
Полная версия
Понятие любви в латинской патристике IV-V вв.
289
См.: Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847.
290
Эти термины используются Августином как взаимозаменяемые особенно при анализе 1 послания Иоанна Богослова, где говорится, что Бог есть Любовь. Такое словоупотребление демонстрирует, на наш взгляд, насколько эти термины синонимичны в самом библейском тексте.
291
См.: Augustinus De Trinitate libri quindecim. // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 42 – AB, 1353. – Paris, 1847, XV, 31.
292
См.: Augustinus De Trinitate libri quindecim. // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 42 – AB, 1353. – Paris, 1847, V, 12.
293
Лосский В.Н. Очерк мистического богословия Восточной Церкви. М. 1991, с.133. См. так же: Лосский В.Н. Богословие и боговидение: Сб. статей. – М.: Свято—Владимирское братство, 2000. -628 с.
294
См.: Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 3.3.
295
См.: Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 3.8.2.
296
См.: Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 3.7.1.
297
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 1.3. in ipsa societate. in ipsa caritate, in ipsa uniate.
298
См.: Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 1.6.1.
299
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 1.9.1.
300
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 4.12.
301
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 5.2.3.еt tale peccatum est illud, ut si quisquam illud admiserit, confirmet cetera; si quis autem hoc non admiserit, soluat cetera.
302
Ibid et graue peccatum est, et radix omnium peccatorum.
303
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 10.7.3: iam tecum est, iam in unitate etiam catholica libi coniunctus est.
304
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 6.2.1.
305
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 6.9.
306
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 8.1: dilectio dulce verhum, sed dulcius factum.
307
The Cambridge History of Later Greek and Early Medieval Philosophy / ed. by A. H. Armstrong. Cambridge, 2007. – P. 384
308
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 7.8.
Dilige, et quod uis fac.
309
См.: Sullivan J. E. The Image of God: The Doctrine of St. Augustine and its Influence. Dubuque, 1963. P. 55. Салливан Дж. пишет в связи с этим: «началом восстановления образа Божия, происходящего в момент крещения, что откровенно и прямо отмечается Августином, является увелечение день за днем сходства с Богом». (Ibid)
310
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847, 5.7.2.
dilige fratrem. si enim fratrem quern uides dilexeris. simul uidebis et deum; quia uidebis ipsam caritatem. et intus inhabitat deus. Эта же идея содержится в труде Августина «О Троице». См.: Augustinus De Trinitate libri quindecim. // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 42 – AB, 1353. – Paris, 1847, 8.8.12.
311
За основу данной таблицы взята таблица «тринитарных аналогий», разработанная французским исследователем Эженом Порталье (см. Portalié E. Saint Augustin // Dictionnaire de théologie catolique. T. I. Paris, 1913. P. 2351–2352). Эта таблица была значительно изменена, переработана, частично сокращена и частично дополнена. Другие списки, в которых систематизированы тринитарные аналогии Августина, составили О. Дю Руа (см. Du Roy. L’intelligence de la foi en la Trinite selon saint Augustin. Genese de sa theologie trinitaire jusqu’en 391. Paris, 1966. P. 537–540) и Фокин А.Р., который также ссылается на таблицу Э. Порталье в своей докторской монографии (См.: Фокин А.Р. Античная философия и формирование тринитарной доктрины в латинской патристике. Диассертация на соискание ученой степени доктора философских наук. М. 2013. с. 358).
Задача данной таблицы – показать огромное значение категории любви в системе Августина, которая полностью пронизана Любовью. Любовь выступает связующим звеном всех элементов богословской системы Августина.
312
Augustinus In epistolam Ioannis ad Parthos tractatus // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 35 – AB, 1353. – Paris, 1847 10.4.
Ipse amor praesentem me facit.
313
Augustinus Enarrationes in psalmos // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 36 – AB, 1353. – Paris, 1847 95.2. dilectio ipsa vox est ad Deum, et ipsa dilectio canticum novum est. Audi quia canticum novum est: Dominus dicit: Mandatum novum do vobis, ut vos invicem diligatis
Бычков В.В. Идеал любви христианско-византийского мира//Философия любви. Ч. 1/Под общ. ред. Д. П. Горского; Сост. А. А. Ивин. – М.: Политиздат, 1990.– С. 84–85.
