Ölüm

Renée, yemeğin başından beri dalgın görünüyordu. Yüzüne mıhladığı bir gülümseme ile konağın sahibesi görevini yerine getiriyordu. Maxime ve Louise’nin iki yakın arkadaş gibi şakalaşırlarken etrafa saçtıkları neşelerini imrenerek izliyordu. Ciddi adamlar ve muhabbetleri, Renée’yi usandırmıştı. Markiz d’Espanet ve Madam Haffner, onu umutsuz bakışlarla seyrediyorlardı. Aristide Saccard aniden Mösyö Hupel de la Noue’ya dönerek: ‘‘Önümüzdeki seçim hakkında neler düşünüyorsunuz?’’ dedi. Mösyö Hupel de la Noue gülümseyerek: ‘‘Çok iyi sonuçlanacağına eminim ancak adayımızı henüz belirlemedik. Zannediyorum ki Bakan’ın bu konuda tereddütleri var.’’ cevabını verdi. Bu konuda diken üzerinde olan Mösyö Mareuil, konuyu açtığı için göz ucu ile Saccard’a teşekkür etti. Vali’nin, ona doğru dönüp: ‘‘Ülke genelinde hakkınızda pek çok duyum aldım, Mösyö. Mülkiyetleriniz size çok sayıda arkadaş sağladı. İmparator’a olan bağlılığınız da herkesçe biliniyor. Şansınız oldukça yüksek.’’ sözlerini işitince yüzü kızardı ve mahcup bir baş selamı verebildi. Maxime masanın bir ucundan bağırarak: ‘‘Baba, küçük Sylvia’nın 1849’da Marsilya’da sigara sattığı doğru mu?’’

Aristide Saccard duymazlıktan gelirken genç adam kısık bir sesle: ‘‘Babam kendisini şahsen tanıyordu.’’

Bir süredir saklı kahkahalar yeniden duyuldu. Mösyö Mareuil mahcup selamlaşmasına devam ederken Mösyö Haffner’in tumturaklı sesi: ‘‘İçinde bulunduğumuz çıkarcı demokrasi günlerinde İmparator’a bağlılık, tek erdem ve tek vatanseverlik biçimidir. Her kim İmparator’u seviyorsa Fransa’yı seviyor demektir. Mösyö’nün meslektaşımız olmasından memnuniyet duyarız.’’ diye yükseldi.

Konuşma sırası kendisine gelince Mösyö Toutin-Laroche: ‘‘Mösyö kazanacaktır. Büyük servetler tahtın etrafında toplanmalıdır.’’

