Полная версия
Aləmdə səsim var mənim
SEYİD ƏZİM ŞİRVANİ
Aləmdə səsim var mənim
SEÇİLMİŞ
ƏSƏRLƏRİ
Kitab Klubu – 2015
1
Seyid Əzim Şirvani.
Aləmdə səsim var mənim. /Seçilmiş əsərləri/
Kitab Klubu, 2015, 472 səh.
Öz zəngin yaradıcılığı ilə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə
qızıl səhifələr əlavə edən Seyid Əzim Şirvaninin bədii irsi biri azərbaycanca, digəri isə farsca – iki böyük külliyyatdan ibarətdir. Azərbaycanca bəddi irsinin əsasını qəzəl janrı təşkil edir.
Kitabımıza Seyid Əzim Şirvani yaradıcılığının bir hissəsini daxil etmişik: qəzəllər, rübailər, qoşabeytlər, təkbeytlər, qitələr, tərkibbəndlər, müxəmməslər, müsəddəs, müstəzadlar, satiralar, müxtəlif şeirlər.
Şairin əsərlərində doğruçuluq, mərdlik, dostluq, yoldaşlıqda mətanət, çalışqanlıq, əzilənlərə kömək, insanlarla yaxşı rəftar və s. gözəl və nəcib sifətlərin tərbiyələndirilməsi həmin öyüdlərin əsas məzmununu təşkil edir.
ISBN 978-9952-8276-9-9
© “Kitab Klubu”, 2015
Kitabı bu nömrələrə zəng etməklə əldə edə bilərsiniz
www.kitabklubu.org (012) 4921238, (050) 4049113
Zəka Kitab Evi (012) 5990154, (050) 5190454
2
QƏZƏLLƏR
* * *
Ol ahu gözlü, deyirlər, bu gün şikarə gedib, Alıbdı səbrü qərarimi aşikarə, gedib.
Gedib şikarə bu gün ol qəzali-mişkinmu, Aparmayıb itini bilmirəm nə karə gedib.
Gəlir mənə bu qəmin hər dəqiqəsi bir ay, Bu gün o mah ki, bu şəhrdən kənarə gedib.
O şəh fərağı mənə rüx veribdi mat oldum, Vəziri-əql düşüb dərdə, ol səvarə gedib.
Bu gün mənim gözümə afitab tar gəlir,
O zülfi qarə günümü edibdi qarə, gedib.
Gedib o qaşı kaman qeyrilə şikarə bu gün, Xədəngi-hicri vurub xatirimə yarə, gedib.
Olubdu qaib o mahın behişt rüxsarı,
Salıbdı Seyyidini aşikarə narə, gedib.
3
* * *
Oldu sünbüllər xəcil zülfı-pərişanın görüb, Qönçələr qan oldular ləli-dürəfşanın görüb.
Yusifə zindan təmənna oldu mehrindən sənin, Aləmi-zərratdə çahi-zənəxdanın görüb.
Bağban hər gündə bir sərvin qopardır bağdən, Ta kim, ey ruhi-rəvan, sərvi-xuramanın görüb.
Guylər tək əşki-gülgunum olur hər yan rəvan, Əldə çövkan, ərsədə Rəxş üzrə cövlanın görüb.
Qoy ölüm, axır nəfəsdir, gəlmə nəşim üstə, ta Qeyrlər mərg etməsin xahiş, bu ehsanın görüb.
Zəxminə mərhəm təsəvvür etdi tiri-Rüstəmi, Əşkəbus, ey qaşı yay, sinəmdə peykanın görüb.
Qönçə tək yüz pirəhən çak etdi, ey gül, rəşkdən Seyyidi-xunincigər çaki-giribanın görüb.
4
* * *
Nə qədər gər ola bu çərxi-cəfacudə bəla, Olmaz ol qədr ki, var ol büti-bədxudə bəla.
Nə bəlalər gətirir başıma çeşmin, ya rəb, Nə qədər var imiş ol nərgisi-cadudə bəla.
Xətü xalü səri-zülfändən olub qan könlüm, Kim görübdür bu qədər ləşkəri-hindudə bəla.
Mərdümi-didələrim rəncədi əşk içrə müdam, Rəsmdir, kim ki qəriq olsa çəkər sudə bəla.
