Скандинавия мифологиясе

Шул вакытта Аслар Фенрирны бәйләп куярга булалар. Бер ай буе баш ватканнан соң, ниһаять Фенрирны тотып торырлык (алар уйлавынча) богау ясыйлар. Бу богау Лединг дип атала һәм дөньяда иң калыны булып санала. Аллалар моны бүре баласына алып киләләр дә әйтәләр:

– Син үстең инде, Фенрир. Сиңа үзеңнең көчеңне сынап карарга вакыт җитте. Менә бу богауны өзеп ташласаң, син безнең белән Асгардта яшәргә лаек.

Фенрир Ледингны җентекләп карый да әйтә:

– Яхшы, кидерегез муеныма богауны.

Канәгать Аслар, шундук аның теләген кабул итеп, аңа богау кидерәләр.

– Хәзер читкәрәк китеп торыгыз, – ди бүре баласы.

Шулай итеп Фенрир, бераз күтәрелеп, башын селкетеп ала да, һәм Лединг, шундук өзелеп, кисәкләргә тарала.

– Менә күрәсезме, мин сезнең белән яшәргә лаек, – дип әйтә Фенрир горур итеп.

– Әйе Фенрир, син безнең арабызда яшәргә лаек, – дип җавап бирәләр курыккан Аслар, бер-берсенә каранып. Һәм тизрәк икенче богау ясарга китәләр.

Бу юлы алар өч ай буе эшлиләр, һәм алар ясаган богау, Дромми, Ледингтан өч тапкыр калынрак булып чыга.

– Монысын инде ул өзә алмас, – дип шатланып Аслар богауны бүре баласына алып китәләр.

Әмма Фенрир аларны сәламләү нияте белән торгач, аллаларның сөенече шундук юкка чыга, чөнки бүре баласының сырты инде Вальгалла түбәсеннән калкып тора иде.

Дроммины күргәч, Фенрир аны, Ледингны караган кебек, игътибар белән карап чыга.

– Сезнең яңа богавыгыз элеккесеннән тагын да калынрак, әмма минем көчем дә артты һәм мин зур теләк белән аны сынап карыйм.

Һәм ул аллаларга муенын суза. Аслар аңа богау кидереп тә өлгерми, Фенрир башын бераз читкә боруы була, богау шундук өзелеп җиргә коела.

Коточкыч хәлдән гаҗәпкә калган аллалар янә киңәшмәгә җыелалар.

– Безгә өченче богауны ясаудан мәгънә юк, – диләр алар. Без аны ясаганчы, Фенрир тагын да зуррак үсәчәк һәм аны да шулай ук җиңел өзәчәк.

– Ярый, алайса гномнардан ярдәм сорыйк, – ди Один. Бәлки алар без булдырмаган әйберне җиренә җиткерерләр.

Шулай итеп Асларның хәбәр йөртүчесен Скирнирны Свартальфхеймга җибәрәләр.

Одинның йомышын ишеткәч, гномнар озак кына богауны кайсы металлдан ясарга микән дип киңәшләшәләр. Шуннан соң иң өлкәне әйтә:

– Без аны металлдан түгел, ә тауларның тамырларыннан, песи адымнарының тавышыннан, хатын-кызлар сакалыннан, кошларның төкерегеннән, балыкларның тавышыннан һәм аюларның сеңереннән ясарбыз һәм, минем уйлавымча, мондый богауны хәтта Фенрир да өзә алмас.

Шулай булды да, ике айдан соң Скирнир аллаларга өлкән гном киңәше белән эшләнгән Глейпнир дигән богау алып килә. Шуннан бирле песи адымнары хәзер тавышсыз, хатын-кызлар–сакалсыз, тауларның тамырлары юк, кошларның – төкереге, аюларның – сеңере, ә балыкларның – тавышы.

Аслар Глейпнирны беренче тапкыр күргәч, бик гаҗәпләнәләр. Бу богау кулдан да юанрак түгел, ефәк шикелле йомшак, әмма аны ныграк тарткан саен, ул чыдамлырак була. Хәзер инде аны Фенрирга кидерергә генә кала. Ләкин аллалар башта аны беркемгә дә зыян китермәсен өчен, дөнья диңгезендә урнашкан Лингви утравына алып барырга булалар.

– Син соңгы һәм иң мөһим сынау алырга тиешсең. Әгәр булдырсаң, синең даның бөтен дөньяга таралачак, әмма моның өчен син безнең белән барырга тиеш.

– Мин әзер, – дип ризалаша Фенрир.

