Müslüm Maqomayev: Musiqidə bir zirvə… Monoqrafiya

       Lakin, bu cür məktəb bütün həyat boyu bəs etmir: əgər bir ay məşğul olmasan, hamısını yenidən başlamaq lazım gəlir. Mən istəyərdim ki, xəyalən yox, həqiqətən bu, çox gozəl, qəribə, ziyalı insanı ürəkdən qucaqlaylm. Deyilənlərə rəğmən o, oğlu ilə birlikdə İsrailə köçübdü. Mən, onu son dəfə görəndə Vladimir Sezaryeviç ailəsi ilə getməyə hazırlaşırdı”.

       Müğənninin “Xatirələr məndə yaşayır” (“Живут во мне вспоминания”) kitabından gətirdiyim iqtibaslar bir daha sübut etdi ki, əmək, zəhmət, vaxt sərf etmədən, alın təri silmədən, zəka işlətmədən keyfiyyətli nəyə isə nail olmaq mümkün deyil, hətta, sən Müslüm Maqomayev olsan, belə…

       Müslümün həyatı əvvəldən-axıra qədər həmişə müxtəlif cəlbedici epizodlarla zəngin olubdu. Maraqlı bir hadisə o, məktəbdə oxuyanda baş verir. Mahnı oxumaq onun diqqətini o qədər cəlb edir ki, başqa fənlər tamamilə yaddan çıxır. Bunun məntiqi nəticəsi olaraq yeddinci sinifdə, ikinci il oxumaq təhlükəsi yaranır. Vəziyyətin acınacaqlı olduğunu görən gənc özünü itirmir və çıxış yolunu məktəb direktoru Tahir Atakişiyevin yanına getməkdə görür. Məktəb direktoru Tahir müəllim Rauf Atakişiyevin qardaşı idi. Rauf Atakişiyev ilə Müslüm Maqomayev Susanna Arkadiyevnanın yanında musiqi ilə mə şğul olarkən tanış olmuşdular. Müslüm və Rauf sərbəst, boş asudə vaxtlarını birlikdə musiqi ifa etməklə keçirirdilər. Tahir Atakişiyevin yanına gələn Müslüm ona müraciət edərək deyir: “Mən musiqi məktəbinə keçmək istəyirəm. Orda mən sevimli oxumağımla məşğul olacam. Heç kim məni riyaziyyatla məşğul olmağa məcbur etməyəcəkdi, çünki o ( riyaziyyat : -C.P.) mənim beynimi “zibilləyir”.

       Gəncin öz fikirində israrlı olduğunu görən məktəb direktor heç bir problem yaratmır və Müslümün musiqi məktəbinə keçməsinə razılıq verir və deyir:

       -“Əgər alınmasa, qayıdarsan…”

       Bundan xəbər tutan Müslümün dostu Rauf Atakişiyev onu məzəmmət edir və deyir:

        “Bu cur seçmə məktəbi atmaq olar. Mən istərdim ki, sən gələcəkdə ali təhsil alasan, böyük musiqiçi olasan…”

       Raufun sözündə böyük bir reallıq, bir məntiq, bir həqiqət var idi. Doğrudan da bu, məktəbi qurtaranlar gələcəkdə yaxşı musiqiçi olurdular. Çünki Müslümün oxuduğu məktəb, sözün həqiqi mənasında, Bakıda sayılıb-seçilən seçmə musiqi-orta məktəbi hesab olunurdu. Bu, məktəbə xüsusi istedadı olmayanları qəbul etmirdilər .