Renée artık dayanamıyordu. Markiz d’Espanet, gözlerinin önünde esnemesini bastırmaya uğraşıyordu. Aristide Saccard lafa gireceği sırada tatlı gülümsemesi ile Renée: ‘‘Aman, dostum! Bize biraz acı ve biz kadınları politikanın gazabından kurtar.’’ dedi. Mösyö Hupel de la Noue, bir vali nezaketi ile kadınların haklı olduğunu belirterek kasabasında gerçekleşen edepsiz bir hikâyeyi anlatmaya başladı. Markiz, Madam Haffner ve diğer tüm kadınlar; hikâyenin bazı kısımlarına içtenlik ile güldüler. Vali, en masum ifadelere oldukça haylaz anlamlar yükleyen bol imalı, üstü kapalı ses tonlamaları ile oldukça etkileyici bir anlatım tarzına sahip idi. Sonrasında sırası ile Düşes’in ilk salı gününden, bir önceki gece oynanan burleskten, bir şairin ölümünden ve sonbaharın son yarışlarından bahsedildi. Eşref saatinde olan Mösyö Toutin-Laroche kadınları güllere benzetiyor; bir anda kapanan seçim konusunun kursağında kalan hevesi ile Mösyö Mareuil, yeni şapka modası hakkındaki söylemleri dinliyordu. Renée’nin dalgınlığı sürüyor; konuklar artık yemek yemiyordu. Sıcak bir rüzgâr masa boyu eserek bardakları bulandırmış, ekmeği ufalamış, tabaklardaki soyulmuş meyveleri karartmış ve servisin tüm nizamını yerle bir etmişti. Oyma gümüş saksılardaki çiçekler soluyordu. Konuklar tatlı artıklarının önünde, bir an için varlıklarını unutmanın mutluluğu ile ayağa kalkmaya cesaretleri olmaksızın öylece oturuyorlardı. Yarı bükülü bir kollarını masaya yaslamış, küçük yudumların ölçülü ve edepli sarhoşluğunda boş gözler ile etrafa bakıyorlardı. Gülüşler sönmüş, sesler dinmişti. Yemeği ve şarabı fazla kaçıran şık giyimli adamlar takımı, artık olduklarından daha da ciddiydiler. Kadınlar odanın ağır havasında, alınları ve boyunlarına kadar yükselen nemi hissettiler. Baş dönmesinin hafif soldurduğu yüzlerindeki ciddiyet ile oturma odasına doğru geçmeyi bekliyorlardı. Madam Haffner’in omuzları, bal mumu beyazlığına bürünmüş iken Madam d’Espanet kıpkırmızı olmuştu. Mösyö Hupel de la Noue bıçağının sapını inceliyor; Mösyö Toutin-Laroche kendisini yalnızca kafa sallayarak cevaplayan Mösyö Mareuil’e birbirinden alakasız şeyler anlatmaya devam ediyor; Mösyö Mareuil kendisine samimiyetsiz bir ifade ile gülümseyen Mösyö Michelin’e gözlerini dikmiş rüya görüyordu. Güzel Madam Michelin konuşmayı çoktan bırakmıştı. Yüzünde, masanın altından sarkıttığı elini şüphesiz bir cebir sorusu çözen adamın buruşuk yüzü ve çatık kaşları ile beceriksizce masaya yaslanmış Mösyö de Saffré tarafından tutmasının kızarıklığı vardı. Madam Sidonie süt ile yapılan her şeyi çok sevdiğini ve hayaletlerden korktuğunu anlatırken yüzlerini dirseklerine dayayarak güzel kadını dinleyen Sör Mignon ve Charrier mest olmuşlardı. Aristide Saccard bir ev sahibi olarak misafirlerini yerlerinden kalkamayacak kadar sarhoş ettiği bilincinin keyfine uzanmış Baron Gouraud’nun şehvetli yaşlı bir adamın kısa ve kalın parmakları, mor lekeler ve kızıl kıllar ile kaplı sağ eli ile beyaz örtülü masadan destek alarak akşam yemeğini sindirişini saygılı bir şefkat ile izliyordu.

Renée, kadehinin dibinde kalan son birkaç yudum şarabı hızla içti. Yüzünden alevler yükselmiş, alnındaki ve ensesindeki tüyler bir nefes üflenmiş gibi ürpermişti. Saf şarap içmiş bir çocuğun sessiz yüzü gibi dudakları ve burnu gerilmişti. Monceau Parkı’na düşmüş gölgeleri seyrederken aklına gelen yemekler, şaraplar, parlak ışıklar, rahatsız edici nefesler ve zevklerden oluşan iyi bir burjuva gecesi düşüncelerinden duyduğu rahatsızlığın ortasında boğuluyordu. Kendi hâllerindeki kız kardeşi Christine ve halası Élisabeth ile birbirlerine gülümsemiyor, neredeyse hiç konuşmuyorlardı. Bakışındaki merhametsizlik ile zavallı Mösyö de Mussy’nin gözlerini kendinden uzağa kaçırdı. Giydiği satenin hafifçe hışırdadığı sandalyesine yaslanarak arkasına dönmekten kaçınan kadının omuzları; konuşmaların ölmeye yüz tutmuş vızıltılarının ortasında Maxime ve Louise’in hâlâ eğlendikleri köşeden yükselen her bir kahkaha kopmasında, hafif bir ürpermeyi ele veriyordu.

Renée’nin arkasında, gölgelerin kenarında Baptiste; uzun boyu, bembeyaz teni, ciddi görünümü ve ev sahiplerini memnun eden bir uşağın kibri ile darmadağın masaya ve baygın konuklara hükmediyordu. Kadınların çıplak omuzlarının alevlerinin yanmadığı gözleri ile yitmeye yüz tutmuş onur zerrelerini korumaya çalışan Parisliler’e hizmet eden hadım uşak; bu sarhoş eden havada, avizeden saçılan sarı çiğ ışığın altında, boynunda gümüş zinciri ile dimdik duruyordu.