Ey könül, zülf ilə əbrusuna meyl etmə ki, var Çini-zülfündə xəta, ol xəmi-əbrudə bəla.
Tapacaqdır məni hər yerdə kim, olsam guya, Olmasam mən, qalacaqdır qəmü qayqudə bəla.
Görməmək yarı bəla, görməgi qeyr ilə bəla, Seyyida, düş, yıxıl öl, o da bəla, bu da bəla!
5
* * *
Çeşmində qəzəb yoxsa dili-zarım üçündür?
Qəhri o təbibin dili-bimarım üçündür?
Şadəm ki, salır qeyr məni yaduva hərdəm, Hərçənd ki, yad etməgi azarım üçündür.
Rüsvalığım oldu səbəbi-şöhrəti-dildar,
Tərki-vətən etdimsə əgər, yarım üçündür.
Hər gecə fəğanım yetişir gögdə hilalə,
Bu nalələr ol əxtəri-səyyarım üçündür.
Sən də gedibən ağla öz əhvaluva, Seyyid, Fəryadü fəğanım mənim öz yarım üçündür.
* * *
Zahida, ol sənəmin zülfi-çəlipasına bax,
Aç bəsirət gözüvü, nərgisi-şəhlasına bax.
Ayeyi-xəmr oxuyur, nəfini inkar qılır,
Tutduğu felini gör, verdigi mənasına bax.
Cənnətə getdi və ya duzəxə mürdə, nə qəmin, İrsinə dik gözüvü, külçəvü həlvasına bax.
İstəyir cənnəti zahid bu qədər hiylə ilə, Əbləhin fikrini gör, dildə təmənnasına bax.
Dili-divanə sevən can tək o zülfi-siyəhi, Başının şurini gör, eşqdə sövdasına bax.
Sanma bu Seyyidi sən əhli-cəhənnəm, vaiz, Neyləyirsən əməlin, dildə təmənnasına bax.
6
* * *
Vermənəm könlümü bir dilbərə bundan sonra, Olmanam aşiq o siminbərə bundan sonra.
Aldı iymanımı əldən, məni bidin elədi,
Aşina olmanam ol kafərə bundan sonra.
Oxşayır mahi-fələk çünki üzari-yarə,
Baxmanam mən bu məhi-ənvərə bundan sonra.
Badənin ləli-ləbi-dilbərə çün nisbəti var, Tökmənəm badəni mən sağərə bundan sonra.
Ənbərin zülfüvün ol qədr ziyanın deyərəm, Kimsə rəğbət eləməz ənbərə bundan sonra.
Dəxi ol sərvqədin kuyinə cənnət deyibən Gəzmənəm küçələri heyvərə bundan sonra.
Etmənəm zülfüvün ovsafını, şair deməsin O pəri Seyyidi-qəmpərvərə bundan sonra.
7
* * *
Görəsən kim nə imiş hörməti-səhbayə səbəb Ki, həram etdi bu can cövhərini Şahi-Ərəb.
Məstlikdir səbəbi-hürməti gər səhbanın, Qeyri-səhba dəxi bu məstligə çoxdu səbəb.
Var ümidim ki, nəsibi ola abi-kövsər,
Rəznişanlıqda ki, dehqan bu qədər çəkdi təəb.
Meyvəsi oxşamasaydı ləbinə dildarın,
Bağban əkməz idi bağdə bir nəxli-rütəb.
Ürəgim qan, sirişkim meyi-gülgunə dönər, Ləbi-innabinə hərdəm ki, dəgə mai-ənəb.
Udü səndəl nə gərək, nəkhəti-zülfän xoşdur, Gülrüxüm mən degiləm dəhrdə həmmali-hətəb.
Seyyida, qoymaz idi şaxi-gül üstə qədəmin, Bülbüli-məstdə olsaydı əgər rəsmi-ədəb.
8
* * *
Qəmzə peykanın çəkib hərdəm bizə, ey nuşləb, Bisəbəb qan tökmək istərsən, nədir axır səbəb?
Vaiza, meykəşlərə daim qəzəbdir adətin, Qorx o gündən kim, sənə piri-müğan eylər qəzəb.
Eşqdə bidərdlər eylər təəccüb halıma,
Yoxsa bu kişvərdə bir dərd əhli yoxdur, büləcəb.