       Bu, barədə Müslüm yazırdı: “Bakı Konservatoriyasının nəzdində ki, musiqi məktəbi seçmə məktəb idi. Seçmə o mənada ki, bura istedadı, qabiliyyəti olan uşaqları qəbul edirdilər. Valideyinlərin hansı yüksək vəzifəni tutması burda keçərli deyildi. Seçim meyarı bir idi-təbii istedad. Qabiliyyətsiz, bacarıqsız olanları, hətta, tanışlıq və başqa qeyri-müəyyən yollarla, belə, bu, musiqi məktəbinə qəbul etmirdilər. Məhz, buna görə də bizim məktəbi qutaranların çoxu yaxşı musiqiçi olurdular. Məktəb Bakı şəhəri kimi beynəlmilər idi: onda biz milli müxtəlifliyin nə oldugunu bilmirdik. Heç vaxt təşviş, həyəcan, iztirab keçirmirdik, çünki Azərbaycanın paytaxtı Bakıda Azərbaycan dilini bilmək mütləq hesab olunmurdu. İstəyirsən-öyrən, istəmirsən-öyrənmə. Bizim ailədə rus dilində danışırdılar. Ona görə yox ki, mən doğma ana dilini zəif bilirdim…

       Xeyr! Əsla yox…

       Nənəm Baydagül tatar, Camal əmimin həyat yoldaşı Mariya İvanovna isə etnik tərkibinə görə polyak idi. Əmim Azərbaycan dilində kifayət qədər yaxşı danışırdı, ancaq ədəbi Azərbaycan dilində hərdən ilişirdi…”.

       Müslümün yeni məktəbdə aldığı bilik gənc oğlanın konservatoriyaya daxil olmasına kifayət edir. Beləliklə, Müslüm ali musiqi təhsili almağa nail olur və bununla da dostu Rauf Atakişiyevə verdiyi sözü yerinə yetirir.

       Müğənninin uşaqlıq illərini nəzərdən keçirəndə görürəm ki, onun üçün bu zaman kəsiyi çox maraqlı, keşməkeşli və yadda qalan olubdu. O, heç vaxt bir yerdə oturmağı, sakit durmağı xoşlamayıbdı. Adətən belə uşaqlar haqqında deyirlər: “bulaq kimi qaynayır” və ya “od parçasıdı”. Mən, qiyabi şahidi oldum ki, babasından yadigar qalan musiqi alətləri, həmçinin, evdə olan elektrik məişət avadanlıqları ilə Müslüm necə davranır, nənəsinecıl toxan ılə

       Digər bir tərəfdən isə bu, diribaşlıq uşağın gözünun “açıqlığından”, çevik olmasından xəbər verirdi və çox yaxşı əlamət hesab olunurdu. Ən azından, mən bunu Müslümün problemləri özü həll etmək qabiliyyətinə malik olmasında, riyaziyyat fənnindən qaçaraq başqa məktəbə keçməsində gördüm. Qətiyyətli, bacarıqlı və işini yaxşı bilən Müslüm riyaziyyatdan yaxa qurtara bilmir. Əmisi Cəmaləddin onun riyaziyyatla məşğul olması üçün evə repititor dəvət etməli olur. Lakin bu, heç nəyi dəyişmir, atalar məsəlində olduğu kimi: “dəyirman öz işindədi, çaqçaq baş ağrıdır”.

       O, xatirələrində yazırdı: “Çoxda böyük səylə çalışmırdım. Məktəbli masası arxasında oturmaq mənim üçün biz üstündə oturmağa bərabər idi. Musiqi ilə məşğul olmaq tamam ilə başqa idi, çünki bu mənim xoşuma gəlirdi… Lakin riyaziyyat, bütün bu, formulalar, məchul və mötərzələr, ümumiyyətlə, nə isə oxumağa dözümüm, səbirim yox idi. İş o yerə çatmışdı ki, ümumtəhsil fənlər üzrə mənim üçün evə repetitor dəvət edirdilər. Onlardan biri riyaziyyatçı, yaxşı yadımdadı… Əla oğlan idi, eynəkli-ağıllı. O, mənə cəbrdən, ancaq mənim başımda öz düşüncələrim: musiqi və gəzmək dolanırdı. Bir qapıya oynamaq nəhayət riyaziyyat müəllimini bezdirdi.”