Renée, gergin bir tavır ile ayağa kalktı. Ardından herkes peşine takıldı. Kahve servisinin yapılacağı odaya geçtiler. Konağın büyük salonu; bahçeye dönük tüm ön cepheyi kaplayan geniş, upuzun bir oda, âdeta bir köşkten diğerine geçiş sağlayan bir tür devasa koridordu. Yerden tavana kadar ulaşan iki kanatlı büyük bir Fransız penceresi verandaya açılıyordu. Bu devasa koridorun tamamı altın ile ışıldıyordu. Hafif kemerli tavan, koca altın madalyonların etrafını sardığı paladyum gibi parıldayan gerçek dışı payandalar ile destekleniyordu. Kırmızı ipeklere asılmış kemeri çevreleyen gül bezemeleri ile göz kamaştırıcı çelenkler, erimeye yüz tutmuş bir metal gibi duvar boyunca akarak aynaların kenarlarına düşüyordu. Cilalı yer boyunca uzanan bir Aubosson halısı, mor çiçeklerini salona sergiliyordu. Damasko mobilyaların kırmızı ipekleri kapı ve perdelerde buluşuyor; şömine rafındaki devasa taş işlemeli saat, konsollara yerleştirilmiş Çin vazoları, Floransa mozaikleri işli iki uzun masanın ayakları ve pencere mazgallarına konulmuş saksılar damla damla altın terliyordu. Odanın dört köşesi; nizamın zarafeti ile salınan bronz yaldızlı zincirlere asılı avizeler ile aydınlanıyordu. Tavanın ortasından, saçtığı mavi ve pembe ışık damlacıklarının alevi ile odadaki tüm altın kaplamaları yakıp kavuran kristal kolyeli üç avize uzanıyordu.

Beyler kısa bir süre sonra tütün odasına çekildiler. Mösyö de Mussy, bir aile ferdi samimiyeti ile altı yaş büyük olduğu hâlde kolej zamanlarından tanıdığı Maxime’in koluna girerek onu terasa çıkardı. Bir puro yaktıktan sonra Renée hakkında acı acı yakınarak:

‘‘Bu kadının derdi ne? Onunla daha dün birlikteydik ve tüm güzelliği ile oradaydı ancak bugün, aramızda hiçbir şey yokmuş gibi davranıyor. Ben ona ne yaptım, ha? Sevgili dostum, en azından onunla konuşabilir ve onun yüzünden ne kadar acı çektiğimi söyleyebilirsen içimi biraz da olsa rahatlatmış olursun.’’

Maxime gülerek: ‘‘Ah, dostum… Bunu yapamam. Bu aralar kendinde değil ve onun sağanağına tutulmak istemem. Aranızdaki anlaşmazlıkları birbiriniz ile çözmeniz gerekecek.’’ dedi.

Havana purosundan bir fırt aldıktan sonra: ‘‘Size bir iyilik yapmamı istiyorsunuz, değil mi?’’

Mösyö de Mussy arkadaşlıklarının samimiyetine dayanarak yalnızca Renée’ye olan sadakatini kanıtlamak için bir fırsat dilediğinden bahsetti. Renée’ye duyduğu aşkın derinliğinde yok oluyordu. Maxime sonunda: ‘‘Eh, anlaştık. Onunla konuşacağım ancak hiçbir şey için söz vermiyorum. Beni başından atacağı kesin.’’ dedi.

Tütün odasına dönerek iki büyük uzanma koltuğuna oturdular. Mösyö de Mussy yarım saat boyunca çektiği acıyı betimledi. Üvey annesine nasıl âşık olduğunu ve Renée’nin onu fark etmeye nasıl tenezzül ettiğini neredeyse onuncu kez tekrarlıyordu. Maxime, purosu bitmeye yakın Renée’nin nasıl bir kadın olduğunu anlattı ve onun kalbini kazanabilmenin yolları hakkında öğütler dizdi. Aristide Saccard odaya girip beylerin birkaç adım ötesine oturduğu sırada, Mösyö de Mussy sessiz kalırken Maxime: ‘‘Yerinde olsam ona karşı pervasız olurdum. O, bundan hoşlanıyor.’’ diyerek sözlerini tamamladı. Tütün odası büyük salonun sonunda, kulelerden birinin içine inşa edilmiş yuvarlak bir odaydı. Zengin parçalar ile döşenmiş olsa da aşırılıktan uzaktı. Duvarlarda imitasyon ince ve renkli deriler, Cezayir kumaşından perdeler ile kapı kaplamaları ve yerin ortasında bir İran halısı seriliydi. Mobilyalar; taba rengi deri ile kaplanmış koltuklar, sedirler ve odanın mimari yapısına uygun yuvarlak bir divandan oluşuyordu. Tavandaki küçük avize, tek ayaklı yuvarlak masanın üzerindeki süslemeler ve şöminenin üzerindeki biblolar; uçuk yeşil Floransa bronzundandı.

