Архитектуравий лойиҳалашнинг ижтимоий асослари

Ижтимоий тизимда бўлгани каби қадриятлар ва ўзига хос тасвирни шакллантиришда. Ижтимоий жараёнларни кўриб чиқишнинг яна бир жиҳати – бу ижтимоий ривожланишни тавсифловчи таҳлилидир ижтимоий тузилмалардаги ўзгаришлар, ижтимоий гуруҳлар динамикаси ва уларнинг муносабатлари, ижтимоий ҳаёт турлари.

Ижтимоий ривожланиш меъморий ва шаҳарсозлик масалалари мазмунида икки жиҳатдан намоён бўлади. Ижтимоий тузилмаларнинг тарихий тараққиёти, ҳаёт табиатининг ўзгариши, ижтимоий-техник тараққиёт электрон қуролларнинг меъморий стереотипларини ишлаб чиқишда, турар-жой турларини ва турар-жой турларини ривожлантиришда намоён бўлади.

Нисбатан қисқа вақт ичида ижтимоий ривожланиш аниқ аҳоли пунктлари ва турар -жой майдонларининг шаклланиши билан боғлиқ. Бундай ҳолда, биз маълум ҳудудий жамоаларнинг ривожланиши ҳақида гапираяпмиз: аҳолининг ўсиши, иқтисодий функцияларининг ўзгариши, турмуш даражаси ва бошқалар.

Индивидуал аҳоли пунктлари кўплаб тарихий шаклланишларда ўзгаришларни бошдан кечирмоқда, улар ижтимоий тараққиётнинг биринчи ва иккинчи жиҳатларини акс эттиради.

Юқорида айтилганлар архитектура ва шаҳарсозлик ривожланишининг умумий концепциялари, шунингдек, аниқ аҳоли пунктлари ва ҳудудий тизимларни ривожлантириш лойиҳалари билан боғлиқ гипотезаларни тегишли ретроспектив тадқиқ қилиш ва ишлаб чиқиш зарурлигини аниқлайди. Бундай тадқиқотларнинг йўналиши кейинги бобда ижтимоий ҳаёт динамикасини ҳисобга олиш билан боғлиқ ҳолда кўрсатилади.

Aрхитектура ва шаҳарсозлик ечимларининг асоси сифатида ижтимоий ва ҳаётий фаолиятнинг хусусиятлари

Бино, меъморий ва фазовий муҳит компонентларининг бутун миқдори.

Жамиятни фазовий ташкил этишда ҳал қилувчи момент ишлаб чиқариш соҳасидаги фаолият ва умуман меҳнат фаолияти ҳисобланади.

«Кахим одамлари ўзлари учун зарур бўлган ҳаётий воситаларни ишлаб чиқариш

усулини нафақат одамларнинг жисмоний мавжудлигини такрорлаши нуқтаи

назаридан кўриб чиқиш керак. Бундан ҳам каттароқ даражада, бу шахсларнинг маълум бир фаолият услуби, уларнинг ҳаётий фаолиятининг маълум бир тури, аниқ турмуш тарзи». Тарихий турдаги бино ва иншоотлар, турар -жой ва турар -жой шакллари ижтимоий такрор ишлаб чиқариш усулларининг ривожланишини, меҳнатнинг ҳақиқий шаклларини ва унинг фазовий ташкил этилишини изчил акс эттиради.

Ўрта асрларнинг кенг аграр зоналари билан; саноатлаштириш ва саноат ишлаб чиқаришининг концентрацияси билан боғлиқ бўлган йирик ва заиф шаҳарларда аҳолининг концентрацияси – агломерациялар ва улкан урбанизациялашган ҳудудларнинг шаклланишининг замонавий тенденциялари – ҳудудий ишлаб чиқариш алоқаларини фаоллаштириш ва ўзаро ишлаб чиқариш ғояларини амалга ошириш тенденцияларининг акси сифатида. табиий муҳит…

Юқорида айтилганлар ишлаб чиқариш жараёнларининг ривожланиш истиқболларини ва ўзаро боғлиқликни, аслида ишлаб чиқариш технологияларини бутун яшаш муҳитининг фазовий ташкил этилишига фаол таъсир этувчи омиллар сифатида ўрганишнинг муҳимлигини белгилайди. Ишлаб чиқаришдаги ўзгаришлар ҳам таъсир қилади. одамни ишлаб чиқариш субъекти сифатида баҳолаш, унинг малакасига, умумий маданиятига, ижтимоий муносабатларга қўйиладиган талабларни аниқлаш, бу ўз навбатида бутун истеъмол соҳасининг фазовий ташкил этилишига таъсир қилади.