       Müslümün səhlənkarlığı, riyaziyyat fənninə olan soyuq və laqeyid münasibət sonda riyaziyyat müəllimini dilə gətirir. Artıq hər şeyin mənasız olduğunu görən riyaziyyat müəllim Müsümə deyir: “Səndən heç vaxt riyaziyyatçı olmayacaq. Ona görə yox ki, sən kütsən, zəifsən. Sadəcə olaraq sən bununla heç zaman məşğul olmayacaqsan. Dəqiq elmlər sənin beyninə girmir. Lakin sən istəsən bunu edə bilərsən. Ancaq sən bunu istəmirsən. Buna görə də, gəl musiqi haqqında danışaq.”

       Riyaziyyat müəllimi ilə aralarında olan söhbəti Müslüm belə xatırlayırdi:

“Biz saatlarla musiqi haqqInda danışırdıq. Mura xala görürdü ki, biz uzun müddət bir yerdə otururuq, ona görə də məni əmimə tərifləyərək deyirdi:

       Bax, ciddi-cəhd, səy göstərir!”

       Bütün zamanlarda, hər bir məktəbdə, pedaqoqlar arasında şagirdlərə doğma, yaxın münasibət bəsləyən, peşəsini mükəmməl bilən müəllimlərlə bərabər, həm də peşəsinə laqeyid və soyuq yanaşan müəllimlər olubdu. Bu, yoxlanılmış təcrübəni hər bir şagirdin təhsil aldığı məktəbə şamil etmək olar. Ona görə də, şagirdlər arasında fənn müəllimlərini doğma və ya ögey, yaxın və ya uzaq, bilikli və ya biliksiz, pis və ya yaxşı bu kimi müxtəbulif kateqoriyüalara brlürd. Burda, bir məqamı xüsusilə vurğulamaq lazımdı, ola bilməz ki, bir müəllim hamı üçün yaxşı və ya pis olsun. Sözsüz ki, bu məsələyə hər kəs öz fərdi və şəxsi münasibətlər bucağından yanaşmalıdı. Məhz, bu nöqteyi-nəzərdən Müslümün təhsil aldığı məktəb, həmçinin, pedaqoq kollektivi istisna təşkil edə bilməzdi.

       Müslüm yazırdı: “Biz məktəbdə müəllimlərimiz həddən artıq ağıllı, ciddi, ürək sıxan, heç nədən razı olmayan, “təlxək, oyunbaz, məsxərəçi” və sair bu kimi dərəcələrə bölürdük. Bizdə, Arkadi Lvoviç adlı çox güclü, heyran doğuran bir müəllim var idi. O, bizə çoğrafiya və ingilis dilindən dərs deyirdi. Arkadi Lvovic deyirdi:

       Avropanın bütün ölkələrini say! Tez!

       Onun özü ingilis dilində çox yaxşı danışırdı. Çox sonralar mən müəllimimi vəfatından bir qədər öncə gördüm. Arkadi Lvoviç çoxdan təqaüddə idi, Leninqradda (Sankt -Peterburqda: -C.P.) yaşayırdı. Mən, şəhərə konsert proqramı ilə qastrola gəlmişdim, həmin zaman “Böyük teatr” Leninqradda səfərdə idi. Yadımdadı, mən restoranda şam yeməyi təşkil etdim, “Böyük teatr”ın bir neçə solistini və Arkadi Lvoviçi dəvət etdim. Şam yeməyi əla keçdi, çox yaxşı alındı…

       Başqa bir yaxşı pedaqoq isə Aron İzrailoviç idi. O, bizə musiqi savadı fənnindən dərs deyirdi. Ömrümün sonuna kimi bir məqamı heç vaxt yaddan çığartmayacam. Musiqi savadı haqqında hələ heç nə bilmirdik o, isə bizə deyirdi:

       Mən sizə deməyəcəm salam, uşaqlar! Əyləşin! Siz də mənə cavab olaraq deməyin: Salam, Aron İzrailoviç! Mən sizə deyəcəm:

       -Si-mi-lya-re-sol-do-fa . Siz isə mənə cavab verəcəksiniz Fa-do-sol-re-lya-mi-si.

