Canlı əhvalatlar

– Bu isti sözlərə görə mən sizə təşəkkür edirəm, – deyə o, qocaya minnətdarlığını bildirdi. – Ümid edirəm, öz şəxsi işlərimə heç vaxt o dərəcədə aludə olmayacağam ki, ehtiyacı olanlara qayğı göstərə bilməyim.

Bu sözləri söyləyəndən sonra Tomas Cefferson atının başını geri döndərdi və Ağ Evə gedən yoluna davam elədi.

Müəllif naməlumdur.Brayan Kavanonun «Səpinçinin toxumları» kitabından

ŞƏFQƏT

Doğma adamlara hökmən vaxt ayırmaq… lap cüzi də olsa, onlardan ötrü nəsə etmək lazımdır – elə bir şey ki, onun əvəzini həmin şeyin sənə bəxş etdiyi sevincdən başqa, ayrı heç nədən ala bilməzsən.

Albert Şveytser

Vətəndaş müharibəsi dövründə prezident Avraam Linkoln tez-tez hərbi xəstəxanalara baş çəkir və hospitalda yatan yaralı döyüşçülərlə görüşürdü. Bir dəfə həkimlər onu ölüm ayağında olan bir gənc əsgərin palatasına apardılar. Linkoln keçib yaralının çarpayısının qırağında oturdu.

– Mən sənin üçün nəsə eləyə bilərəmmi? – deyə prezident əsgərdən soruşdu.

Əsgər qarşısında əyləşmiş adamı tanımadı.

– Siz mənim anama məktub yaza bilərsinizmi? – deyə o, güclə eşidiləcək bir səslə pıçıldadı.

Dərhal qələm-kağız gətirdilər və prezident əsgərin zorla dilə gətirə bildiyi sözləri səliqə-sahmanla kağıza köçürməyə başladı:

«Əziz ana, mən öz hərbi borcumu yerinə yetirərkən ağır yaralandım. Qorxuram ki, sağalmağım çətin başa gəlsin. Mənə görə çox da dərd çəkib, ürəyini üzmə. Mənim əvəzimdən Merini və Conu öpərsən. Allah səni və atamı öz pənahında saxlasın».

Yaralı əsgərin məktubu diqtə etməyə taqəti yox idi, ona görə də Linkoln kağızı özü imzaladı və bu sözləri əlavə etdi: «Məktub sizin oğlunuzun diqtəsi ilə Avraam Linkoln tərəfindən yazılmışdır».

Əsgər xahiş etdi ki, oxuması üçün kağızı ona göstərsinlər.

– Siz doğrudan prezidentsiniz? – deyə məktubu oxuyan əsgər heyrətlə pıçıldadı.

– Hə, – deyə Linkoln sakitcə cavab verdi və soruşdu ki, ona daha nəsə edə bilərmi.

– Əlimdən yapışın ki, ölüm mənim üçün dəhşətli görünməsin.

Bu, ölüm ayağında olan əsgərin axırıncı xahişi idi.

Sükuta qərq olmuş palatada prezident cavan oğlanın əlini öz əlinə alıb, ovcunun içində saxladı və ölüm yetişənə qədər əsgərə təsəlliverici sözlər söylədi.

«Seçilmiş miniatürlər və parçalar» toplusu(The Best of Bits & Pieces)

GECƏ QONAQLARI

Sevgi həm onu bəxş edənləri, həm də bu bəxşişi qəbul edənləri sağaldır.

Doktor Karl Menninger

Bir dəfə biz arvadım Yuditlə belə qərara gəldik ki, qızımız Leylanı da götürüb birgə səyahətə çıxaq. İçərisində səfər üçün hər cür avadanlığı olan yaşayış avtofurqonu icarəyə götürüb, Aşağı Kaliforniyaya yollandıq3. San-Dieqoya qayıtmazdan bir gün qabaq isə biz əldən-ayaqdan uzaq adamsız çimərliyin yanında köç salası olduq – axırıncı istirahət gecəmizi təbiətin qoynunda keçirmək istəyirdik.