Gözlərin, ey səngdil, sındırdı könlüm şişəsin, Məstlər bəzmində olmazmış müraati-ədəb.
Dəhr ara bir gül yetirdim, dərdi gülçin aqibət, Kamə yetdi bitəəb-əğyar, mən çəkdim təəb.
Gahü gər dil istəyir busə üzündən, vəchi var, Öz fəqirindir ki, quti-layəmut eylər tələb.
Mütriba, ləhni-hicaz ilə sürudun saz qıl, Ta Məhəmməd eşqinə Seyyid bu şəb etsin tərəb.
9
* * *
Gecə gördüm səni, ey afəti-dövran, yuxuda –
Ki, edərdin mənə yüz lütfi-firavan yuxuda.
Görmüşəm ləlüvi, lazımdı tökülsün qanım, Etibar olmaz əgərçi görələr qan yuxuda.
Zahirən abi-bəqayə yetəcək xəstə könül
Kim, bilibdir dəhənin sirrini pinhan yuxuda.
Nola ləlin görübən zövq ilə xəndan olsam, Rəsmdir şad olu hər kim ola giryan yuxuda.
Var ümidim ola cəmiyyəti-vəslin məqdur
Ki, qara zülfüvi göz gördü pərişan yuxuda.
Gecə gördükdə səfayi-rüxün, ey kəbeyi-hüsn.
Kaş olaydım, dolanıb başuva, qurban yuxuda.
Seyyidi-zar görüb vəslüvi bidar olmuş,
Bir gədadır ki, görüb özünü sultan yuxuda.
10
* * *
Bu naməni ki, yari-dilaram göndərib,
Canə sürur, könlümə aram göndərib.
Kafurə sehr ilə eləyib müşkdən rəqəm,
Sübh üzrə ya ki, nəqş qılıb şam göndərib.
Bu namə ilə canə verib sərfərazlıq,
Nakamü zar könlümə bir kam göndərib.
Öz aşiqi-şikəstədilü biqərarma,
Ol namə ilə bir neçə peyğam göndərib.
Bilmiş günüm fəraqı ilə qarə olduğun,
Dərdü qəmü fəraqə sərəncam göndərib.
Etmiş visalə Seyyidi-zarın ümidvar,
Öz mübtəlası könlünə aram göndərib.
11
* * *
Bu gələn kimdi ki, yüz vəlvələ Şirvanə salıb, Qülğülə, hüsnü onun, aləmi-imkanə salıb.
Qızarıb arizi-ali güli-tər tək meydən,
Açıban ruyini eşq əhlini yüz qanə salıb.
Kimdi bu arizi xurşidi-dirəxşan ki, bu gün Xunlər ləli-ləbi kuhi-Bədəxşanə salıb.
Bu əzizə neçə Yusiflər olub zarü əsir,
Hansının könlünü ol çahi-zənəxdanə salıb?
Dövri-ruyini tutub ləşkəri-xətti-siyəhi, Mürlər rəxnə, məgər, mülki-Süleymanə salıb!
Buna Mahmud deyim, bilməyirəm ya ki,
Əyaz Cəzbeyi-eşqini bu xatiri-sultanə salıb.
Görməmiş Seyyidi-sərgəştə o şəmi-hüsnü, Bu əcəbdir ki, özün atəşi-suzanə salıb.
12
* * *
Maşallah, bu gözəl kimdi ki, Şirvanə gəlib, Ləbini mürdeyi-sədsalə görüb canə gəlib.
Həmdlər xaliqi-bimislə ki, Şirvanı genə, Salmağa tazədən ol müğbəçə samanə gəlib.
Meydə yox ləli-ləbində olan asari-səfa, Sanma ki, gərdişə hərgiz belə peymanə gəlib.
Vərəqi-arizi-alm görüb ol lalə rüxün,
Bağ ara bülbüli-şeyda genə əfğanə gəlib.
Demərəm admı mən, bax səri-hər beytə bu gün, Bilisən Seyyid özün kimdi ki, Şirvanə gəlib.
* * *
Nə tutmuşsan, könül, qürbət diyarın, əzmi-Şirvan et, Tamaşayi-rüxi-yar ilə seyri-kuyi-canan et.
Nə olmuşsan giriftari-qəfəs, ey tayiri-qüdsi, Çıxıb bu damdən pərvaz qıl, seyri-gülüstan et.
