Қазақ тілі. Самоучитель

Техника чтения

Звук [Ө]

Язык несколько продвинут вперед по сравнению со звуком [о], губы сильно вытянуты вперед.

бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо-бо

бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө-бө

бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө-бо-бө

№25 жаттығу

Поприветствуйте своего собеседника. Обратившись к вашему собеседнику по имени, прикажите ему не производить действие с данным предметом.

Образец: Бекет, амансың ба! Сен борды алма.

Сәлеметсіз бе, Сағат апай! Сіз қаламды бермеңіз.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

Речевой этикет

Формулы приветствия:

Хал-жағдайың (ыңыз) жақсы ма? —

Как твои (Ваши) дела?

Қалайсың? Қалайсыз? – Как ты (Вы)?

Үй іші аман ба? – В добром ли здравии

ваши (твои) домочадцы?

Тамаша! – Отлично! Великолепно!

Жақсы – Хорошо.

Өте жақсы – Очень хорошо.

Жаман емес – Неплохо.

Рақмет! – Спасибо!

Құдайға шүкір! – Слава Богу!

Ептеп – Потихоньку.

№26 жаттығу

Поздоровайтесь со своим собеседником, спросите, как его дела. Обратившись к вашему собеседнику по имени, попросите его выполнить действие с данным предметом.

Образец: Марал, сен борды алшы.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

№27 жаттығу

Обратившись к вашему собеседнику по имени, поздоровайтесь с ним. Попросите его не выполнять действие с данным предметом.

Образец: Олжахан, сен борды алмашы.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

№28 жаттығу

Обратившись к вашему собеседнику по имени, в уважительной форме попросите его не выполнять действие с данным предметом.

Образец: Сағат аға, сіз борды алмаңызшы.

Төлеу апай, сіз қаламды бермеңізші.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

№29 жаттығу

Обратившись к вашему собеседнику, поздоровайтесь с ним, спросите, как его дела. Попросите его выполнить или не выполнять действие с данным предметом. Опустите местоимение. Примените различные формы обращения.

Образец: Ағай, кітапты беріңізші.

Қуаныш, борды алмаңызшы.

Әріптес, ережені қайталаңызшы.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

Техника чтения

Звук [Ә]

Кончик языка упирается в основание нижних зубов, а передняя часть языка несколько продвинута вперед. Звук [Ә] – широкий звук нижнего подъема, переднего ряда, негубной мягкий гласный.

ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар-әр-ар

ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал-әл-ал

аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән-аң-ән

Окончание Табыс септік может быть опущено (неоформленное), если на него не падает логическое ударение.

№30 жаттығу

Обратившись к вашему собеседнику, поздоровайтесь с ним, спросите, как его дела, ответьте себе от его имени. Попросите его выполнить или не выполнять действие с данным предметом. Опустите окончание Табыс септік Примените различные формы обращения.

Образец: Ағай, кітап беріңізші.

Еркеболат, бор алмаңызшы.

Жұмагүл апай, қалам бермеңізші.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

№31 жаттығу

Образуйте предложения по образцу:

Дидар, сен кітап оқыма, ереже жатта.

глаголы: тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап

существительные: қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім

Речевой этикет

Модели прощания:

Сау бол! – Будь здоров! До свидания!

Сау саламат бол! — Будь здоров! До свидания!

Сау болыңыз! – Будьте здоровы! (Вы) До свидания!

Сау болыңыздар! — Будьте здоровы! (вы) До свидания!

Қош бол (ыңыздар)! – До свидания! (всем)

Кездескенше! – До встречи!

Каждое действие совершается в определенное время, это может быть:

таңертең – утром

күндіз – днем

түсте – в обед

кешке – вечером

түнде – ночью

сейчас – қазір

кеше – вчера

бүгін – сегодня

ертең – завтра

биыл – в этом году

былтыр – в прошлом году

сосын – потом

№32 жаттығу

С данными глаголами (тұр, отыр, жат, жур, қара, тыңда, айт, жаз, оқы, қайтала, түсін, ал бер, бар, кел, кет, кір, шық, аш, жап, біл, жатта, қой, істе, ұмыт, тап) и наречиями (таңертең, күндіз, түсте, кешке, түнде, қазір, кеше, бүгін, ертең, биыл, былтыр, сосын) образуйте словосочетания, обозначающие действие в определеённое время.

Образец: таңертең тыңда

№33 жаттығу

Словосочетания, образованные в №32 жаттығу, распространите существительными (қалам, қарындаш, қағаз, кітап, оқулық, дәптер, тапсырма, сөз, дыбыс, әріп, су, нан, ереже, орындық, мұғалім)

Образец: мұғалімді қазір тыңда или қазір мұғалімді тыңда (в зависимости от логического ударения, слово с более важным значением стоит ближе к глаголу)

№34 жаттығу

Поздоровайтесь с собеседником, спросите о его делах, ответьте за него, попрощайтесь. С словосочетаниями, образованными в №33 жаттығу, создать предложения по образцу:

Бақыт, сен қазір мұғалімді тыңда.

Бақыт, сен мұғалімді қазір тыңда.

Попробуйте объяснить, что изменилось от перестановки местами членов предложения.

№35 жаттығу

Образовать более сложные конструкции с предложениями из №34 жаттығу по образцу:

Әсел, сен кітапты бүгін оқыма, ертең оқы.

Техника чтения

Звук [Ғ]

Звук Ғ образуется путём приближения задней части языка к мягкому нёбу, образуя щель, через которую проходит звук.

ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға-ға

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «Литрес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.