314
Augustinus.De Libero Arbitrio libri tres// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 34 – AB, 1353. – Paris, 1847, I, c. I, n. 2.
male facere nihil est, nisi a disciplina deviare male facere nihil est, nisi a disciplina deviare
315
Gregorius Nazianzenus Theol., Ad Gregorium Nyssenum (orat. 11) //Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 35 – Paris, 1858, S. Coll 831 b. См. так же: Joannes Chrysostomus Scr. Eccl.In epistulam i ad Thessalonicenses (homiliae 1-11)// Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 62 – Paris, 1858–1866. – P. 404.
Joannes Chrysostomus Scr. Eccl.In epistulam i ad Thessalonicenses (homiliae 1-11)// Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 62 – Paris, 1858–1866. – P. 404; Joannes Chrysostomus Scr. Eccl., In Acta apostolorum (homiliae 1–55)//Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 60 – Paris, 1858–1866. – P. 285;
Ciceronis. Laelivs de amicitia. [Электронный ресурс] – Режим доступа:: URL: http://www.thelatinlibrary.com/cicero/amic.shtml#47 (дата обращения: 31.07.12); Joannes Chrysostomus Scr. Eccl.In epistulam i ad Thessalonicenses (homiliae 1-11)// Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 62 – Paris, 1858–1866. – P. 404; Joannes Chrysostomus Scr. Eccl., In Ioannem homiliae 1-88// Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 59 – Paris, 1858–1866. – P. 59; Joannes Chrysostomus Scr. Eccl., De paenitentia (homiliae 1–9)//Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 36 – Paris, 1858–1866. – P. 284; Basilius Caesariensis Theol. Epistulae. Paris: Les Belles Lettres, 3 vols.1:1957; 2:1961; 3:1966; Basilius Caesariensis Theol. Enarratio in prophetam Isaiam [Dub.], ed. P. Trevisan, San Basilio. Commento al profeta Isaia, 2 vols. Turin: Societvisan, San Internazionale, 1939: 1:3-397; 2:3-575. Сhapter 1, section 37.; Gregorius Nyssenus Theol.In Ecclesiasten (homiliae 8)//Gregorii Nysseni opera, vol. 5. Leiden: Brill, 1962. – P. 417; Gregorius Nyssenus Theol., Encomium in xl martyres ii//Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 46 – Paris, 1858–1866. – P. 781.; Gregorius Nyssenus Theol. Adversus Arium et Sabellium de patre et filio//Gregorii Nysseni opera, vol. 3.1. Leiden: Brill, 1958. – P. 85.; Gregorius Nazianzenus Theol., Ad Gregorium Nyssenum (orat. 11) //Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 35 – Paris, 1858, S. Coll 831 b, с; Gregorius Nazianzenus Theol., In dictum evangelii: Cum consummasset Jesus hos sermones (orat. 37)//Patrologia Graeca/P.Migne – Vol. 36 – Paris, 1858–1866 – P. 301
316
Augustinus. De ordine// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 32 – AB, 1353. – Paris, 1847, Liber III, n. 6.13.
Siquidem amicitia rectissime atque sanctissime definita est, rerum humanarum et divinarum cum benevolentia et caritate consensio. См.: Ciceronis. Laelivs de amicitia. [Электронный ресурс] – Режим доступа:: URL: http://www.thelatinlibrary.com/cicero/amic.shtml (дата обращения: 31.07.12)
317
Augustinus. De ordine// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 32 – AB, 1353. – Paris, 1847, Liber II, n. 8.25.
In omni autem vita, loco, tempore, amicos aut habeant aut habere instent. Obsequantur dignis etiam non hoc expectantibus. Superbos minus curent, minime sint. Apte congruenterque vivant. Deum colant, cogitent, quaerant, fide, spe, caritate subnixi. Optent tranquillitatem atque certum cursum studii sui, omniumque sociorum, et sibi quibusque possunt mentem bonam pacatamque vitam.