Təəllüq aləmindən əl götür, təcrid qıl hasil, Məsiha tək məqamın xaneyi-xurşidi-rəxşan et.
Könül ver bir nigarə, fariq ol dünyavü üqbadən, Pərişanlıq binasın eylə viran, fikri-saman et.
Əgərçi çoxdu Şirvan içrə ziba şuxlər, Seyyid, Vəli sən canuvi şövq ilə İsmailə qurban et.
13
* * *
Ey könül, məscid yolun tərk et, rəhi-meyxanə tut.
Tutma əldə zahidin təsbihini, peymanə tut.
Zahidü məscid təmənnasın çox etmə, ey könül, Zahidi bir cüğd bil, həm məscidi viranə tut.
Xublər zülfındə görsən bu pərişan könlümü, Boynu bağlanmış onu, zəncirə bir divanə tut.
Ol məhi-namehriban istər ki, zülfün darasın, Sən götür ayinə ey gün, ey qəmər, sən şanə tut.
Can verib cananə, yan şəmi-rüxündən dilbərin, Gər kəmal istərsən ey dil, şiveyi-pərvanə tut.
Xublər eşqində gör imdi mənim rüsvalığım, Qisseyi-Fərhad ilə Məcnunu bir əfsanə tut.
Girmə sən məscidlərə namərd zahidlər kimi, Seyyida, meyxanədə peymanəni mərdanə tut.
14
* * *
Könül olubdu fərağında biqərar, ey dust, Neçin məni elədin zarü dilfikar, ey dust!
Ümid əlim üzülüb daməni-visalından,
Sənə bu növ degildim ümidvar, ey dust!
Binayi-taqətimi seyli-ğəm xərab etdi,
Bu qədr gözlərimi etmə əşkbar, ey dust!
Visaldə neçə gün xoş keçirdi əyyamım,
Həsəd apardı bizə çərxi-kəcmədar, ey dust!
Nə sən fəraqə səbəb olmusan, nə mən bais, Bu dərdə saldı bizi dövri-ruzigar, ey dust!
Səni vəfalı bilib eşqinə könül verdim,
Pəriliqalərə olmazmış etibar, ey dust!
Olar nə lütf idi, ey gülüzar, bu nə cəfa, Tərəhhüm et, məni öldürdü xar-xar, ey dust!
Səni qəsəm verirəm ol kərimi-zişənə,
Bəyan qıl mənə könlündə hər nə var, ey dust!
Fəda olum sənə, Seyyid sənin qulamındır, Bu qədr zillətə etmə onu düçar, ey dust!
15
* * *
Çıxır can cismdən, bir dəm yetir cananımı, ya rəb!
Görüb rüxsarını təslim edim bu canımı, ya rəb!
Görüb rüxsarını nəzr etmişəm kim, can edim qurban, Yetir yarı, qəbul eylə mənim qurbanımı, ya rəb!
Təni-zarımdan al ya, ey xuda, bu cani-naşadı, Mübəddəl qıl visali-yarə ya hicranımı, ya rəb!
Tənuri-pirəzəndən bədtər oldu çəşmi-xunpaşım, Cahan qərq oldu, sakit eylə bu tufanımı, ya rəb!
Tökəydi qanımı, azad olaydım dərdi-hicrandan, Gətir bir rəhmə ol bidadgər sultanımı, ya rəb!
Ümidim var kim, görsə fəğanım rəhm edə dilbər, Yetir ol mahi-bimehrə mənim əfğanımı, ya rəb!
Tutub xət ruyin, oldu fıtneyi-dövri-qəmər peyda, Xətadən hifz qıl bu Seyyidi-nalanımı, ya rəb!
16
* * *
Ey xəstə könül, əzmi-səri-kuyi-nigar et, Ol kuydə can nəqdini cananə nisar et.
Mahi-rüxi-canan xət ilə oldu siyəhgun,
Gün keçdi, könül, gəl dəxi fikri-şəbi-tar et.
Peymanəni smdırmaya ta səngi-həvadis,
Mey şişələrin dövrənə, ey dust, həsar et.
Cəhd et olasan vəsvəseyi-əqldən azad,
Məcnun kimi seyr etməgə səhrayə güzar et.