Mən gecə yarısı yuxudan hövlnak ayıldım – Yudit dirsəyi ilə böyrümü dümsükləyib, təcili qalxmağımı tələb edirdi. Bayırdan qışqırıq səsləri eşidilirdi və qapını bərk-bərk taqqıldadırdılar. Heç nə dərk etmədən mən anadangəlmə lüt-üryan furqonun damı altındakı çarpayıdan sıçrayıb qalxdım və pəncərədən çölə baxdım. Bayırda gördüklərim məni yuxudan tam ayılmağa məcbur etdi: üzümaskalı kişilər maşını dövrəyə almışdılar və yumruqlarını qapı-pəncərəyə çırpırdılar. Qabaqlar macəra filmlərinə baxanda özümə həmişə sual verərdim ki, görəsən mən nə vaxtsa əsl təhlükə ilə qarşılaşsam hansı hissləri keçirərdim? Neyləmək olardı, mən vaxt itirmədən dərhal «qəhrəman» obrazına girdim. Heç bir qorxudan söhbət gedə bilməzdi – ailənin şərəfini qorumaq vaxtı çatmışdı.

Cəld sürücü yerinə keçib açarı hərlətdim. İşə bax ki, bütün səyahət müddətində mühərrik dərhal işə düşmüş, bizi bir dəfə də olsun peşman etməmişdi. Amma bu dəfə o yalnız bir neçə dəfə «asqırıb» sönməklə kifayətləndi. Bu vaxt sürücü oturan tərəfin şüşəsi qırıldı və mən kabinəyə soxulan hansısa əli gördüm. Dərhal da ona zərbə ilişdirdim (burda necə də zorakı olmayasan! Bütün həyatım boyu mənə hakim kəsilən pasifist inam təhlükənin təzyiqi altında bir andaca puça çıxdı. Sonradan mən silahım olmadığına dəfələrlə sevinəcəkdim, çünki çox ehtimal ki, mən bu vəziyyətdə silahı dərhal işə salardım).

Mühərriki işə salmaq şansı qalırdı. Öz xəyalımda qəhrəman rolunu mən indiyəcən bəlkə min dəfə oynamışdım və bu rolu gerçək həyatda da oynaya biləcəyimə əsla şübhə etmirdim. Açarı daha bir dəfə burub hərlətdim. Mühərrik canlanan kimi oldu, di gəl ki, tez də yenidən yatdı. Sonra tüfəngin lüləsi hülqumuma dirəndi. Beynimdən bir fikir keçdi: «İndi belə çıxır ki, mən öz ailəmi xilas edə bilməyəcəm?»

– Pul! Pul ver! – deyə quldurlardan biri qışqırırdı; aralarında ingiliscə az-maz danışa bilən təkcə elə o idi.

Lülənin ucu az qala boğazımı deşirdi. Mən əlimi oturacağın alt tərəfinə apardım və pul kisəmi sınmış şüşədən quldura tərəf uzatdım. Güman etmək istərdim ki, məsələ bununla da bitəcək.

Amma bitmədi.

Maşının sınıq şüşəsindən əllərini içəri soxan meksikalılar qapının kilidini açdı və əlisilahlı adam mənə güclü zərbə endirdi. Mən döşəmənin üstünə yıxıldım və quldur dəstəsi hay-küylə furqona doluşdu. Onlar eynən ikinci dərəcəli ucuz Hollivud filmlərindəki meksikalı banditlərə oxşayırdılar. Üzlərini yaylıqla örtüb gizlədən soyğunçular dörd nəfər idilər: birinin əlində silah, birinin əlində qəssab bıçağı, birində maçete4 vardı; dördüncü quldur isə silahsız idi. Mən onların çiyinlərindən patrontaş asılmadığına az qala hələ təəccübləndim də. Quldurlardan biri tüfəngin lüləsini sinəmə dirəyib məni tərpənməyə, yerdən qalxmağa qoymurdu, o birilər isə ispanca çığırışa-çığırışa furqonun altını üstünə çevirir, şey-şüyləri ələk-vələk eləyirdilər.

