდები,

Ⴐაცაღაა სამსახურსა, ვტყუვი, თუღა ვერიდები».

«Ⴀსმათ მითხრა: «Ⴋე მიბრძანა, ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს:

Ⴅინცა გნახოს, ჩემგან მისსა საუბარსა ვერა სცნობდეს,

Ⴙემად ნახვად მოვიდოდეს, შენ ვითამცა გაშიკობდეს;

Ⴃა-ცა-მვედრა: ამირბარსა უთხარ, ასრე ნამუსობდეს».

«Ⴋეკეთა ესე თათბირი, სიბრძნე გულისა მისისა,

Ⴋისი, მზესაცა რიდება ჰქონდის ნახვისა ვისისა;

Ⴋისგან მომეცა მოსმენა არ საუბრისა მქისისა,

Ⴅისთა შუქთაგან უკუნსა ჰგვანდის სინათლე დღისისა

«Ⴀსმათს მივართვი რჩეული თვალი ოქროსა ჯამითა;

Ⴋან მითხრა: «Ⴀრა, არ მინდა, ვარ გამაძღარი ამითა».

Ⴄრთი აიღო ბეჭედი, მართ აწონილი დრამითა:

«Ⴄსე კმა ნიშნად, სავსე ვარ სხვად ხელის შესაბამითა».

Ⴕალი ადგა, წამოვიდა; მე ლახვართა გულსა მრიდეს,

Ⴊხინმან ბნელი განმინათლა, დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს;

Ⴘევე დავჯე ნადიმადვე, ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს.

Ⴋხიარულმან საბოძვარი გავეც, ზამი გაადიდეს»

Ⴜიგნი Ⴒარიელისა ხატაელთანა

«Ⴂავგზავნე კაცი Ⴞატაეთს და წიგნი ჩემ-მაგიერი;

Ⴋივსწერე: «Ⴋეფე Ⴈნდოთა არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი:

Ⴋათი ერთგული გაძღების ყოველი სული მშიერი,

Ⴅინცა ურჩ ექმნას, იქმნების თავისა არ-მადლიერი.

«Ⴙვენო ძმაო და პატრონო, თქვენგან არ გავიმწარებით;

Ⴄსე რა ჰნახოთ ბრძანება, აქამცა მოიარებით;

Ⴇქვენ თუ არ მოხვალთ, ჩვენ მოვალთ, ზედა არ მოგეპარებით.

Ⴑჯობს, რომე გვნახნე, თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით».

«Ⴉაცნი გავგზავნენ, მე გულსა უფრო მომეცა ლხინები,

Ⴃარბაზს ვიშვებდი, დამევსო ცეცხლი წვად მოუთმინები;

Ⴋაშინ სოფელმან საწუთრო მიუხვის, რაცა ვინები,

Ⴀწ ხელ-მქმნა, რომე საახლოდ მხეცთაცა მოვეწყინები.

«Ⴎირველ გაჭრისა პირება, მერმე დაწყნარდეს ცნობანი;

Ⴙემთა სწორთაგან იყვნიან ჩემს წინა ნადიმობანი,

Ⴋაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან სურვილთა დიადობანი;

Ⴆოგჯერ შემცვიან სევდათა, ვთქვნი საწუთროსა გმობანი».

Ⴌესტანისაგან Ⴒარიელის ხმობა

«Ⴃღესა ერთსა საწოლს მოვე მეფისა სრით წამოსრული,

Ⴅჯე და მასვე ვიგონებდი, არ მიეცა თვალთა რული;

Ⴜიგნი მქონდა საიმედო, ამად ვიყავ მხიარული;

Ⴉარსა მცველმან მონა უხმო, უთხრა რამე დაფარული».

«Ⴋონააო Ⴀსმათისი», საწოლს ვუთხარ შემოყვანა.

Ⴋოეწერა: «Ⴂიბრძანებსო», ვისი მესვა გულსა დანა.

Ⴊხინმან ბნელი განმინათლა, ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა,

Ⴜავე, მონა წავიტანე, რამცა ვუთხარ ამისთანა!

«Ⴁაღჩა შევვლე, არა დამხდა კაცი ჩემი მოუბნარი;

Ⴕალი წინა მომეგება მხიარული, მოცინარი,

Ⴋითხრა: «Ⴅაშად ამოგიღე, არ გასვია გულსა ნარი,

Ⴋოდი, ნახე ვარდი შენი უფრჭვნელი და დაუმჭნარი».

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.