318
В русской традиции мышления добро и красота тесно связаны, что отражает и лексика церковно-славянского языка. Добро красиво, и красота добра, поэтому любовь к красоте есть и любовь к добру, а не любящий добро, не может возлюбить прекрасное, ибо истинно прекрасен и добр Сам Бог.
319
C нашей точки зрения, отличие истинной философии от философии «по стихиям мира» (Кол.2:8) узнается по характеру любви: любовь к истинной христианской философии бесстрастна, спокойна, смиренна, свята, а любовь к мирской философии, наиборот, страстна и безудержна.
320
Augustinus. Contra Academicos// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 32 – AB, 1353. – Paris, 1847, Liber II, n. 3.7.
Germanae igitur istae sunt prorsus, et eodem parente procreatae: sed illa visco libidinis detracta coelo suo, et inclusa cavea populari, viciniam tamen nominis tenuit, ad commonendum aucupem ne contemnat. Hanc igitur sine pennis sordidatam et egentem volitans libere soror saepe agnoscit, sed raro liberat: non enim philocalia ista unde genus ducat agnoscit, nisi philosophia.
321
Augustinus. De ordine// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 32 – AB, 1353. – Paris, 1847, Liber I, n. 8.
322
Например, так же у свт. Авмросия Медиоланского ясно выражена мысль, что истинная любовь не имеет ничего общего с влюбленностью и похотью, поскольку если первая освобождает человека из уз греха, то вторая и третья, наоборот усиливает эти узы.
323
Augustinus. De ordine// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 32 – AB, 1353. – Paris, 1847, Liber I, n. 8.
324
Augustinus. De ordine// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 32 – AB, 1353. – Paris, 1847, Liber I, n. 18.
325
Hieronymus. Adversus Jovinianum// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, I.7, I.9.
326
Hieronymus. Adversus Jovinianum// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, I.13.
327
Augustinus. De bono coniugali // Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum / ed. J. Zycha – Vol. 41 – Salzburg, 1900, 41.198.
328
Augustinus. De sancta virginiate // Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum / ed. J. Zycha – Vol. 41 – Salzburg, 1900, 41.255)
329
См.: Hieronymus. Adversus Jovinianum// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, I.34 В этом послании Иероним эксплицитно защищает «ложные» суждения ап. Павла. Он предположил, что утверждение ап. Павла о том, что епископ должен быть мужем одной жены, не было истинным выражением апостольского учения о священстве.
330
См.: Augustinus. Sermones// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 38 – AB, 1353. – Paris, 1847. – Sermon 162, p.14.
331
А. Нигрен так же подчеркивает этот агапо-центризм августиновского богословия. Мы согласны с А. Нигреном по этому вопросу. Он выражает свою позицию в следующих словах: «Августин пытается подвести христианство как целое под аспект любви. Христианство для него – это чистая и простая религия любви».(Nygren. A. Agape and Eros/ tr., Walson P.S. New York. 1953. P. 452)
332
На наш взгляд, это связано с особенностями личного жизненного пути, который прошел блаженный Иероним. В отличие от блаженного Августина, крестившегося уже в зрелом возрасте, блаж. Иероним, происходивший из христианской семьи, начал учиться любить Вечный город и Царство Небесное уже с того дня, когда он, будучи ребенком, в первый раз в жизни после длительного путешествия из Стридона пришел в Рим для обучения. См.: A Monument to St. Jerome. Essays on some aspects of his life, works and influence / Ed. F. X. Murphy. N. Y., 1952. P.207. См. так же: Jerome of Stridon. His Life, Writings and Legacy / Ed. A. Cain, J. Lössl. Cornwall, G.B., 2009. Принял крещение блаж. Иероним намного раньше блаж. Августина в возрасте 20 лет.
333
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866. – Epistulae 10, p. 40.
Petrum ter negantem amarae in locum suum restituere lacrimae. Сui plus dimittitur, plus amat.