Maraqlıdır, nə qədər ki, mən ailəmin xilası üçün nəsə eləyə bilərdim (ya da ən azından xam xəyala qapılanda ki, bəs guya nəsə eləyə bilərəm, məsələn, mühərriki işə salaram), canımda bir tikə də qorxu-filan yox idi, hərçənd qanımda adrenalin bəs edirdi. İndi isə, tüfəng sinəmə dirənmiş halda döşəmədə çılpaq uzanıb qalarkən mən öz köməksizliyimi hiss edirdim. Və əsməyə, titrəməyə başladım; qorxudan məni dəhşət bürüdü.

Maraqlı həyəcandır. Tezliklə mən öz qorxuma isinişdim: daha bir az – və qorxu tamam yoxa çıxacaqdı. Beynimdə qəfil fikir doğdu: meditasiyaya yüklənməyin və Tanrıdan kömək istəməyin məqamıdır. Mən dərindən ah çəkdim və köməyə çağırdım.

«Düşmənimin gözü qarşısında mənə süfrə açdın» – zəbur surəsi (22:5) içimdə ucadan və aydın səslənməyə başladı.

– Nə? – deyə mən özümdən sakitcə soruşdum. – Başa düşmürəm, bu nəyə gərəkdir! – və dərhal da təsəvvürümdə necə bir bayram süfrəsi hazırladığımı canlandırdım.

Onda mən özümə dedim: hə, bizə quldurlar basqın ediblər və işlərimiz xarabdır. Amma əgər bütün bunlar başqa cür olsaydı, onda necə alınardı? Əgər onlar quldur yox, gecənin soyuğunda bizə çöllükdən qonaq gəlmiş köhnə dostlarımız olsaydılar, onda necə? Əlbəttə, mən onların gəlişlərinə şad olardım və hamısını da ən hörmətli qonaqlar kimi qarşılayardım.

Bədənimin hansısa hissəsi xəyalımda dəhşətli zorakılıq və qətl səhnələri fırladırdı. Amma eyni zamanda mənim daxilimdə yeni imkanlara maraq göstərən aydın, sakit bir məkan açılmışdı. Axı, onlar da Allah adamlarıdır. Mən bəyəm özümə az demişdim ki, məqsədim – insanlara xidmət etməkdir? Bu da sənə insanlar!

İndi mən quldurlara yeni gözlə, insani nöqteyi-nəzərdən baxırdım. «Bir dayan görüm ey! Bunlar bandit-filan deyil! İlahi, onlar ki, hələ uşaqdılar!»

Birdən mənə aydın oldu ki, qarətçilər çox cavan, təcrübəsiz və ağılsız uşaqlardı. Onlar əsəbiləşib özlərindən çıxırdılar. Onların amansızlığı və çığır-bağırları gücə yox, qorxuya dəlalət edirdi. Furqonun içində ağalıq edən cahıllar bir çox qiymətli qənimətləri görmədən əşyaları səliqəsiz şəkildə töküb-töküşdürməklə məşğul idilər. Və bu vaxt beynimdə qəribə bir aydınlıq əmələ gəldi: «süfrə açmaq» bizi talamaqda onlara kömək etmək demək idi.

Mən ingiliscəni bilən cahıla üz tutdum:

– Ey, siz ən yaxşı şeyləri görmürsünüz! Bax, orda pal-paltar topasının altında yaxşı bir kamera var.

Oğlan mənə çaşqın nəzərlərlə baxıb, sonra yanındakılardan birinə ispanca nəsə dedi, o da dərhal kameranı mənim nişan verdiyim yerdən tapıb çıxartdı.