Әмма Аслар аны утрауга алып килгәч һәм богауны аңа ябарга дигәндә, Фенрир ачулы итеп тешләрен ыржайта.

– Бу богау шундый нечкә, әгәр ул тылсымлы түгел икән, аны өзү берни дә тормый. Әгәр ул тылсымлы булса, минем көчемә карамастан, мин аны бәлки өзә дә алмам, – ди Фенрир. Димәк, я мин бернинди данга да ия булмыйм, я мин сезнең тоткыныгызга әйләнәм.

– Син ялгышасың, Фенрир, – дип каршы килә Один. Әгәр син безнең богауны өзә алмыйсың икән, димәк син көчсез, һәм безгә синнән куркырга кирәкми һәм без сине азат итәбез. Әгәр син аны өзсәң, син берни дә югалтмыйсың.

– Сәер әйберләр сөйлисең син, – дип көлеп куя бүре баласы. Яхшы, мин сезгә рөхсәт итәм, ләкин сезнең берегез залог итеп минем авызга уң кулын куйсын.

Аслар башларын ияләр, әмма Тюр гына куркусыз алга чыга.

– Мин риза, – ди ул һәм кулын Фенрирның авызына тыга.

Теге сак итеп кенә үзенең үткен тешләре белән аны кыса.

– Ә хәзер миңа богауны кидерегез, – ди ул тыныч кына.

Аллалар иркен сулап куялар, ләкин Тюрга куркынычлык белән карыйлар. Бүре баласының муенына Глейпнир салалар, ә икенче ягы алдан кыяга беркетелгән була. Фенрир башын селкетеп ала, аннары богауны бөтен көченә тартып-сузып карый, ләкин гаҗәп богау өзелми.

– Юк, – ниһаять яртылай буылган Фенрир карлыккан тавыш белән, – мин моны өзә алмыйм, азат итегез мине! – ди.

Аслар урыныннан да кузгалмый.

– Ә, шулаймы, димәк, сез мине алдадыгыз! – ярсулы ырылдый Фенрир.

Бер хәрәкәт белән Тюрның кулын тешләп өзеп, калган Асларга ташлана. Каршысына Хеймдалль чыгып, авызына кылыч чәнчеп куя. Шулай итеп Фенрир авызын яба алмыйча кала.

Берәүләр Тюрның кулын бәйләп калалар, калганнар Фенрир бәйләнгән кыя ташны алып, аларны тирән итеп җир астына төшерәләр. Хәзер дә бу куркыныч бүре анда яши, үсә, көч җыя һәм норналарның алдан әйткәнен көтеп ята.

Шулай итеп Аслар озак вакытка Локиның балаларыннан котылалар.

Сифның чәчләре

Инде әйтеп кителгәнчә, Торның хатыны, уңдырыш алиһәсе Сиф, гүзәллеге белән Фрейадан гына калыша иде, әмма искитәрлек чәчләре белән Сиф даны бөтен дөньяга таралган була. Алга таба моның турында тулырак сөйләп китәрбез.

Борын заманда Сифның озын сары чәчләре булган. Ул алар белән бик горурланган, ләкин бервакыт Локи, Торга көнчелек итеп, Сиф йоклаганда, аның булмәсенә кереп, алиһәнең чәчләрен кисеп ташлаган. Хәйләкәр алла әле ерак китмәгән була, Сиф шундук уянып, чәчләренең юклыгын аңлап, Торны чакыра башлый. Тор җитез генә килеп җитә дә, хатынын күргәч, гаҗәпләнүеннән таңга кала. Ләкин озакламый эшнең нәрсәдә икәнен белеп, гаҗәпләнүе ярсуга әйләнә. Тор мондый усал шаяртуның кем тарафыннан эшләнгәнен сизеп, Локины эзләргә китә.

Үзенең шаяруы белән бик канәгать булып, Локи, Ротатёск тиененең сикерүләрен карап, тыныч кына Лерад агачы астында утыра иде. Берзаман кинәт кенә аның алдында баһадир Асның сыны пәйда була.

–Үлемгә әзерлән, Локи, – дип яңгырый ул.

– Кызган мине, Тор! – дип үтенә Локи. – Зинһар кызган, мин барысын да кире кайтарам, – ди.

– Син алдыйсын, ялганчы! Ничек син аңа чәчләрен кайтара аласын? – дип каршы килә Тор.

– Мин хәзер үк гномнарга китәм, – ди Локи. Син бит беләсең, алар бик яхшы әйберләр ясыйлар. Алар чәчләр дә ясый алачак, хәтта чиста алтыннан. Ант итәм!