Kadınların yanında birkaç genç beyefendi ve tütünden nefret eden solgun, buruşuk yüzlü yaşlı adamlar haricinde kimse kalmamıştı. Tütün odasından, erkeklere özgü şakalaşmaların kahkahaları duyuluyordu. Mösyö Hupel de la Noue, masada üstünkörü anlattığı edepsiz hikâyeyi şimdi tüm müstehcen ayrıntıları ile anlatıyordu. Vali için anlatılacak her hikâye, kadınlara ve erkeklere göre ikiye ayrılıyordu. Aristide Saccard içeri girdiğinde odadakiler etrafını sararak ona methiyeler yağdırdılar. Mösyö de Saffré, Laure d’Aurigny’i İngilizler’in eline düşmekten kurtararak ülkesine iyi hizmet ettiğini düşündüğü Saccard’ı kutluyordu. Aristide Saccard sahte bir alçak gönüllülük ile kekeleyerek: ‘‘Hayır, beyler! Gerçekten yanılıyorsunuz.’’ dedi. Maxime alaylı bir tavır ile: ‘‘Rica ediyorum, bu konuda alçak gönüllülük yapmayınız. Sizin yaşınızda biri için çok önemli bir olay.’’ diye bağırdı. Ardından genç adam, purosunu söndürdükten sonra büyük salona döndü. Çok sayıda insan gelmişti. Siyah takımları ile ayakta dikilmiş, kısık sesle muhabbet eden beyler ve elbiselerinin uzun etekleri ile koltuklara sere serpe uzanan kadınların kalabalığında uşaklar; ellerinde dondurma ve meyve kokteylleri dolu gümüş tepsiler ile geziniyorlardı.

Renée ile konuşmak isteyen Maxime, onu nerede bulacağını bildiği için emin adımlarla devasa koridoru boydan boya yürüdü. Tütün odasının karşı ucunda, ufak ve sevimli bir misafir odasına dönüştürülmüş bir başka yuvarlak oda vardı. Duvar kaplaması, perdeleri ve saten düğün çiçeği bezeli kapısı ile benzersiz ve seçkin bir havaya sahip bu odanın şehvetli bir cazibesi vardı. İncelikle işlenmiş avizeden saçılan ışıklar, güneş rengi dokumaların arasında uçuk sarı bir senfoni söylüyordu. Bir anda, olgunlaşmış bir buğday yaprağının üzerinde uykuya dalan yıldızın kayması gibi ışık; ölü yapraklarla dolu bir Aubusson halısının üzerinde sönüverdi. Fildişi rengi abanoz ağacından bir piyano, cam raflarında bir dünya biblo sergileyen iki küçük dolap, XVI. Louis Dönemi’nden bir masa ve koca bir çiçek demeti ile çevrili bir saksı, odayı döşemek için yetmiş görünüyordu. İki kişilik kanepeler, koltuklar ve sedirler kapitone düğün çiçeği sateni ile kaplanmış ve kenarlarına aralıklar ile gösterişli laleler işlenmiş genişçe siyah saten şeritler çekilmişti. Bir iki tane de alçak, volanlı koltuk ile tüm zarif ve tuhaf modellerde tabureler vardı. Saten ve kapitonelerin sakladığı mobilyaların ham ahşap işçiliklerini görmek imkânsızdı. Koltukların kıvrımlı arkalıkları, bir yastığın yumuşak dolgunluğunu hissettiriyordu. Uçuk sarının şehvetli senfonisinin ortasında odanın tümü, kuş tüyü yorganın altına sokulup sevişebileceğiniz türden gizli bir yatak gibiydi.