– Otuz beş millimetrlikdir. Çox yaxşı şəkillər çəkir, – deyə mən onu həvəslə başa salıb, sözümə davam etdim: – Sənin dostların nahaq yerə hər şeyi qatıb-qarışdırırlar. Qiymətli şeylərin yerini mən özüm sizə göstərərəm.

Oğlan yenə məni qəribə baxışlarla süzdü. Mənim davranışım onun kobud qarət ssenarisinə qətiyyən uyğun gəlmirdi.

Mən şeyləri bir-bir onlara göstərdim.

– Necədir, əla gitaradır? – mən barmağımı gitaranın tellərinə toxundurub soruşdum. – Çala bilirsiniz? Kimsə bunu götürmək istəyir? Bax, «Sony» pleyeri, əla qulaqcıqlar, batareyalar, bir neçə kaset də var! Kim istəyir? Hansınıza lazımdırsa, götürün!

Mən xatırladım ki, bir vaxtlar hindular əllərində olan hər şeyi bizə verirdilər, özü də, demək olar ki, müftə. Fikirləşdim ki, bizim günlərimizdə sərvət bölgüsü dedikcə qeyri-bərabər vəziyyətdədir və bu uşaqların bizim şeylərimizə sahib çıxması hansı mənadasa hətta ədalətli olacaq. Öz şeylərimizi onlara bağışlamaq imkanı mənə məmnunluq bəxş etməyə başladı və fikirləşdim ki, görəsən, bu cavanlara mən daha nə bağışlaya bilərəm.

Qurbanlıq rolunu rədd edərək, mən artıq şəraitə təsir etməyə başlamışdım, amma hər necə olsa vəziyyəti tam dəyişə bilmədim. Xüsusən də, əlində qəssab bıçağı tutmuş oğlan özünü heç də taraz aparmırdı. Ola bilsin, narkotikin təsiri öz sözünü deyirdi. O, məni elə hey itələyir və nəsə çığırırdı. Onun ingiliscə lüğət ehtiyatı cəmisi bir neçə sözdən ibarət idi. «Narkotik ver! Araq ver! Pul ver!» Bu axmaq mətbəx qutusunda dərman şüşəsi axtarırdı. Görünür, onu bərk qarın ağrısı tutmuşdu və bu təhlükəli naxoşluqdan biryolluq müalicə olunmaq istəyirdi. Mən bu bədbəxti dilə tutmağa çalışırdım ki, bütün həbləri birdəfəyə udmasın, ancaq onun qərarı dəmir kimi qəti idi və mən geri çəkilməli oldum. Etiraf edim ki, ona qarşı ağlımdan bədxah bir fikir də keçdi: «Elə bu lazımdır, sənə lap əcəb olur».

Mənim «ingilisdilli dostum» o biri quldurları sakitləşdirməyə, aranı düzəltməyə çalışırdı.

Nə vermək mümkündüsə, hamısını paylayıb furqonun arxa tərəfinə, Yuditlə Leylanın yorğana bürünərək büzüşüb oturduqları yerə nəzər saldım. Yudit uşağa qarşı edilə biləcək zorakılıqdan, onun oğurlanacağından qorxurdu. İndiyəcən bir dəfə də olsun «pis» adam görməyən iki yaşlı Leyla tez-tez eyni sualı verirdi: «Ata, bu yaxşı adamlar kimdi?»

«Daha nə?» – mən özlüyümdə düşündüm və bədahətən soruşdum:

– Bir şey yemək istəyirsiniz?