       Bununla da biz həmişəlik yadda saxladıq ki, notun üzərində hansı diyes olmalıdı. Bizdə “oyunbaz, məsxərəçi, təlxək” qrupuna botanika müəlliməsi Yekaterina Minayevna daxil edilmişdi. Onun hərəkətlərində, sanki, qeyri-adilik var idi. Bu, müəllimənin mənə qarşı meyl gostərməsi hiss olunurdu. O, daima nəyi isə mənə irad tuturdu:

       -Maqomayev, sən nə edirsən?

       -Heç nə.

       -Nə lazımdı, onu elə!

       Nəyin lazım olduğunu və necə etməyi isə mən anlamırdım. On üç yaşım olanda mənim bığlarım çıxmağa başladı. Bir dəfə müəllimə mənə dedi:

       -Maqomayev niyə sənin bığların çıxmağa başlayıb?

       Bu, yaşlı qadının tamamilə azyaşlı oğlandan bunu soruşması mənim üçün qaranlıq qalırdı. Əlbəttə, mən qısa cavab verərək dedim:

       -Bilmirəm! Mən tanış kişidən soruşaram, nə edim ki, bığlar böyüməsin.

       Ən gülməli isə o idi ki, bizim müəllimənin bığcığı mənim bığımdan böyük idi”.

       Sözsüz ki, məktəbdə baş verən proseslər Müslümünn şəxsi baxış bucağı hesab oluna bilər. Çünki bəzən elə olur ki, məktəbdə bundan qat-qat, daha artıq, daha maraqlı və ya, əksinə, kifayət qədər başqa neqativ hallar yaşanır.

       1958-ci ildə “Böyük teatr” Bakıya qastrol səfərinə gəlir. Müslümün bu teatrla ilk tanışlığı məhz, həmin zamana təsadüf edir. Hamıya yaxşı bəlli idi ki, “Böyük teatr” sabiq SSRİ məkanında opera və balet sənətinin etalonu hesab olunurdu. Qeyd etmək yerinə düşər ki, sovetlər ölkəsində ən yaxşı opera müğənniləri və balet ustaları “Böyük teatr”da cəmlənirdi. Bu, teatr, sözün həqiqi mənasında, “Böyük” idi. Çünki opera və baletin məbə-di hesab olunan bu, mədəniyyət ocağı Avropanın (İtaliya, Fransa, Böyük Krallıq) , o cümlədən dünyanın (ABŞ, Yaponiya, Çin) ən aparıcı kollektivləri ilə rəqabət aparmaq gücünə malik olan bir musiqi məbədi idi. Belə bir məqamdan istifadə edən rəhbərlik Müslümü yoxlamaq qərarına gəlir.

       Bu, barədə Müslüm xatirələr kitabında yazırdı: “Mən, Mefistofelin “Faust” əsərindən kupletlər, “Sevilya bərbəri” operasından isə Fiqaronun kavatinasını, həmlarçinı, bir neçudı Təqribən saat yarım oxudum. Heç bir münasibət… Daş si-fətlər…

–Sağ ol, gənc oğlan! Siz bir qədər dəhlizdə gəzişin, biz isə yoldaşlarla məsləhətləşək.

       Müzakirə çox uzandı. Nəhayət ki, bizim qeyri-adı komissiya Niyazı əminin rəhbərliyi altında burunlarını sallayaraq otaqdan çıxdılar. Orda nəyin baş verdiyini anlamadığım üçün, bizim teatrın solisti Bünyatzadəyə yaxınlaşıb soruşdum:

       -Bünyad əmi, niyə bizimkilərin burnu yernən gedir?

       O, isə belə bir cavab verməklə, sanki, məni sakitləşdirdi.

       -Əh, nə olsun ki, hərdən belə də olur, oğlum! QocalIblar! Cavanları başa düşmürlər.