334
МакДермотт пишет по этому поводу: «Иероним уже основывает свою Библейскую экзегезу на комментариях Оригена, которые подчеркивают аллегорическую интерпретацию… Он восхищался ученостью Оригена и защищал его». (McDermott W. C. St. Jerome and the Pagan Greek Literature // Vigiliae Christianae. Vol. 36 № 4 (1982). P. 373)
335
Для обоснования этого утверждения, сделаем ссылку на сентенцию Х. Хагендахла о том, что знание блаженным Иеронимом учений греческих философов происходит не от их оригинальных работ на греческом языке, а опосредованно латинскими переводами их произведений, выполненными Цицероном, Сенекой и другими латинскими классиками. См.: Hagendahl Н. Jerome and the Latin Classics // Vigiliae Christianae 28 (1974). P.223. Иероним действительно был начитан в языческой литературе. Довольно банальный вывод делает МакДермотт о том, что знание блаженным Иеронимом латинского и греческого языка и чтение Цицерона способствовали чтению им языческой литературы и греческих философов Платона, Демосфена и др. Этот вывод не дает нам говорить о каком-либо серьезном влиянии этих языческих авторов на богословие блаж. Иеронима. (См.: McDermott W. C. St. Jerome and the Pagan Greek Literature // Vigiliae Christianae. Vol. 36 № 4 (1982). P. 380)
336
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Epistulae LVII, p. 525–526.
Atque utinam Socraticum illud haberemus: 'scio, quod nescio' et alterius sapientis: 'te ipsum intellege'! —, venerationi mihi semper fuit non verbosa rusticitas, sed sancta simplicitas: qui in sermone imitari se dicit apostolos, prius imitetur in vita.
337
Hieronymus. Adversus Jovinianum// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, p. 293.
338
amoris insectatio apud Platonem (in Phaedro) exposita est.
Hieronymus. Epistulae//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.55 – Toronto, 1866, Ad Theophilum, p. 118.
cunctarum uirtutum mater est caritas et quasi spartum triplex apostolica sententia roboratur dicentis: fides, spes, caritas. credimus et speramus; atque ita per fidem et spem dilectionis uinculo eopulamur.
339
Hieronymus. Epistulae//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.55 – Toronto, 1866, Ad Theophilum, p. 346.
340
См.: Hieronymus. Epistulae//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.55 – Toronto, 1866, Ad Theophilum, p. 103.
341
Hieronymus. Epistulae//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.55 – Toronto, 1866, Ad Theophilum, p. 203.
342
Проф. Светлов Р.В. полагает, что выражение «крепка как смерть любовь» относится к Марии Магдалине, предавшей всю свою жизнь Христу и ставшей равноапостольной. «Это изречение как раз подходит для восхваления святой Марии Магдалины, возлюбившей Христа великой любовью, о которой столько писали святые евангелисты, что слава о ней распространилась по всему христианскому миру, и так далеко, как это редко бывает. И хотя многие ее достоинства и добродетели заслуживают прославления, но горячая и великая любовь ко Христу горела в ней с такой неизреченной силой и так в ней действовала, что именно эту любовь и ее действие по всей справедливости можно сравнить с непреклонной смертью. Оттого и может быть сказано о ней: «Сильна, как смерть, любовь»». Светлов, Р.В. Искусство любви: От философии до техники / Р.В. Светлов. – СПб., 2002. – С. 210
343
См.: Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Eustochium, p. 166.
344
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Rufinum, p. 18.
Caritas non potest comparari; dilectio pretium non habet; amicitia, quae desinere potest, vera numquam fuit. Эта идея характерна и для современных афонских старцев. Например, Паисий Святогорец пишет: «Никто не может постичь, как Бог любит человека! Его любовь ни с чем не сравнима! Она не имеет границ! Она так велика, что если человек почувствует хоть малую её часть, его сердце не выдерживает, растворяется, потому что сделано из глины.» Паисий Святогорец. Слова. Том V. Страсти и добродетели [Электронный ресурс] – Режим доступа: URL: http://azbyka.ru/otechnik/?Paisij_Svjatogorets/strasti-i-dobrodeteli-slova-tom5=8_1 – (дата обращения: 11.02.14)
345
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Florentinim, p. 21.