İngiliscəni başa düşən oğlan mənim sözlərimi öz dostlarına çatdırdı və dörd cüt göz məni soyuducuya kimi müşayiət elədi. Bax, bu yerdə mənim problemlərim ortaya çıxdı. Soyuducunun qapısını açanda gözümə tofadan, arıtlanmış dənli bitkilərdən, yoqurtlardan və qoz yağından başqa bir şey sataşmadı. Mən çox pis vəziyyətə düşdüm, elə bil ki, məclis düzəldərkən birdən sənə məlum olur ki, bəs qonaqlardan birinin xüsusi pəhrizi var. Başa düşdüm ki, burda «qonaqlarımın» yemək hesab edəcəyi bir şey yoxdur.

Sonra mən rəfdə qəşəngcə yetişmiş almanı gördüm və öz-özümə dedim: «Bax, bu gedər. Pis yemək deyil, yarayar». Və almanı rəfdən götürüb əlibıçaqlı oğlana uzatdım. Bu, çox vacib məqam idi. Qonaq etmək mədəniyyəti əksər halda birliyin, dostluğun və barışığın rəmzinə çevrilir.

Oğlan tərəddüd edirdi – götürsün, ya götürməsin? Bu situasiyada o, başlanğıcdakı rol bölgüsündən geri çəkilməyə müqavimət göstərirdi. Sonra onun gözlərindən ani təbəssüm keçdi və o, almanı məndən götürdü. Əllərimiz bir-birinə toxunanda mən aramızda ani enerji mübadiləsi hiss etdim.

Beləliklə, bizdə hədiyyəvermə və qonaqetmə «mərasimi» baş tutdu. Qəfildən «tərcüməçimiz» dedi ki, biz maşınla gəzməyə gedirik. Mənim qorxum təzədən geri qayıtdı. Mən bilmirdim onlar hara getməyə hazırlaşıblar. Hərçənd onların ağlında bizi öldürmək fikri vardısa, onda bu yer başqa yerlərdən heç də pis deyildi. Oğlanlar o dərəcədə səriştəli görünmürdülər ki, kimisə oğurlayıb girov götürsünlər və sonra da əvəzində pul qopartmağa çalışsınlar. Mən onlara maşını götürmələrini təklif etdim. Onlarla harasa getməkdənsə, çölün düzündə heç nəsiz qalmaq daha yaxşı idi. Biz bu barədə fikir mübadiləsi apardıqda soyğunçular bizi yenə silahla hədələməyə başladılar. Onda mən bir şeyi anladım: mən qorxu «rejiminə» keçən kimi, oğlanlar da dərhal quldura çevrilirdilər.

– Yaxşı. Getdik!

Mən keçib Yuditlə Leylanın yanında özümə yer tutdum və biz gecə vaxtı yola düşdük. İndi heç olmasa əynimdə tuman vardı və bundan ürəyimdə bir az yüngüllük hiss edirdim. Hərdən reallıqla əlaqəmi itirirdim və çöllükdə gecə gəzintisindən, sadəcə, ləzzət alırdım. Sonra uzaqda sayrışan işıqları görüb fikirləşdim ki, əgər hansısa kəndin yaxınlığında maşını saxlasalar, dərhal qapını açıb Yuditlə uşağı maşından düşürmək lazımdır. Sonra özümdən soruşdum: «Əgər mən indi ən əziz qonaqlarımla yol getsəydim, onda neylərdim?» Əlbəttə ki, oxuyardım.

Yudit, Leyla və mən birlikdə oxumağa başladıq:

Listen, listen, listen to my heart’s song.Listen, listen, listen to my heart’s song.I will never forget you, I will never forsake you.I will never forget you, I will never forsake you.5

Bizim balaca Leylamız ürəkdən sevinib şənlənirdi. Hərdən o, cavan quldurlardan hansınınsa baxışlarını tuta bilirdi. Mən baxırdım ki, roldan çıxmaq onlar üçün elə də asan deyil: «Sən belə zarafatları boşla, balaca. Mən axı qulduram, ya yox?» Buna baxmayaraq, hər necə olsa, quldurlar tez-tez uşağa baxıb gülümsəməli olurdular.

