Выхаванкі князёў Чартарыскіх з-пад Ліды

Тым не менш, відочна, Крашэўскі карыстаўся гэтымі мемуарамі калі пісаў сваю шматтомную «Польшчу пад час трох разбораў…» (Józef Ignacy Kraszewski. Polska w czasie trzech rozbiorow, 1772—1799).

17

Polski Słownik Biograficzny. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, 1977. T. XXII. S. 539.; Русский биографический словарь под ред. А. А. Половцова. М. 1910. Т. 15. С. 61.

18

Reymont Władysław. Ostatni Sejm Rzeczypospolitej. Warszawa, 1913. S. 48, 185.

19

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego. Warszawa. 1890. Т. 11. S. 561.

20

Пацюпа Юры. Tahafut al-Tahafut // Arche. 2006. №4. С. 205.

21

Narbutt Teodor. Dzieje starożytne narodu litewskiego. Wilno, 1839. T. 5, S. 491. // «Ostrow w powiecie Lidzkim, na zachód Lidy niedaleko Myta, za lewym brzegiem rzeki Dzitwy, niegdyś ogromna majętność skarbu litewskiego, gdzie były pałace obszerne, jak dotąd fundamenta i sklepy przekonywają, ogrod owocowy miał zawierać w sobie 9 morgów przestrzeni, pod ostatnie czasy należała do Tadeusza Narbutta, Podkomorzego Lidzkiego. Dziś w zdrobnieniu przez exdywizye jest niewielkim folwarkiem…».

22

Kurczewski J. Biskupstwo Wileńskie. Wilno, 1912. S. 486.

23

Гл: Лаўрэш Леанід. Месца заключэння Востраўскага пагаднення 1392 г. // Гістарычны альманах. 2007. Т. 13. С. 109—118.

24

Narbutt Miron Bronisław. Lida i Lidziane. // Ziemia Lidzka. 1997. №26—27.

25

Dembowski Leon. Moje wspomnienia. 1898. Petersburg. T. I. S. 8—9.

26

Polski Słownik Biograficzny. T. XXII. S. 539.

27

Цыт па: Gabriela Pauszer-Klonowska. Pani na Puławach. Warszawa, 1978. S. 10.

28

Там жа. S. 11.

29

Ізабэла Любамірская з Чартарыскіх (1733 ці 1736—1816) – арыстакратка, мецэнатка і калекцыянерка твораў мастацтва эпохі ракако. Сястра Адама Казіміра Чартарыскага. Ва ўласнасці Ізабелы Любамірскай знаходзіліся варшаўскія палацы ў Вілянуве, Урсынаве і «Mon Coteau» (фр. «Мае ўзгоркі») ў Мокатуве. Яна паклала краевугольны камень у будынак Нацыянальнага тэатра ў Варшаве. Была адна з самых вядомых жанчын Рэчы Паспалітай XVIII ст., прымала актыўны ўдзел у палітыцы свайго часу.

30

Adam Jerzy Czartoryski. Pamiętniki i memoriały polityczne 1776—1809. Warszawa. 1986. S. 78—79.

31

Gabriela Pauszer-Klonowska. Pani na Puławach, S. 11—16.

32

Рапнін Мікалай Васілевіч (1734—1801), расійскі ваенны i дзяржаўны дзеяч, генерал—фельдмаршал (1796 г.), князь.

33

Marian Dziewanowski. Książę wielkich nadziei: Biografia księcia Adama Czartoryskiego. Wrocław, 1998. S. 20—24.

34

Gabriela Pauszer-Klonowska, Pani na Puławach, S. 65—66.

35

Віленскі каралеўскі астраном Марцін Пачобут-Адляніцкі нават вылучыў новае сузор'е: Цялец Панятоўскага («Taurus Poniatovii», або «Taureau royal de Poniatowski», назва сузор'я паходзіць ад герба караля) па суседстве са Шчытом Сабескага. Цялец Панятоўскага размяшчаўся паміж сузор'ямі Змеяносца i Арла i ўключаў V-падобную групу зорак. Пачобут лічыў iх падобнымі на зорны збор Гіяды ў сузор’i Цялец, што i дало астранамічную падставу да вылучэння на небе сузор'я з такой назвай. Гэты падарунак вучоны зрабіў свайму аўгусцейшаму патрону дзеля праслаўлення ягонага імя. Спачатку Цялец Панятоўскага прыжыўся на зорных картах, але пасля сузор’е было скасавана і не ўваходзіць у сучасны спіс сузор'яў. Аднак чатыры зоркі гэтага скасаванага сузор'я (66, 67, 68, 70 Oph (Змеяносец)) у сучасных зорных атласах адзначаны як адкрыты зорны збор (open clusters) Mel 186 (Cr 359). – гл. Лаўрэш Леанід. «I зорнае неба над галавой…»: Нарысы з гісторыі астраноміі. Мінск, 2013. С. 47—48.