Renée, pencerelerinden biri konağın yan tarafındaki muhteşem seraya açılan bu küçük misafir odasına bayılıyordu. Gündüzleri boş vakitlerini burada geçirirdi. Saçları, sarı perdelerde değil sönmek; alev alev yanıyordu. Kuşkusuz, seher vaktinin pembe beyaz aydınlığı ortasında güzelliğini bütünüyle ortaya koyduğu için bu odayı çok seviyordu. Şimdi yakın arkadaşları ile oradaydı. Kız kardeşi ve halasının az önce ayrılması ile odada, kaçık kadınlardan başka kimse kalmamıştı. İki kişilik koltukta arkasına yarı yaslanmış hâlde oturan Renée, arkadaşı Adeline’in kulağına fısıldadığı dedikoduları bir kedi sinsiliğinde ve ani kahkahalar ile dinliyordu. Suzanne Haffner, etrafına üşüşen bir grup genç adamı omuzları kadar aleni ve soğuk bir tavır takınarak Alman uyuşukluğunu kaybetmeksizin kışkırtıcı küstahlığı ile başından savmaya uğraşıyordu. Bir başka köşede Madam Sidonie, kısık bir ses ile takma kirpikli genç bir kadının kafasını ütülüyordu. Daha ileride Louise; uzun boylu, yüzü kıpkırmızı olmuş çekingen bir çocukla konuşurken Baron Gouraud; hanımların nahif zarafetinin ve ipeksi nezaketinin orta yerinde bir fil genişliğindeki sırtı ve kaba eti ile koltuğa devrilerek uyuyakalmıştı. Odada vernikli porselen gibi ışıldayan, sık pileli saten eteklerden ve elmasların aydınlattığı süt beyazı omuzlardan bir peri ışığı, altın tozuna düştü. Bir kuş ötüşünü andıran kahkahanın tiz sesi, kristallerin berraklığında çınladı. Sıcaklık yükseliyordu. Durgun havada süzülen kuşların kanadı gibi yelpazelerin yavaşça çırpılışında, kadınların üst bedenlerinden misk kokuları yükseliyordu. Markiz’in anlattıklarına pek kulak asmayan Renée, kapının eşiğinde beliren Maxime’i görür görmez ev sahibesi rolünü yerine getirme arzusu ile ayağa kalkmış; ardından büyük salona doğru peşinde genç adam ile birlikte ilerlemişti. Genç adama gülümseyerek selam vermiş, geçen birkaç adımın ardından alçak sesinde bir ironi gizi ile bir kenara çekerek: ‘‘Tatlı bir angarya, ha? Kur yapmak sandığın kadar aptalca değilmiş belli ki.’’

Mösyö de Mussy adına konuşmaya gelen Maxime boş gözler ile bakınırken Renée: ‘‘Ricaların üzerine seni Louise’den kurtarmamak ile iyi yapmışım, diyorum. Siz ikiniz, hiç zaman kaybetmiyorsunuz.’’ dedi. Ardından sitem dolu: ‘‘Ancak yemek masasındaki samimiyetiniz uygunsuzdu.’’ diye ekledi.

Maxime gülerek:

‘‘Ah, o konuda… Birbirimize hikâyeler anlatıyorduk da. Başlarda görmezden geldiğim için komik bir kız olduğunu fark edememişim.’’

Renée’nin, yüzünü bir iffet düşkünü gibi kuşku dolu gözleri ile ekşiterek kendisini süzmesinin yersizliğine öfkelenen Maxime:

‘‘Sevgili üvey anneciğim, masanın altından kızın dizlerini çimdiklediğimi mi düşünüyorsunuz? Müstakbel nişanlıma nasıl davranacağımı bildiğimden şüpheniz olmasın, rica ediyorum. Sizinle paylaşmamı gerektiren daha ciddi bir konu var. Bakın, dinliyorsunuz değil mi?’’ dedi ve Renée’nin dikkatini çekmeyi başarınca sesini alçaltarak: ‘‘Mösyö de Mussy perişan hâlde olduğunu iletti az evvel bana. Aranızdaki sorunu onarmak benim işim değil; ancak biliyorsunuz, kendisini kolejden tanıyorum ve gerçekten çaresiz göründüğü için sizinle konuşacağıma dair söz verdim.’’ diye ekledi.

Anlaması güç bir yüz ifadesi takınarak sessizliğini sürdüren kadına, duraksayarak:

‘‘Cevap vermeyecek misiniz? Önemli değil, ben görevimi yerine getirdim. Dilediğinizi yapabilirsiniz ancak bir kez daha zalimliğinizi kanıtladınız. Zavallı adam için üzülüyorum. Yerinizde olsam en azından onunla kibarca konuşurdum.’’