Məsciddə həsiri eləmə aləti-təzvir,
Mərdanə qədəh tut, bu riyadən dəxi ar et.
Mənzurun əgər aləm ara kəsbi-ziyadır,
Bir mahrüxün tut ətəgin, busi-kənar et.
Ey Seyyid, əgər həşt-behişt isə muradın Aləmdə, yeri, peyrəviyi-həştü çəhar et.
17
* * *
Nola dil bilməsə rəmzi-rüxi-cananı dürüst, Kimdir ol kəs ki, bilə məniyi-Quranı dürüst.
Sünbüli-zülfün o gül etsə şikəstə üzünə, Qalmaz əhli-vərəin din ilə iymanı dürüst.
Bülbül övsafi-rüxün qıldı məgər gülşəndə, Qalmadı bağdə bir qönçə giribanı dürüst.
Qönçənin könlü bütün, leyk yox əhdində vəfa, Bülbülün qəlbi smıq, etdigi əlhanı dürüst.
Dura bilməz üzüvə mah müqabil bir gün,
Ayda yüz dəfə əgər kim, ola nöqsanı dürüst.
Bir gecə hüsnüvə oxşatdı özün Ay, odu kim, Elə bir yanı şikəstə olu, bir yanı dürüst.
Demə, Seyyid, ki şikəst eylədi peymanını yar, Hiç bir yar olurmu ola peymanı dürüst?!
18
* * *
Yar eyləsə üşşaqi-diləfkarə ədavət,
Mümkün degil aşiq eləsin yarə ədavət.
Gər qanımı içsə mənim ol dilbəri-xunxar, Mən kafir olum, etsəm o xunxarə ədavət.
Xar etmə məni hicrin ilə, ey güli-bixar, Gülşəndə hacan gül eləyib xarə ədavət?!
Səlmanınam, ey Əhmədi-Muxtari-zəmanə,
Səlman eləməz Əhmədi-Muxtarə ədavət.
Bir kərrə ədavət eləsəm mən sənə, ey gül, Yüz kərrə edim Heydəri-Kərrarə ədavət.
Bülbül gülə eylər gilə, ey novgüli-rəna, Hərgiz eləməz gülşənü gülzarə ədavət.
Yandırdı gecə şəmi-şəbistan pərü balın, Pərvanə haçan etmiş idi narə ədavət?
Könlümə dolub mehrin, ədavət yeri yoxdur, Tək sən eləmə Seyyidi-biyarə ədavət.
19
* * *
Müjdə, ey dil, gələcək bu gecə canan xəlvət, Verəcək qalibi-biruhumuza can xəlvət.
Mərdümi-didə xəyal ilə həmağuş olmuş,
Sanki Bülqeysə edib sərh Süleyman xəlvət.
Sinəmin dağlərin mən necə pinhan qılım, Olumu, padşəhim, hiç çırağan xəlvət.
Xət gəlibmiş demə rüxsarına ol sim-tənin, Gətiribmiş, nə bilim, kafəri iyman xəlvət?
Vadiyi-vəhdətə gəl, ey dili-divanə, dəxi Ola bilməz bu sifət hiç biyaban xəlvət.
Çıxdı pirahəni-çakilə gülüstandan gül,
San, Züleyxa ilə etmiş məhi-Kənan xəlvət.
Gah peyğami-cəfa, gah bəlayi-hicran,
Seyyidə yar qılır gündə bir ehsan xəlvət.
20
* * *
Olmasaydı qəmi-eşqin dili-viranımda,
Saxlamazdım onu bu izzət ilə yanımda.
O qara xalı mənə versələr qanın içərəm, Nə üçün mənzil edib arizi-cananımda.
Tutanı müshəfi-rüxsarüvi ol kafər xət,
Görünür gör nə xələllər mənim iymanımda.
Eyləməz aşiqi bir lütf ilə xürrəm, ya rəb, Bu nə rəftardır ol sərvi-xuramanımda?
Düşəni xublərin könlümə fikri, Seyyid,
Əlli Yusif tapılır külbeyi-əhzanımda.
* * *
Can nə lazımdır, əgər mənzuri-canan olmasa, Bəsdi cananın xəyalı, qəm degil, can olmasa.
Nəfsi-əmmarə edər tərğib xəlqi zillətə, Meyli-üsyan etməz idi kimsə şeytan olmasa.