Deyəsən, bizim oxumağımız onların xoşuna gəlirdi. Yox, dəqiq xoşlarına gəlirdi. Amma bu yerdə mənə çatdı ki, biz kifayət qədər qonaqpərvər deyilik: axı, onlar bizim mahnılarımızı başa düşmürdülər. Mən bir anlıq fikrə getdim. Tapdım, lazım olanı tapdım:

Guantanamera, guajira, guantanamera.Guantanamera…

Alındı! Onlar bizə qoşulub oxumağa, bizə dəm tutmağa başladılar. Nə quldur vardı, nə qurbanlıq. Biz hamımız ayaqlarımızı mahnının ahənginə uyğun tərzdə maşının döşəməsinə vururduq və bizim ürəklərimiz boş çöllükdə gecənin qaranlığını yarıb keçən furqonun üzərində uçurdu.

İlahi! Biz kəndin böyründən maşını saxlamadan ötüb keçdik və mən ailəmi xilas etmək kimi gözəl planımı həyata keçirə bilmədim. İşıqlar artıq xeyli arxada qalmışdı və biz hansısa sərt təpəliyə doğru gedirdik. Hansısa qaranlıq kənd yoluna burulandan sonra maşın dayandı. Yuditlə biz bir-birimizə o nəzərlə baxdıq ki, ola bilsin, indi bizi öldürəcəklər.

Quldurlar maşının qapısını açıb şey-şüyləri boşaltmağa başladılar. Onlardan hansısa maşından çıxanda bizə «Adios» dedi. İngiliscə anlaşdığımız oğlan maşından düşərkən ayaq saxlayıb, tələsik dedi:

– Siz allah, bizi bağışlayın. Mənim hombreslərim6 və mən özüm – kasıb adamlarıq. Bizim atalarımız da kasıbdır… Biz pulu bu yolla əldə edirik. Mən çox təəssüflənirəm. Siz – xeyirxah adamsınız. Sizin arvadınız da, qızınız da çox yaxşıdır. – Oğlan təzədən üzr istədi. – Siz çox yaxşı adamlarsınız. Lütfən, bizim haqqımızda pis şeylər fikirləşməyin. Ümid edirəm ki, bu hadisə sizin istirahətinizi korlamadı.

Sonra o mənim bank kartımı özümə qaytardı.

– Götürün. Onsuz da biz bundan istifadə edə bilmərik. Ona görə də, yaxşı olar ki, sizdə qalsın.

Sonra o sürücülük vəsiqəmi də özümə qaytardı, üstəlik bir neçə Meksika əskinası da ayırıb öz hombreslərinin heyrətli baxışları altında mənə uzatdı:

– Bu, benzin üçündür.

Heç mən də onun dostlarından az heyrətlənməmişdim. Quldur mənə pul qaytarırdı! Aramızda baş vermiş bu vəziyyəti nə yollasa düzəltməyə çalışırdı!

Sonra o mənim əlimi sıxdı. Bizim gözlərimiz qarşılaşdı və aramızdakı divar heçə çıxdı. İki saniyəliyə biz şəksiz qarşılıqlı anlaşma məkanında olduq. Nəhayət o, «Adios» dedi, bu sözün tərcüməsi isə «Xudahafiz» deməkdir. Sonra qonaqlarımızın dəstəsi gecəyə qarışıb qaranlıqda yoxa çıxdılar. Və bax bu zaman biz üçlükdə bir-birimizə sarılıb hönkürdük.

Robert Qass

HƏQİQƏTƏN VACİB OLAN ŞEY

Bir neçə il qabaq Sietldə keçirilən paraolimpiya oyunlarında (əqli və fiziki cəhətdən qüsurlu) doqquz qaçışçı yüz metrlik məsafəyə qaçışın start xəttində bir sırada dayanmışdılar.