       Mən qətiyyətlə Bünyad əmiyə yenə muraciət etdim və soruşdum:

       -O, nə dedi?

       -Heç nə demədi. Sürünün, -dedi, -onunla əhəmiyyətli heç nə. Yaxşı səsi olan oğlandı, bundan artıq heç nə…

       Mən əməlli-başlı həyəcanlandım, amma tez də soyudum”.

       Müslümün doğmaları hələ də narahat olmaqda idilər. Onlar əmin idilər ki, uşaqda mutasiya davam edir, ola bilsin ki, səs tamamilə dəyişsin və ya birdəfəlik itsin. Odur ki, Müslümü mütəxəssisə gostərmək lazım gəlir. Elə bu, zaman Camaləddinin gozünə bir qəzet məqaləsi sataşır. Həmin məqalədə deyilir:

        “Moskva ətrafında, ya larinqoloq-müğənni, ya da müğənni-həkim yaşayır”.

       Çox nadir hallarda olur ki, insan, həm səs tellərinin, həm də vokalın incəliklərini mükəmməl bilsin. Mən, Müslümün həyatının kiçik bir anını xatırladan bu hissədə, əmisi Camalın diqqət və qayğısı ilə yenidən rastlaşdım. Bir daha əmin oldum ki, Ayşət xanımın oğlu Müslümün “acılı uşaqlıq illəri” ilə bağlı söylədiyi fikirlər tamamilə yanlışdı. Ziyalı mühitində böyüyən Müslüm əmisindən və onun həyat yoldaşından kifayət qədər yaxşı təlim-tərbiyə, isti, mehriban, doğma münasibət görmüşdü. Əks təqdirdə onun kim olacağı böyük sual altında qala bilərdı. Göründüyü kimi, hətta, yaşla bağlı səs tellərində yaranan dəyişikliklər bu, iki insanı bərk, həmçinin, kifayət qədər ciddi narahat edirdi. Muslum bu, məqamı qələmə alaraq yazırdı:

        “Camal əmim mənə dedi:

       -Mən, Moskvaya gedirəm. Yığışdan, mənimlə gedəcəksən. Bu, həkimi taparsan və onun üçün oxuyarsan. Qoy o, sənin boğazına diqqətlə baxsın.

       Mənim yaşımın keçici dövrü əmimə rahatlıq vermirdi. Ancaq səsin keçiciliyi artıq yox idi. Qurtardi! Cənubda yaşayan uşaqların hamısında olduğu kimi: burda, yetişmə dövrü tez baş verirdi.

       Moskvaya gəldik! “Moskva” mehmanxanasında dayandıq. Bizim nömrəmiz binanın ən yüksək yerində yerləşirdi. Burdan paytaxta baxış meydançasında oldugu kimi tamaşa edirdim. Moskva haqqında olan ilk təəssuratlarımı geniş danışmayacağam: ağzımı açıb hər keçənin üzünə baxıb gəzirdim. Həmin vaxt Moskva yaxşı təmizlənmiş və bəzədilmiş təsiri bağışlayırdı. İnsanlar gülərüz, səmimi, mehriban, xoş görünürdülər, çünki başqa zaman idi, tamamilə indiki dövrə, qaşqabaqlı-qayğılı, özünə qapanoxan-fikirli insanları olan. Əmimin SSRİ Dövlət Plan Komitəsində işi var idi: həmin vaxt o, Azərbaycan Nazirlər Soveti sədrinin müavini vəzifəsində çalışırdı”.

       Müslümün Moskva ilə bağlı təəssuratlarından anlamaq olur ki, gələcəyin böyük musiqiçisi ilk baxışdan, həm SSRİ-nin paytaxtını, həm də moskvalıları sevir, bu şəhərə, onun sakinlərinə səmimi qəlbdən bağlanır, ömrünün arxada qalan çox hissəsini burda yaşamalı olur. Müğənni heç bir böyük coşqu, həyəcan keçirmədən fikirlərini geniş, aydın və müfəssəl formada qələmə alaraq xatirələr kitabında yazırdı:

        “Mən bütün həyatım boyu məhəbbətimi iki yerə bölmüşəm: Azərbaycan mənim atam, Rusiya anam olubdu. Doğulduğum yer isə “Qurultaylar Sarayı”dı.