Ey könül, daim elə şeytani-insidən həzər, Küfrdə Fironi gör, qalmazdı Haman olmasa.
Məcməi-əhli-dil olmazdı pərişan dəhrdə, Gər səbadən türreyi-tarın pərişan olmasa.
Sureyi-Vəlleyl zülfündür, yüzün Vəşşəmsdir, Qəm degil aləmdə bundan qeyri quran olmasa.
Seyyida, iyman gətir rüxsari-yarə, bil yəqin, Hər əməl etsən qəbul olmaz gər iyman olmasa.
21
* * *
Xoşa ol aşiqə kim məclisində yarı ola,
Visali-yardə fərxəndə ruzigarı ola.
Neçə rəfiqi-müvafiqlə əgləşib içə mey,
Nə kəsri məclisi-meydən, nə intizarı ola.
Şərabə olmasa da gərçi nəqd simü zəri,
Şərabxanədə bari bir etibarı ola.
Bu gunə qoymaz idim, zülfüvə əsir olsun, Əgər əlimdə dili-zarın ixtiyarı ola.
İlahi, bülbülə olsun həmişə gül həmdəm!
Müdam o xəstədilin gülşəni, baharı ola.
Mənim tək olmaya məhrum gülüzarmdan,
Nə qüssədən ürəgi qan, nə xar xarı ola.
Behiştə meyl eləməz, Seyyidin əgər, ey gül, Yanında sən kimi bir yari-gülüzarı ola.
22
* * *
Güzərin düşsə dəri-dilbərə, ey badi-səba, Yetir ərzim o güli-əhmərə, ey badi-səba!
Güli-cəfər kimi rəngim saralıb firqətdən, De bu halı o güli-cəfərə, ey badi səba!
Təlxkam olduğumu zəhri-qəmi-hicrindən,
Ərzi-hal et o ləbi-şəkkərə, ey badi-səba!
Tabdən saldı kətan tək bu dili-bitabı,
Neyləmişdim o məhi-ənvərə, ey badi-səba?!
Peykərim peykəri-Cövza kimi, gör, oldu dü nim, Ver xəbər ol büti-məhpeykərə, ey badi-səba!
Bu qara gün ki, mənim başıma hicrində gəlib, Həq nəsib eyləməsin kafərə, ey badi-səba!
Lalə tək daği-dili-sineyi-suzanımı gör, Ver xəbər sünbülü susənbərə, ey badi-səba!
Bu Məhəmməd elədi Seyyidi-biyarı həlak, Ərz qıl rövzeyi-peyğəmbərə, ey badi-səba!
23
* * *
İkram edər o gül mənə əğyar yanında,
Ta etsin özün sevgili hər xar yanında.
Məqsud bu kim, mən olam azürdə, rəqibi
Əgləşdirə ol yari-dilazar, yanında.
Sordum ki, rəqib ilə oturmaq nədir, ey şux, Güldü, dedi: gül daim olur xar yanında.
Şadəm ki, gözün fikridi peyvəstə könüldə, Xoşdur ki, təbibi ola bimar yanında.
Hər xar nə versin ərəqi-ruyüvə qiymət
Kim, qədri gülabm olur əttar yanında.
Haşa ki, güli-tər ola rüxsarüvə nisbət, Gül xarə dönər ol rüxi-gülnar yanında.
Gər ol sənəmin zülfi qəmindən ölə Seyyid, Dəfn eylədin ol sahibi-zünnar yanında.
24
* * *
Əğyarı ki, gördüm eləyir yarə məhəbbət, Minbəd gərək mən edim əğyarə məhəbbət.
Gər yar üçün əğyarı tutum dust, nə eybi, Gül xatirinə eyləmişəm xarə məhəbbət.
Zülfi-siyəhi-yarə şəbih olduğu yüzdən
Daim qılıram rişteyi-zünnarə məhəbbət.
Gər meylim ola şəmi-rüxi-yarə, nə nəqsi, Adətdi ki, pərvanə edər narə məhəbbət.
Qurbandı dilü can səgi-kuyinə o mahın,
Möminlər edər, rəsmdi, zəvvarə məhəbbət.
Xət gəldi ruxi-yarə, füzun oldu məlalım, Axır günümü eylədi gör qarə, məhəbbət.