Yavaş adımlarla aralarında ilerlediği konuklar ile el sıkışmaya devam ederken gözlerini genç adama çevirerek:

‘‘Mösyö de Mussy’e kendisini sıkıcı bulduğumu iletin.’’ dedi.

Maxime şaşkınlıktan olduğu yerde kalakalmış, sessizce gülümsüyordu. Duyduklarını Mösyö de Mussy ile paylaşmaya çekinen Maxime, büyük salonda turlamaya başladı. Önceki gecelerden farksız bu harikulade sıradan gece, artık sona yaklaşıyordu. Saat neredeyse gece yarısı olmuş, konuklar birer birer konaktan ayrılıyordu. Canı sıkkın izlenimi ile yatağa girmek istemeyen Maxime, Louise’i aramaya karar vermişti.

Ana kapıya doğru ilerlerken holde güzeller güzeli Madam Michelin, kocası ihtiyatla kendisini mavi ve pembe renkli mantosuna sarmaladığı sırada: ‘‘O büyüleyici idi, büyüleyici… Yemek boyunca senden bahsettik. Bakan ile mutlaka konuşacak. Yalnız, bu işlerle artık o ilgilenmiyormuş.’’ dedi. Yanlarında bir uşağın muazzam kürk mantosunu giymesine yardım ettiği Baron Gouraud’yu göz ucuyla işaret ettikten sonra Madam Michelin, şimdi de çenesinin altındaki başlığının kurdelesini bağlayan kocasına: ‘‘İşte, tüm olan bitene şahit olan yaşlı adam bu. Bakanlıkta dilediğini yaptırabilir. Yarın da Mareuiller’de şansımızı deneyeceğiz.’’ diye fısıldadı. Mösyö Michelin gülümsüyordu. Karısına, kollarında taşıdığı kırılgan ve değerli bir antika hassasiyeti ile eşlik ediyordu. Louise’in holde olmadığına emin olduktan sonra Maxime, doğruca küçük salona gitti. İşte oradaydı; yalnız başına, geceyi tütün odasında siyasiler ile geçirmek zorunda olan babasını bekliyordu. Gecenin gözde hanımlarından Markiz ve Madam Haffner çıkmış; bazı görevlilerin eşlerine, hayvanlara ne kadar düşkün olduğunu anlatan Madam Sidonie’den başkası kalmamıştı. Louise yüksek sesle: ‘‘Ah, işte buradasın. Geç şuraya otur ve bana babamın nerede uyuyakaldığını söyle. Rüyasında odasında olduğunu görüyor olmalı…’’ dedi. Maxime, genç kızın söylediklerini onaylarken yanlarından geçen iki genç adamın kahkahası yemek masasını aratmıyordu. İskemlede oturmuş Louise’in ellerini tutan Maxime, bir okul arkadaşı ile şakalaşır gibi eğleniyordu. Kırmızı puantiyeli beyaz fuları ve küçücük göğüslerini sıkıştıran yüksek kesim korsesinin içinde, çirkin ve cingöz bir çocuğun yüzü ile kız kılığına girmiş bir oğlanı anımsatsa da Maxime ile gülüşürlerken hiç çekinmeden narin kolları ve çarpık bedeni bir kadının yalnızlığına bürünür; masum gözleri ışıldardı. Dünyanın geri kalanından çok uzakta olduklarını zannederek seranın ortasında yarı gizlenerek oturmuş kendilerini izleyen Renée’yi fark etmeksizin yeniden kahkahalara boğulmuşlardı.