Siqnal atəşi səslənən kimi onlar dərhal yerlərindən götürülüb qabağa cumdular – demək olmazdı ki, sürətləri böyük idi, amma hamısı qətiyyətlə irəli atılmışdılar və finiş xəttinə birinci çatıb qalib olmaq istəyirdilər. Hamısı, yalnız qaçışa başlayan kimi ayağı büdrəyən, özünü yıxılmaqdan güclə saxlayan cavan oğlandan başqa. O, büdrəyə-büdrəyə bir neçə addım atıb dayandı və ağladı. Digər səkkiz qaçış iştirakçısı onun ağlamağını eşitdilər. Onlar sürətlərini yavaşıtdılar, sonra dayandılar və geriyə qayıtdılar. Hamısı bir nəfər kimi! Daun sindromlu qız həmin oğlanı öpüb dedi: «Bu, səni sağaldar!» Sonra doqquz qaçışçı əl-ələ yapışıb finiş lentinə hamısı birgə çatdılar.

Standiondakı bütün azarkeşlər yerindən qalxıb onları düz on dəqiqə ayaq üstündə alqışladılar.

Müəllif naməlumdur.Yazını Bob Frenç göndərib.

EVƏ QAYIT, PAKO

Kiçik bir ispan şəhərində Xorxe adlı bir kişi öz balaca oğlu Pakonu bərk söyüb danlamışdı. Səhər Xorxe gördü ki, Pakonun çarpayısı boşdur – dəcəl oğlu evdən qaçmışdı!

Bərk dilxor olub peşmançılıq keçirən Xorxe öz qəlbinə nəzər saldı və başa düşdü ki, oğlu ona dünyada hər şeydən qiymətlidir. Xorxe Pako ilə tezliklə barışmaq istəyirdi. O, şəhərin mərkəzindəki ən yaxşı mağazanın qabağına gəldi və mağazanın böyründə böyük bir elan yapışdırdı:

«Pako, evə qayıt. Mən səni çox sevirəm. Sabah səhər burda görüşərik».

Sabah tezdən Xorxe mağazanın qarşısına gəldi və öz elanının yanında evdən qaçmış Pako adlı yeddi oğlan uşağının dayandığını gördü. Onlar hamısı məhəbbət dolu bu çağırışa səs vermişdilər və hər biri də ümid edirdi ki, ağuşunu geniş açaraq evdə həsrətlə onun yolunu gözləyən məhz öz atasıdır.

Alan Koen

ÖVLADLIĞA GÖTÜRÜLMÜŞ UŞAQ OLMAQ NƏ DEMƏKDİR?

Müəllimə Debbi Mun şagirdlərlə ailə fotosunu müzakirə edirdi. Fotodakı oğlanlardan birinin saçının rəngi tamam başqa cür idi və şəkildəki digər ailə üzvlərinin hamısının saçından seçilirdi. Kimsə belə fərziyyə irəli sürdü ki, yəqin bu oğlan övladlığa götürülüb. Bunu eşidəndə Coyslin Cey adlı bir qız dedi:

– Mən övladlığa götürülmüş uşağın nə demək olduğunu bilirəm. Çünki özüm də övladlığa götürülmüş uşağam.

– Və bu nə deməkdir? – deyə uşaqlardan biri soruşdu.

– Bu o deməkdir ki, – deyə Coyslin cavab verdi, – ana səni qarnında yox, ürəyində daşıyıb.

Corc Dolan

MƏZUNLARIN GÖRÜŞÜ

Bir neçə həftə əvvəl mən gündəlik işlərimlə məşğul olarkən, birdən telefon zəng çaldı. Zəngin səsi nəsə çox möhkəm idi – adətən belə zənglər pis xəbərlərin müjdəçisi olur. Amma bu dəfə xatadan salamat ötüşdük: zəng vuran vaxtilə eyni sinifdə oxuduğum bir qız idi və xahiş edirdi ki, məktəbi bitirməyimizin 20 illiyi münasibəti ilə keçirməyə hazırlaşdıqları məzunların görüşünü təşkil etməkdə ona kömək edim.