Seyyid, o siyəh zülf mənim oldu tənabım, Mənsur kimi çəkdi məni darə məhəbbət.
25
* * *
Gül qönçəlikdə gərçi olur xarə aşina,
Açsa niqabını olur əğyarə aşina.
Biganələrlə çünki olur aşina, könül,
Kaş olmayaydım ol güli-bixarə aşina.
Guya başında bir güli-alın həvası var,
Bülbül səbəbsiz olmadı gülzarə aşina.
Tökdü, dağıtdı arizə zülfi-siyahım,
Etdi zəmanədə günümü qarə aşina.
Gördüm rəqibə mail olan iltifatını,
Sandım rəqib kim, olacaq yarə aşina.
Cənnət həramım olsun əgər şəkvə eyləsəm, Öz xahişimlə yaxsa məni narə aşina.
Lakin rəqib pəndin alıb, Seyyida, mənim Etdi dili-həzinimi sədparə aşina.
26
* * *
Kim ki, ağzm qönçeyi-xəndan güman eylər, qələt, Ləli-nabın çeşmeyi-heyvan güman eylər, qələt.
Hansı gündən vaqifi-əsrari-qeyb oldu həkim, Gər dəhanın nöqteyi-pinhan güman eylər, qələt.
Handa görmüş, ya eşitmiş bağbani-ruzigar, Kakilin gər sünbülü reyhan güman eylər, qələt.
Yusifi bir zərrə hüsnün qıldı məşhuri-cahan, El səni gər Yusifi-Kənan güman eylər, qələt.
Hər mərəzdə var təbibin şöhrəti, amma əgər Dərdi-eşqi qabili-dərman güman eylər, qələt.
Talibi-dünya olan dünyadə qalmaz müttəsil, Aləmi gər mülki-cavidan güman eylər, qələt.
Hiç söz yox şeyxi-şəhrin qüvveyi-təşxisinə, Seyyidi gər qabili-ürfan güman eylər, qələt.
27
* * *
Münqəlib oldu həvadislə məni-zarə mizac, Ey Məsihanəfəsim, qıl məni-bimarə əlac!
Rövşən et xanəmizi bir gecə təşrifinlə, Ey cəmalı fələki-hüsnə siraci-vəhhac.
Abi-Kövsər ləbi-şirininə nisbət, guya
Biridir əzbi-Fəratü biridir milhi-Ücac.
Tutmusan dəhrdə sən hiç müsəlmanın əlin?
Etməsin tarı sənə kafəri, ya rəb, möhtac!
Şəm pərvanəni yandırmaz idi, amma sən
Yandırıb aşiqi, etdin bunu aləmdə rəvac.
Ləşkəri-Zəngü həbəş tutdular ətrafi-rüxün, Dəxi müşgüldü bu gün Kəbəyə getsin hüccac.
Daneyi-gəndümi-xalinə təmə eyləmə kim,
Seyyida, cənnəti-kuyindən edərlər ixrac.
28
* * *
Vəfa rəsmin tutub gəl, ey pəri, cövrü cəfadən keç, Əgər adəmsən, insaf et, bu vəzi-narəvadən keç.
Gözüm yaşmdan, ey sərvi-rəvan, rəncidə olmuşsan, Bu təsiri-sitarəmdir, gəlib ol macəradən keç.
Pərişanlıqdan ol zülfü dedim dün nafeyi-Çindir, Çevir öz başına, ey gül, məni, sən ol xətadən keç.
Dəhani-yardən bir söz təmənnasindəsən çoxdan, Nə çıxsm yoxdan, ey dil, bir usan, bu müddəadən keç.
Həsiri aləti-təzvir edib əgləşmə məsciddə, Gəl, allahı sevərsən, zahida, son bu riyadən keç.
Səfayi-xatir olmaz aşiqə meyxanəsiz, ey dil, Əgər bu Kəbədən çəkdinsə əl, bəs get Səfadən keç.
Cahan mülkündə, Seyyid, yoxdu bir ehsani-biminnət, Şikəstə xatirə səbr eyləyib, ol mumiyadən keç.
29
* * *
Sənsiz fəzayi-cənnəti-məvadə yox fərəh, Ətrindən olmasa güli-rənadə, yox fərəh.
Eylə mərizi-eşqə ləbin çarə, ey həkim,
Məcuni-ləli-nabi-müsəffadə yox fərəh!