Тор белә иде: хәтта үтә ялганчы Локи да антын бозарга батырчылык итмәячәк. Шуңа күрә ачуын тыеп, хәйләкәр алланы җибәрергә була.

Локи, канәгать булып, гномнар иленә юнәлә.

Бу җир астында яшәүче халык арасында күп кенә күренекле осталар бар иде, әмма алар арасында бертуган Ивальдилар дан тота. Локи нәкъ шуларга юл тотарга була. Аның йомышын ишеткәч, бертуган гномнар бик сөенәләр. Алар инде күптәннән аллаларга үзләренең искиткеч осталыкларын күрсәтергә ашкыналар иде. Шулай итеп, алар шундук эшкә керешәләр. Бер сәгать тә үтми, Сиф өчен чәчләр инде әзер була. Озын һәм калын алар пәрәвездән дә юкарак иде. Иң гаҗәеп нәрсә шунда: аларны башка кую белән, алар шундук аңа ялганып үсә башлыйлар, әйтерсең лә чын чәчләр, гәрчә алтыннан булсалар да.

Җиңел сулап куеп, Локи аларны инде Торга китереп бирмәкче була, ләкин аны гномнарның берсе туктата.

–Көт әле бераз, без әле эшебезне бетермәдек, – ди ул.

Локи кала, ә өлгер гномнар тагын үзләренең кечкенә чүкечләре белән шакылдата башлыйлар. Бераздан алар озын, затлы рәсем белән капланган сөңге һәм кораб ясап чыгаралар. Сөңге Гунгнир дип атала. Аның тылсымлы үзенчәлеге бар: ул бер ялгышсыз теләсә кая тия ала, хәтта иң нык калканнарны, кылычларны вата ала. Аннан да искитәрлек “Скидбладнир” исемле кораб иде. Ул кайсы якка йөзеп барса да, җил һәрвакыт аның уңаена исә. “Скидбладнир” дөньяда иң зур кораб, ләкин шул ук вакытта ул шундый җыйнак булып җыелган, хәтта аны куенга тыгып була.

Корабны, сөңгене һәм чәчләрне алып, бертуган Ивальдиларның өлкәне, боларны Локига биреп, болай ди:

–Бу әйберләр – бездән аллаларга бүләк. Син аларны Асгардка илт һәм сөңгене – Одинга, корабны – Фрейрга, ә чәчләрне Торга бир.

Локи гномнарга рәхмәт әйтеп, бүләкләрне ала да һәм, шатланып, өенә кайтып китә. Инде җир асты иленең чигенә җиткәндә генә, кинәт бер тау куышында гном Брок һәм абыйсы Синдрины күрә һәм аларны үртәмәкче була.

– Әй, сез, булдыксыз осталар! – дип кычкыра ул. – Карагыз бу затлы әйберләргә, менә ничек эшләргә кирәк, үрнәк алыгыз…

Гном Синдри оста һәм тәҗрибәле иде. Ул игътибар белән чәчләрне, корабны һәм сөңгене карый да әйтә:

– Сүз юк, алар яхшы эшләнгән, ләкин мин тагын да әйбәтрәк нәрсә ясый алам.

– Син бары тик мескен мактанчык! – ди Локи. Синең осталыгың Ивальдиларныкына тиң түгел! Башымны синең башыңа каршы бәхәскә куям, син бу затлы әйберләрдән яхшырак нәрсә ясый алмыйсың.

– Ярый, – дип тыныч җавап бирә Синдри, – безнең башларны бәхәскә куйыйк. Ләкин кисәтеп куям, син үзеңнең башыңны югалтачаксың. Ә хәзер көтеп тор, белерсең минем нинди “мактанчык” икәнемне.

Бу сүзләр белән Синдри тау куышында булган үзенең һөнәрханәсенә керә дә учакка алтын кисәге куя. Һәм үзенең абыйсына тимерче күреген бертуктаусыз өрдертеп торырга куша.

– Исеңдә тот: әгәр бер мизгелгә генә туктасаң, эш харап була, – ди ул Брокка һәм чыгып китә.

Шул арада Локи инде үзенең ни кылганына үкенә башлый, һәм ничек кенә булмасын, Синдрига җиңәргә комачауларга була. Ул чебенгә әверелә һәм Брокның йөзенә кунып, аны кытыклый башлый. Брок чыраен сыта, башын селкетә, ләкин эшен калдырмый. Озакламый һөнәрханәгә Синдри килә, һәм Локи үзенең гадәттәге кыяфәтенә керә.