Maxime ve Louise’in yürüdüğü küçük patikanın manzarası karşısında Renée, bir çalının arkasında hayretle durdu. Seranın ince demir sütunlarla desteklenen, kubbeli bir kilisenin nefi gibi olan cam çatısı; çevrenin zengin bitki örtüsünü, yaprakların oluşturduğu dev yığını ve koca koca açan yeşillikleri sergiliyordu. Ortada, yer hizasındaki oval bir havzada sıcak ülkelerin tüm su florasında bulunan gizemli ve yeşilimtırak su bitkileri yaşıyordu. Alacalı yeşil çizgileri ile tek çenekli palmiyeler, tepesi kesilmiş devasa bir sütuna benzeyen anıtsal bir kuşak gibi çeşmenin etrafını sarıyordu. Her iki uçta koca devetabanları, tekinsiz çalı çırpılarını havzanın üzerine kaldırmış; kuru ve aşınmış gövdeleri hasta bir yılan gibi büküldüğünde balıkçı ağına benzeyen kökleri havada asılı kalıyordu. Pandanlar; kenara yakın bir yerde beyaz çizgili, kılıç inceliğinde, dikenli ve Malezya hançerleri gibi sivri uçlu yeşilimsi yapraklar serpiştiriyordu. Uyuklayan suyun ılık yüzeyinin sıcaklığında nilüferler, güzel pembe taç yapraklarını açarken; dev nilüferler püstüller ile kaplı devasa bir kurbağa sırtı gibi görünen yuvarlak cüzzamlı yapraklarını dümdüz yüzdürüyordu.

Havzanın çevresini koca süs yosunları sarmıştı. Bu cüce eğrelti otu, alabildiğine yeşilliği ile sık dokuma bir halı gibi seriliydi. Dairesel patikanın ilerisinde dört devasa ağaç kümesi kubbeye yükseliyordu. Palmiyelerin koca bir yelpazeyi andıran yaprakları, tüm zarafeti ile göğün bucaksız mavi yolculuğunda salınıyor; büyük Hindistan bambuları, dümdüz uzayan cılız bedenlerine hapsettikleri hafif yağmurlar atıştırıyor; gezgin palmiyeler, devasa Çin paravanları gibi yapraklarını iki yana yayıyor; meyvelerini açmış bir muz ağacı, iki âşığın birbirine sokulup rahatça gölgesinde dinlenebilecekleri uzun yassı yaprakları ile dört bir yana uzanıyordu. Köşelerdeki deforme olmuş çöl mumları, dikenli yapraklarını sarmış korkunç urlardan zehir sızdırıyordu. Kızlık kılı eğrelti otları narin dantel işlemeleri gibi ince yaprakları ile toprağın üzerini örterken ağaç eğreltiler, bir altıgen şeklinde yukarı doğru sivrilen nizami dalları ile devasa bir tatlı için özel olarak tasarlanmış porselen bir tatlı tabağını andırıyordu. Az ileride, gösterişli kırmızı ve yeşil renginde benekli gövde yaprakları ile begonyalar; yeşil damarlı beyaz renkte tuhaf bir biçimde yaşayan, koca bir kelebek kanadını andıran mızrak ucu yaprakları koyu ya da solgun ışıltısı ile sağlıksız çalıların etrafını kuşatıyordu.

Çalılığın arkasında daha dar ikinci bir patika, seranın çevresini turluyordu. Kadife kadar yumuşak dua çiçekleri, mor çanlarla bardak menekşeleri ve kör bıçak gibi yaprakları ile ejderha ağaçları; seranın yakacak borularını biraz olsun gizliyordu. Bu kış bahçesinin en göz alıcı yanı, her köşesini yemyeşil kalın sarmaşık perdelerinin gizlediği çardaklardı. Civardaki balta girmemiş ormancıklar, kemerli tavandan süzülen kordon püskülleri gibi pervasız bir sıçrama ile aşılmaz gövdelerine uzanan yapraklardan surlar inşa etmişti. Olgunlaşmış kabuğundan keskin bir koku yayan bir vanilya sapı, yosunla kaplı sundurmanın yuvarlağı boyunca koşuyor; balık otları sütunları minik yaprakları ile kaplıyor; kırmızı salkımlı orkideler ve kurşunlu ağaçların boncuk kolyeler gibi asılı duran çiçekleri, süzülerek uçsuz bucaksız yeşilliğin karanlığında daha da derinlere ilerleyen engerekler gibi birbirlerine dolanıyordu.