Derlərdi zəfəranı müfərreh, nədəndi bəs, Rəngim saraldı, yarə bu mənadə yox fərəh!
Busə nə qədr çox ola xoş, laəqəl iki,
Məşhurdur ki, buseyi-tənhadə yox fərəh.
Meydən murad buseyi-sağərdir, ey könül, Məşrutu olmayan meyi-səhbadə yox fərəh.
Meracın ilə oldu fərəhnak ərşiyan,
Sənsiz, həbibim, ərşi-müəlladə yox fərəh.
Nadan tapar həmişə fərəh vəsli-yardən,
Seyyid, cahanda xatiri-danadə yox fərəh.
30
* * *
Dedilər xəlq ki, var badeyi-həmradə fərəh, Yarsız görmədim ol cami-qəməfzadə fərəh.
Yarsız neyləyirəm seyri-gülü gülzarı,
Olmasa yar, olumu cənnəti-məvadə fərəh?
Şəbi-meraci-visalın məni zar etdi rəqib, Görmədim, seyr elədim çərxi-müəlladə fərəh.
Çeşmi bimarma mərbutdur, ey gül, fərəhim, Baxmışam yüz kərə, yox nərgisi-şəhladə fərəh.
Dağım olduqca füzun şad olur aşüftə könül, Tifl üçün eyddə var ziynəti-kaladə fərəh.
Yarımın admı bildikdə fərəh hasil olur, Onu təshif eləsən var bu müəmmadə fərəh.
Seyyida, eylə fərəh, çəkmə bu dünya qəmini, Çünki beş günlük olur bülbüli-şeydadə fərəh.
31
* * *
Ol lalərüxün işvəvü nazı çox imiş, çox, Üşşaqə onun suzü güdazı çox imiş, çox.
Mehrabi-dü əbrudə könül xeyli zamandır
Qalmış, bilirəm, razü niyazı çox imiş, çox.
Bir Kəbə degilmiş bu Səfa əhlinə qiblə, Məhbubi-həqin mülki-Hicazı çox imiş, çox.
Müddətdi ki, qıllam qədəmin daşına səcdə, Eşqin bu məqam içrə nəmazı çox imiş, çox.
Mən az bilirdim mənə ənamını yarın,
Bu cövrü cəfanın, dəxi, azı çox imiş, çox.
Bu səltənəti-eşqdə Məhmud tapılmaz,
Hər guşədə afaqın Əyazı çox imiş, çox.
Yox dəhrdə bir kəs ki, ola arifı-həqbin, Seyyid, aradım eşqi-məcazi çox imiş, çox.
32
* * *
Ey zahidi-xudbin, bilirəm kim, hünərin yox.
Meydani-məhəbbət tərəfə bir güzərin yox.
Mehrabdə əgləş ki, cigərdar degilsən,
Bu nari-qəmə yanmağa əsla cigərin yox.
Ta müxbiri-eşq oldu könul, bixəbərəm mən, Zahid, xəbərim yox, bu xəbərdən xəbərin yox.
Sən eylə pəri, hur xəyalilə ibadət,
Bəzmində ələnnəqd büti-simbərin yox.
Ey zahidi-xüşk, eyləmə üşşaqə təfaxür,
Ahi-səhərin, suzi-dilin, çeşmi-tərin yox.
Nə vəslü nə ağuşü nə bir busü kənarın,
Ey nəxli-məlahət, bizə əsla səmərin yox.
Ey dil, elədin cənnəti-kuyini təmənna,
Uçmağa hanı, heyf, sənin balü pərin yox.
Bəsdir sənə rüxsari-zərü əşk çü simin,
Seyyid, nə qəmin, gərçi sənin simü zərin yox.
33
* * *
Eylədi vəsf könül arizi-cananı qələt,
Oxudu tifl bu məktəbdə “Gülüstan”ı qələt.
Sandı güldə tapılır nəfxeyi-zülfi-siyəhin, Etdi hər fəsldə dil seyr bu bustanı qələt.
Səfheyi-arizinə katibi-qüdrət o gülün,
Biməqam etdi rəqəm ol xəti-reyhanı qələt.
Sandılar kim düri-dəndanına həmtay olur, Saldılar məğlətəyə gövhəri-qəltanı qələt.