Etsi corpore absens, amore et spiritu venio inpendio exposcens, ne nascentes amicitias, quae Christi glutino cohaeserunt, aut temporis aut locorum magnitudo divellat.
346
Hieronymus. Interpretatio Homiliarum Duarum Origenis In Canticum Canticorum // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847. – p.165
347
Иера́рхия (от др. – греч. ἱεραρχία, из ἱερός «священный» и ἀρχή «правление») – порядок подчинённости низших звеньев высшим
348
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad heliodorum monachum, p. 45.
Ed audire nolebas, quia similiter non amabas. Quod unum potuit, spreta caritas fecit. Quem praesentem retinere non valuit, nunc quaerit absentem.
349
См.: Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad heliodorum monachum, p. 46.
350
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Damasum, p. 142.
351
Эту идею развивает русский религиозный философ Н.О. Лосский в книге «Ценность и Бытие. Бог и Царство Божие как основа ценностей». В Боге «совмещаются все положительные ценности» и в Нем «нет разделения на ценность и бытие». См.: Лосский Н.О. Ценность и Бытие. Бог и Царство Божие как основа ценностей//Лосский Н.О. Бог и мировое зло. М. 1994, с. 277.
352
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Damasum, p. 632.
353
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Pammachium de dormitione paulinak, p. 650.
Sive leges sive scribes sive vigilabis sive dormies, lesu amor tibi semper bucina in auribus sonet, hic lituus excitet animam tuam, hoc amore furibundus quaere in lectulo.
Фактически к этому же призывает движение исихазма, утверждающее, что любовь – это дар, выступающий как результат постоянного, непрестанного произнесения Иисусовой молитвы. Современный старец Иосиф Исихаст так определяет сущность умного делания: «Делание умной молитвы заключается в понуждении себя произносить все время молитву устами, непрестанно». (Иосиф Исихаст. Выражение монашеского опыта. Сергиев посад. 2006, с. 23.
354
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad Сastricianum, p. 650.
Non erudit pater nisi, quem amat; non corripit magister discipulum nisi eum, quem ardentioris cernit ingenii. Medicus, si cessaverit curare.
355
См.: Hieronymus. Contra Vigilantium Liber Unus// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, 46, p. 368.
Sanctus amor impatientiam non habet.
356
Hieronymus. Adversus Jovinianum// Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, p. 344.
Qui minus diligit,et minus ei dimittitur,utique in minori gradu erit.
357
Hieronymus. Commentariorum In Isaim Prophetam Libri Duodeviginti // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 24 – AB, 1353. – Paris, 1847. p. 210.
358
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866. – Ad Salvinam, p. 93.
ministros autem eorum et uniuersum ordinem palatii, quo regalis frequentatur ambitio, sic sibi caritate sociarat, ut, qui merito inferiores erant, officiis se pares arbitrarentur. difficile factu est gloriam uirtute superare et ab his diligi, quos praecedas.
359
Hieronymus. Epistulae//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.55 – Toronto, 1866, Ad Theophilum, p. 109.
360
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866, Ad heliodorum monachum, p. 44.
Quanto studio et amore contenderim, ut pariter in heremo moraremur. conscium mutuae caritatis pectus agnoscit.
361
См.: Hieronymus. Apologia Adversus Libros Rufini // Patrologia Cursus Completus: Series Latina / Ed. J.P. Migne. – Vol. 23 – AB, 1353. – Paris, 1847, p. 180.
362
Hieronymus. Epistulae 1-70//Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum – Vol.54 – Toronto, 1866. Ad Florentinum de oktu amicitiae, p. 19.
Quantus beatitudinis tuae rumor diversa populorum ora conpleverit, hinc poteris aestimare, quod ego te ante incipio amare, quam nosse. ut enim apostolus ait: quorundam hominum peccata manifesta sunt praecedentia ad iudicium, ita e contrario tuae dilectionis fama dispergitur, ut non tantum laudandus sit ille, qui te amat, quam scelus putetur facere ilie, qui non amat.