Belə. Doğrudanmı iyirmi il keçmişdi? Məni dəhşət götürdü. Tüklərim biz-biz oldu, kürəyimdə sanki qarışqalar gəzişməyə başladı, alnımda tər damcıları əmələ gəldi. Mən bu iyirmi ildə nə işlər görməyə imkan tapmışdım? O vaxt anam mənə xəbərdarlıq etmişdi: sən bu suala nə vaxtsa cavab verməli olacaqsan! Amma mən onun saçlarındakı çəhrayı rəngli biqudilərə baxıb güldüyüm kimi, onun sözünə də yalnız gülməklə cavab vermişdim (işə bax ki, bir həftə qabaq köhnə şeylər satılan bazarda özüm də eynən həmin biqudilərdən almışdım).

Qəribədir, adi telefon zəngi necə də adamın həyatının altını üstünə çevirə bilərmiş. Mən 1970-ci ilin mahnılarına (indi onları «köhnə» adlandırırlar) tamam ayrı gözlə baxmağa başladım. Ağlıma qəfildən o da gəldi ki, Daqqerin yaşı artıq 50-ni haqlayıb, «Su üzərində tüstü»7 – elə əvvəldən gic mahnıdır, mənim çox sevdiyim «Günəş altında fəsillər»8 mahnısı isə çoxdan unudulub gedib. Doğrudanmı mənim günəşim artıq gözə çapmadan sakitcə qüruba enməyə başlamışdı?

Güzgünün qabağına keçib özümə nəzər saldım… bu lənətə gəlmiş güzgüdə, etiraf edim ki, saçlarımın dibindən tutmuş gözlərimin qıraqlarındakı qırışlara qədər sifətimin hər bir məsaməsinə diqqətlə baxdım və ona sevindim ki, nə yaxşı hələ buxaqlarım yoxdur!

Növbəti bir neçə həftə mənimçün əsl cəhənnəm əzabına çevrildi. Mən yataqdan səhər saat 6.30-da qalxır və gecə ərzində nə yollasa yançaqlarımda yığılan piyi əritmək üçün müxtəlif idman tapşırıqlarıyla özümü yorub əldən salırdım. Amma nahaq – bütün ümidlərim boşa çıxırdı. Sonra özümə yaxşı bir paltar seçmək üçün saatlarla mağazaları gəzib dolaşırdım, elə bir paltar tapmaq istəyirdim ki, məni azından iyirmi il cavanlaşdırsın. Məlum oldu ki, belə paltarların tikişini artıq 1975-ci ildə – düz iyirmi il bundan əvvəl dayandırıblar. Mən bunu yalnız başqa üslubda üç paltar alandan sonra bildim. Mənim ağlıma öz şəxsi davranışımın yalnız bir məntiqi izahı girdi: orta yaş böhranı.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

1

Yanq, Uitni (1921-1971) – vətəndaş bərabərliyi üçün afroamerikalı mübariz

2

Brayl sistemi – korlar üçün oxu və yazı sistemidir (qabarıq nöqtələrlə) – tərc.

3

Meksikanın uzun və dar Kaliforniya yarımadasında yerləşən iki ştatı – tərc.

4

Maçete – soyuq silah, dəhrə (ispanca).

5

Dinlə, dinlə, dinlə mənim qəlbimin nəğməsini.Dinlə, dinlə, dinlə mənim qəlbimin nəğməsini.Mən heç vaxt unutmaram, heç vaxt atmaram səni.Mən heç vaxt unutmaram, heç vaxt atmaram səni.

6

Hombres – kişilər, oğlanlar (ispanca).

7

Deep Purple qrupunun “Smoke on the Water” mahnısı – tərc.

8

Terry Jacksın «Seasons in the Sun» mahnısı – tərc.