Çalıların arasında, gelişigüzel yerleştirilmiş kemerin altında; tel zincirlerden sarkan, içi orkideler ve bir sakatın eğri uzvunu andıran çarpık dalları her yana yayılmış tuhaf mevsim bitkileri ile dolu sepetler asılıydı. Topuğu bir yusufçuk kanadı ile bezenmiş eşsiz bir terliği andıran venüsçarığı çiçeği; inanılmaz kokusu ile kedi kuyruğu orkidesi ve nekahet hâlindeki bir hastanın boğazından yükselen kötü nefes gibi çok uzaktan duyulabilen güçlü, keskin kokusu ve solgun, alacalı çiçekleri ile bir başka orkide türü daha vardı. Bunların yanı sıra patikanın en göze çarpan detayı, seranın bir cephesini tümüyle devasa bir yeşillik ve çiçekler ile kaplayan koca Çin ebegümecisiydi. Bu koca ebegümecinin mor çiçekleri yalnızca birkaç saat yaşasa da durmadan kendisini yeniler; bu yenilenme, devasa bir Messaline’in doyumsuz kadınların yumuşak ve ıslak kırmızı dudaklarına kondurduğu acımasız öpücüğün ardından gülümsemelerine ve kanamalarından yeniden doğuşuna benzer.

Havzanın yanında duran Renée, bu yemyeşil ihtişamın ortasında titriyordu. Arkasında bir granit bloğun üzerine çömelmiş, başı akvaryuma dönük, büyük siyah bir mermerden ciddi ve zalim yüz ifadesi ile sfenks heykeli; parlak kalçaları ile bu ateş topraklarının karanlık anıtı gibiydi. O anda buzlu cam kürelerinden yapraklara parlak bir ışık yansıyordu. Boyunlarını geriye atmış kahkahalarla gülen kadın heykelleri, çalıların arasında yüzlerine düşen gölge lekelerine inat bembeyaz duruyordu. Havzanın derin, durgun suyunda garip ışık oyunları belirsiz şekillerde yeşilimsi mavi yüzeyde yaratık tasvirleri çiziyordu. Gezgin palmiyesinin pürüzsüz, latanyaların cilalı yelpaze yapraklarından göz kamaştıran beyaz ışıklar süzülürken; eğrelti otlarının dantellerinden ışık, bir yağmur damlası gibi düşüyordu. Daha yukarıda, uzun palmiyelerin karanlık tepelerine cam tavanın yansıması vuruyordu. Sarmaşıktan çarşaflar altında çardakların her yanı, uyuyan sürüngenlerin inleri gibi karanlığa boğuluyordu.

Parlak ışıkların altında Renée, uzaktan Louis ve Maxime’i seyrederken derin düşüncelere dalmıştı. Boulogne Ormanı’nın serin sokaklarında süzülen düş artık alaca karanlığın gri cazibesi değildi. Düşünceleri artık sıradan çalılık ve yeşillikler boyu burjuva ailelerin pazar yemeklerine gittiği faytonların tırıslarında sallanmıyordu. Şimdi saydam, keskin bir arzu ile doluydu. Tropiklerin ateşli öz suyunun fokurdadığı bu kapalı neftte; eşi benzeri görülmemiş bir aşk, bir zevk ihtiyacı dalgalanıyordu. Genç kadın, bu devasa gövdelerin kara yeşillikleri ve ateş denizinin yakıcı yatağını meydana getiren dünyanın var oluşunda kendisini kaybetmişti; ormanı büyümesi için besleyen uzuvların yangınında, bitki yığınlarından baş döndürücü korkunç bir koku yayıldı. Ayaklarının dibinde köklerinden gelen öz sudan kıvam alan havzanın ılık suyunda tüten buharı, Renée’nin omuzlarına nemden bir pelerin giydiriyor; bir elin dokunuşu gibi tenini ısıtan bir sis gezdiriyordu. Başının üzerinde salınan palmiye yapraklarının güzel kokularını duyumsuyordu. Renée’yi; boğucu sıcaklıktan, kör edici parlak ışıklardan, yaprakların arasından somurtan ya da gülücükler saçan yüzler gibi kafa karıştıran çiçek buketlerinden daha çok kokular yoruyordu. Tarifi güç keskin, heyecan verici, iz bırakan; insan terinden, kadın soluğundan, saç tellerinden, neredeyse bir insanı bayıltacak ılık ve yavan esintilerden yayılan binlerce farklı koku; haşin, zehirli ve vebalı bir koku ile karışmıştı. Bu tuhaf koku senfonisinin ortasında tek bir koku, vanilyanın tatlılığını ve orkidenin keskinliğini bastırarak sürekli geri dönüyordu. İnsani, iliklere dek nüfuz eden, haz dolu bir koku; yeni evli bir çiftin yatak odasından gündüzleri sıvışan aşkın kokusu…