       Həmin gün Moskvanı kifayət qədər gəzib dolaşan Müslümlə əmisi Camal arasında həkimin yanına getməklə bağlı kifayət qədər ciddi söhbət olur. O, yazIrdI:

       Camal əmim dedi:

       -Sabah səhər tezdən mən işlə əlaqədar məşğul olacam, sən isə həkim Petrovu axtar. Sən artıq böyümüsən, on altı yaşın var, bələdçisiz keçinməyin vaxtı çatıbdı.

       Mən qorxaq deyildim, əksinə, kifayət qədər inadkar və cəsarətli idim: Başqa şəhər, paytaxt olmasına baxmayaraq itməkdən qorxmurdum. Moskva ətrafında yaşayan Petrovu axtarıb tapdım. Bundan sonra həqiqətən kənd başladı. O, ozü qapını açdı. Evdəki vəziyyət heç də onun həkim olmasından xəbər vermirdi: nə kabinet, nə tibbi avadanlıq, nə də ki, tibbdən əsər-əlamət… Həkim başına larinqoloq güzgüsünü taxdi, parlaq işığı yandırdı və mənim səs tellərimə baxdı:

       -Nə olsun? -dedi.

       Sonra mənə diqqətlə baxıb dilləndi:

       -Səs telləri, elə səs telləri olaraq qalır. Normadadır, müğənnilikdi.

       Qısa fasilədən sonra həkim sözünə davam edərək dedi:

       -Cavan oğlan, sizin səsiniz aşağıdı? Səs telləri yaxşı inkişaf edibdi?

       Mən cavab verərək dedim:

       -Bəli! Yaxsi!

       Həm başımı tərpətməklə, həm də sözlə həkimin suallarını cavablandırdım. Axı burda nəyə etiraz edəsən, hər şey tamamilə doğru idi. Səs məndə həqiqətən aşağı idi.

       -Demək, sizdə səs necədi ? -deyərək, -həkim soruşdu.

       Ümumiyyətlə, bas-bariton, -deyərək, -dilləndim.

       -Əla! İndi mənə Nadirin ariyasını oxuyun.

       Nadirin ariyası tenor üçündü, bundan yuxarı olmur.

       Əlbəttə, həkim məni dəhşətli dərəcədə pərt etdi. CavabInda, -dedim:

       Bağışlayın, həkim. Mən ki, sizə dedim, mənim səsim bas-baritondu.

       -Bəli, mən deyirəm ki, Nadiri oxu!

       Bu, onunla yekunlaşdı ki, mən tenor səslə Nadiri, bas səslə Mefistofeli oxudum. Həkim razı qalaraq əlini-əlinə sürtdü.

       -Hə, Müslüm ibn Məhəmməd Maqomayev, hətta, çox yaxşıdı. Bəli, sadəcə olaraq çox xoşdu!

       Mənim ürəyim sakitləşdi və mən soruşdum.

       Həkim, indi mən nə etməliyəm? Biri mənə deyir oxu, digəri deyir oxuma.

       -Bəs siz özünüz necə düşünürsünüz?

       Mən oxumaq istəyirəm.

       -Əlbəttə, xoşdu ki, özünüz oxumaq istəyirsiniz. Siz bundan ötrü ordan Moskvaya gəlmisiniz?

       Mən başımla həkimin sualını təsdiqlədim. Həkimlə işim qurtardıqdan sonra tələsmədən mehmanxanaya qayıtdım. Axşam Camal əmimə Petrovun yanına getməyim haqqında məlumat verdim.

       -Elə bu? -deyərək, -əmim şübhəli baxışlarla məni süzdü və dedi:

       -Sən məni aldatmırsan?