Илмий -техник тараққиёт кенг кўламли ўзгаришларни таъминлайди

ишлаб чиқариш жараёнида инсон ва табиат ўртасидаги муносабатлар сифатида меҳнат объектлари воситаларига таъсири, мавжуд ўзгаришларнинг ўзгаришини ва янги ишлаб чиқариш жараёнларининг шаклланишини белгилайдиган энг муҳим силжишлар:

янги материаллардан фойдаланиш, уларнинг анъанавий хусусиятларининг ўзгариши; ишлаб чиқаришнинг энергия базасини ўзгартириш; замонавий технологияларга кимёвий ва биологик жараёнларни киритиш; техник тизимларнинг ишлаш параметрларини (қувват, тезлик, босим, ҳарорат ва бошқалар) ошириш; ишлаб чиқариш тизимларининг мураккаблиги ва кўламининг сифат ўзгариши. Техник тараққиёт табиий ресурсларни истеъмол қилишнинг тубдан янги имкониятларини беради, ижтимоий-иқтисодий ривожланиш базасини кенгайтиради ва айни пайтда табиий ландшафтларга босимни оширади. Эҳтимол, айнан мана шу экологик жиҳат бизнинг давримизда инсониятнинг ишлаб чиқариш фаолияти ривожланишининг замонавий босқичининг энг муҳим характеристикаси бўлиб хизмат қилади ва башоратли тушунчаларнинг янги «ҳисобини» талаб қиладиган бурилиш нуқтасини белгилайди.

Ўтган аср технологиянинг қудрати ва шунга мос равишда инсон имкониятларининг чексизлиги белгиси остида профессионал шаҳарсозлик ғояларини шакллантирди.

Концентрацияланган ишлаб чиқариш, супер кучли энергия манбалари афзалликлари ҳақидаги ғоялар 60-йиллардаги шаҳарлар техник супер гигантлари концепциясини вужудга келтирди. Ва бугун, 20 ёшда янги мафкура, биз замонавий муаммоларни янгича тушуниш билан туғилганмиз. У табиатни ва инсонни ўзи яратган технологиялардан ҳимоя қилиш мафкураси сифатида шаклланган. Саноатлаштириш ва техник устуворликлар даври инсон тафаккурини кўкаламзорлаштириш даври билан алмаштирилмоқда. Бу ўзгариш, биринчи навбатда, ишлаб чиқариш фаолиятидаги ўзгаришларда, шундан сўнг – инсон ҳаётининг барча жабҳаларида акс этиши керак.

Aрхитектура ва санъатнинг ривожланиш йўллари қурилиш тўғридан -тўғри замонавий ишлаб чиқариш қандай ривожланишига боғлиқ, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини техниклаштириш ва кимё, кенг ҳудудларни ихтисослаштириш натижасида моно тузилиш, уларнинг элементларининг кенг кўламли таркиби, қишлоқ аҳоли пунктларининг концентрацияси билан ажралиб турадиган янги турдаги қишлоқ аҳоли пункти ва аграр ландшафт шаклланди.

Ушбу тенденцияларни акс эттирувчи профессионал позициялар… чоралар: қишлоқ аҳоли пунктларининг урбанизацияси, аҳоли пунктларининг кенгайиши, шаҳар турар жойи. Прогноз алтернативани ҳал қилишни талаб қилади: бу тенденцияларни давом эттириш ва кучайтириш. Ердан фойдаланишнинг мураккаброқ ва бўлиниб кетган тузилишига, кичик турар-жойларга, хусусан қишлоқ турар жойларига ва фаровонликка қайтиш (техник асосда). Профессионал меъморчилик ва меъмор бу соҳалардан бирини танлашни ўз ичига олмайди, гарчи тегишли билим соҳаларидаги бир қанча маълумотларга кўра, иккинчи йўл фойдасига гапириш мумкин. Бу ерда кўрсатиш керакки, ишлаб чиқаришнинг ривожланиш йўналишини танлаш турар -жой туридан турар жойни фазовий ташкил этишнинг барча жабҳаларига бевосита таъсир қилади.

Демак, ишлаб чиқариш фаолиятининг ҳақиқий шакллари турар -жой тузилишига, аҳоли пунктларининг табиатига ва биноларнинг типологиясига таъсир кўрсатувчи энг муҳим омил ҳисобланади. Шаҳарсозлик ривожланишининг даражаси, мамлакатнинг турли минтақалари аҳолисининг интенсивлиги, ҳудуднинг ривожланиш хусусиятининг ўзгариши табиатнинг ўзгаришига қараб ўзгарадиган ҳудудий ишлаб чиқариш ресурсларини баҳолаш билан бевосита боғлиқ жамият ҳаётидан алоҳида аҳоли пунктларининг тузилиши, уларнинг функционал районлаштирилиши, ишлаб чиқариш бинолари ва мажмуаларининг турлари кўп жиҳатдан технология, ишлаб чиқариш соҳасидаги фаолиятнинг ҳақиқий шакллари билан белгиланади.

Умумий эътиборни аниқлаш илмий -техник тараққиёт билан боғлиқ космоснинг ривожланишидаги ўзгаришлар, қуйидаги асосий тенденцияларни номлаш мумкин:

ажралиш ва янгиларининг пайдо бўлиш тезлигининг ошиши янги меҳнат турлари, янги ишлаб чиқариш технологиялари атроф -муҳитни фазовий ташкил этиш хилма -хиллигининг ўсишини, шаҳарсозлик қарорларининг мавжуд стереотипларини доимий қайта кўриб чиқишни белгилайди;

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.