– Әзер, – ди Синдри. Ул тимерче учагына килеп, аннан алтын йөзек чыгара. Моннан да матуррак йөзекне Локиның күргәне булмаган иде. Бу йөзек Драупнир, – дип дәвам итә Синдри. – Моны кигән затка ул һәр тугыз көн саен сигез шундый ук йөзек барлыкка китерәчәк.

– Шактый яхшы эшләнгән, – ди Локи, – ләкин Ивальдиларның кораб белән сөңгесе тагын да яхшырак.

Синдри берни дә җавап бирми. Ул тимерче учагына иске дуңгыз тиресен салып, абыйсына эшен туктатмаска дигән боерыгын кабатлап, чыгып китә. Локи кабаттан чебенгә әйләнеп, тагын да катырак Брокның башын, муенын, битләрен тешләргә һәм кытыкларга керешә. Брок кысла кебек кып-кызыл була.

Ул тиргә бата һәм, кулын күтәреп, бәйләнчек чебенне куудан көчкә тыелып кала. Ниһаять, чыдар хәле калмаган дигәндә, һөнәрханәгә Синдри керә, һәм аның каршысына тимерче учагыннан алтын йонлы зур кабан килеп чыга.

– Бу – Гулинн-бурсти кабан дуңгызы, – ди гном. – Ул Одинның сигез аяклы айгыры кебек җитез, һәм үзенең җайдагын урманнар, диңгезләр, таулар аша шома юлдан барган шикелле җиңел алып бара ала.

– Яхшы кабан дуңгызы, – ди Локи, – ләкин Гунгнир сөңгесе яхшырак.

Синдри хәзер дә берни җавап бирми. Ул тимерче учагына зур тимер кисәге сала да, тагын абыйсын берүзен калдырып, чыгып китә. Локи, үзенең башына куркыныч янавын сизеп, чебен килеш Брокка тагын да ачурак ташлана. Ул, аның нәкъ күзенә кунып, бик каты тешли башлый. Брок авыртудан кычкырып җибәрә. Түзә алмыйча, Брок, эшен ташлап, күзенә тотына. Ләкин шул ук минутта ишектә Синдри күренә. Ул, тиз генә тимерче учагына барып, аннан авыр зур тимер чүкеч чыгара.

– Бу Мйольнир дигән чүкеч, – ди гном Локига. – Дөньяда аның сугуына чыдый торган әйбер юк, ә цельгә тигәч, ул кире хуҗасына кайта. Әйт инде хәзер, Ивальдилар ясаган кайсы әйбер моңа тиң?

– Аллаларга барып сорыйк. Алар кем җиңгәнен хәл итсен, – ди Локи.

Синдри ризалаша. Ул – чүкечне, йөзекне һәм кабан дуңгызын, ә Локи чәчләрне, сөңгене һәм корабны ала да, икәү юлга чыгалар.

Берничә сәгатьтән соң алар Урд чишмәсенә киләләр. Аның янында аллалар хөкем чыгара торган булган. Локи белән Синдри бер калкулык башында Один, Фрейр һәм Торны күрәләр. Локи, алга чыгып, Одинга – Гунгнир сөңгесе, Фрейрга – “Скидбладнир” корабы, ә Торга – Сиф өчен алтын чәчләр бирә. Аннары аллалар каршына Синдри килә. Ул Локи белән бәхәстә булганын сөйли һәм Одинга – Драупнир йөзеге, Фрейрга – Гуллин-бурсти кабан дуңгызы, ә Торга – Мйольнир чүкече тапшыра. Аллалар озак киңәшләшми. Алар бердәм рәвештә Мйольнирны албастыларга каршы иң яхшы сугыш коралы дип игълан итәләр һәм шулай итеп Синдрины җиңүче итеп таныйлар.

– Башың белән саубуллаш, Локи, – ди гном канәгатьләнеп. Хәзер мин аны кисеп ташлыйм.

– Башта мине куып тот, ә моның өчен миннән тизрәк йөгерергә кирәк, – ди Локи көлеп.

Шулай дип Локи үзенең канатлы сандалларын киеп, җил кебек юк була.

– Бу дөрес түгел, – дип кычкыра Синдри. – Тот аны, Тор. Ул миңа башын оттырды һәм миңа аны бирергә тиеш.

Дөреслек Синдри ягында иде, һәм Тор Локиның артыннан куа китә. Локи ничек кенә тиз чапмасын, Тор аны куып тота. Ярты сәгать тә үтми, Тор Локины үзе артыннан өстерәп алып килә.

– Хәзер син миннән кача алмассың! – дип сөенеп кычкыра Синдри, качкынга таба пычак белән килеп.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.