       Mən incidim və küskün halda dilləndim:

       Bəyəm, nə vaxtsa sənə yalan demişəm?

       Əmim incidiyimi görüb könlümü aldı. Mən isə fürsətdən istifadə edib əmimi yola gətirdim ki, məni Vışniy Voloçoka buraxsın: mən istəyirdim ki, uşaqlıq vaxtı yaşadığım şəhərdə olum, hərdə olum, hərdə olum, hərdə olum Həmin vaxt artıq anamın yeni ailəsi var idi. O, Barnaulda yaşayırdı və işləyirdi. Biz çoxdan idi ki, görüşmürdük, çünki anam Bakıya gəlmək istəmirdi. Nə vaxt mənim Moskvaya gələcəyimi biləndə qərara alır ki, görüşmək üçün Vışniy Voloçoka gəlsin. Həm mənimlə görüşsün, həm də bir vaxtlar yaşadığı şəhəri görsün.”

       Əmisi Camaləddinin, nənəsi Baydagül xanımın və polyak əsilli Mura xalasının isti, doğma qayğısı ilə əhatə olunan Müslüm anası ilə görüşməyə çox can atırdı. Baxmayaraq ki, anası ona istənilən nəvazişi, ana qayğısını verə bilməmişdi. Bütün bunlara baxmayaraq ana və övlad məhəbbəti qarşılıqlı surətdə onları bir-birinə doğru cazibə qüvvəsi ilə dartırdı.

       Müslüm Moskva təəssüratlarını xatirələr kitabında belə yazırdı: “Nə vaxt Vışniy Voloçokdan Moskvaya qayıtdım, əmim Camalı yerində tapmadım. O, artıq Bakıya qayıtmisdi. Bu, nöqteyi-nəzərdən nisbətən daha sadə, o cümlədən ucuz “Neva” mehmanxanasında qalmalı oldum. Pulum az idi, ancaq bununla belə, onun bir hissəsini Qorki küçəsində yerləşən studiyada səsli məktub yazmağa xərclədim. Mutasiya ilə bağlı sonsuz danışıqlar mənim qəlbimdə şəkki-şübhə, narahatlıq yaradırdı. Ona görə, hər ehtimala qarşı səsimi yazmaq qərarına gəldim. Düşündüm ki, həqiqətən birdən səsim dəyişə bilər. Studiyanın direktorunun familiyası Petruşanski idi. Familiya, sanki, familiya idi, ancaq nədənsə həmin vaxt bu soyad məndə gülüş yaratdı. Niyə? Bunu indiyə kimi özüm də, bilmirəm. O, məndən soruşdu:

       -Cavan oğlan, kimə məktub yazacağıq?

       Mən cavabında dedim:

       Özüm, özümə.

       O, əvvəlcə şübhəli baxışlarla məni süzdü və sonra dillənərək dedi:

       -Bu, necə olur?

       Mən dedim:

       Sadəcə olaraq səsimi yazmaq istəyirəm.

       -Onda irəli, mikrofona doğru, – dedi.

       Mən yenə dilləndim:

       Yox, ayaq üstə duran mikrofon məni qane etmir. Mənə lazımdı ki, mikrofon royalın yanında olsun.

       -Royal sizə nəyə lazımdı?

       İfa etmək üçün.

       -Həm oxumaq, həm də müşayiət etmək üçün?

       Bəli!

       Mikrofonu royala tərəf yaxınlaşdırdılar və royalın qapağını qaldırdılar. Yoxlamaq üçün mən danışdım: bir, iki, üç. Oxumağa başladım: “Məni yaddan çığartma” adlı neapolitan mahnısını ifa etdim. Yazı qurtaran kimi studiyanın əməkdaşları məni əhatəyə aldılar. Petruşanski başqalarından çox həyəcan keçirirdi:

       -Siz deyirsiniz ki, peşəkar müğənni deyilsiniz?

       Hələ ki, yox.

       -Bu, nədi, siz yenidən Bakıya gedəcəksiniz?

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «Литрес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.